Moddalar almashinuvining fiziologik as

Yod (I-) tiroksin
- 
qalqonsimon bez gormoni hosil bo'lishida ishtirok etadi, qondagi 
xolesterin miqdorini kamaytirishga, organizm tomonidan kaltsiy va fosforning 
so'rilishini oshirishga yordam beradi.Yodning eng ko'p miqdori dengiz o'tlari,dengiz 
baliqlari, tuxum, go'sht, sut, sabzavotlar (lavlagi, sabzi, salat, karam, kartoshka, 
piyoz, selderey, pomidor), mevalar (olma, olxo'ri, uzum) da mavjud.
Shuni esda tutish kerakki, tarkibida yodni bo’lgan oziq-ovqat mahsulot-larini uzoq 
muddatli saqlash va ularni issiqlik bilan ishlov berish paytida yodning 60% gacha 

---

90 
novateurpublication.org 
yo'qoladi.
Tanadagi yod etishmasligi gipotiroidizmga, qalqonsimon bezning 
kattalashishiga va bolalikda kretinizmga (o'sishning to'xtashi va aqlning pasayishi) 
olib keladi. Ortiqcha yod gipertiroidizmga (toksik zaxarlanishga) olib keladi.
Xromning 
inson organizmidagi roli peptidlar va oqsillarni aminokislotalarga 
parchalaydigan tripsin fermentining faollashishiga yordam beradi. Shuningdek, u 
glyukoza metabolizmini yaxshilaydigan fermentlarning faolligini oshiradi. Bu inson 
tanasi uchun juda muhim, chunki u bizning energiyamizdir. Xrom normal qon 
shakar muvozanatiga hissa qo'shadi. Ovqatdan keyin glyukoza darajasi tezda 
ko'tarila boshlaydi. Oshqozon osti bezi darhol reaksiyaga kirishadi va insulinni 
chiqaradi. 
Xrom glyukozani hujayralarga yuboradi, u erda energiyaga aylanadi, shu sababli 
shakar darajasi pasayishni boshlaydi. Xrom qo'shimchalari diabetga chalin-gan 
odamlarga to'g'ri muvozanatni saqlashga va shakar darajasini nazorat qilishga 
yordam beradi.
Xromni har kuni iste'mol qilish tananing insulinga reaktsiyasini 
yaxshilashga yordam beradi. U lipid almashinuvi uchun javobgardir va uning asosiy 
vazifalaridan biri yomon xolesterin ishlab chiqarishga to’sqinlik qilishdir. Xrom 
suyak va tog’ay to'qimasini mustahkamlovchi gormonlar ishlab chiqarishga hissa 
qo'shadi.
Ko'pincha osteoporozni davolashda qo'llaniladi. Uning xususiyatlaridan yana biri - 
ko'z bosimini tartibga solish qobiliyati. Mutaxassislar ko'pincha xromni katarakt, 
makula va glaukoma kabi kasalliklardan aziyat chekadigan odamlar uchun terapiya 
sifatida buyuradilar.
Xrom quyidagi maxsulotlar tarkibida bo’ladi: shavel, loviya, 
lavlagi, savzi, kartoshka, ukrop, pomidor, bug’doy, tariq, rediska, karam va 
boshqalar.Xrom yetishmovchiligi ko'pincha ortiqcha vaznli odamlarda diabetga 
chalin-ganlarda, homilador yoki emizikli ayollarda
uchraydi. Tana homilaning 
rivojlanishi uchun barcha foydali elementlarni beradi. Ortiqcha jismoniy faollik 
tananing xromga bo’lgan talabini oshiradi shuning uchun ham ko'pincha sportchilar 
xrom etishmovchilikka moyil bo'ladilar. Shuningdek, xrom yetishmov-chiligi 
travma, ortiqcha shakar iste'moli, ichak infektsiyalari, doimiy stress, jarrohlik va 
tabiiy qarish jarayonidan kelib chiqishi mumkin
. 
X
rom tanqisligi belgilari boshqa oziq moddalar yetishmasligi belgilariga o'xshash 
bo'lishi mumkin. Avvalo, terining holatini yomonlashtiradi. Teri avvalgi 
elastikligini yo'qotadi, bo'shashadi va suvsizlanadi. Sochlar tusha boshlaydi, mo'rt 
va quruq bo'ladi. Odam tezda charchaydi, doimiy bosh og'rig'i paydo bo'ladi, 
ko'pincha uyqusizlik va beqaror hissiy holat mavjudga keladi. Tanqislikning oldini 
olish uchun xromga boy oziq-ovqatlarni tanangizga kiriting yoki ozuqaviy 
qo'shimchalar olishni boshlang. Qabul qilishni boshlashdan oldin shifokor bilan 
maslahatlashish kerak u kerakli davolanish kursini belgilaydi. 

---

91