31.Давлат бошқарув идоралари молияси статистикаси.Давлат молияси статистикаси тизими-давлат бошқаруви муассасалари секторидаги операциялар (ҳаракатлар) тўғрисидаги бирламчи маълумотларни тўплаш, ишлов бериш, тахлил ва талқин қилиш, ҳамда истеъмолчиларга етгазиб
бериш борасидаги фаолиятда қўлланиладиган иқтисодий ва статистик тушунчалар,
ҳисоблаш қоидалари ва класификациялар тузиш тўғрисидаги кўрсатмаларнинг
мажмуасидир. Давлат молияси статистикасида давлат муассасалари секторини
белгилаш принциплари ҳам кўрилади, давлат бошқарувининг фаолияти, унинг натижалари, давлат муассасалари сектори чегарасида иқтисодиётнинг бошқа секторларига тегишли секторларнинг квази-давлат операциялари, масалан, пул-
кредитни тартиблаштириш ҳам кўрилади. Давлат молияси статистикасини, асосан, бюджет соҳасини тахлил қилиш мақсадлари учун махсуслаштирилган тизим деса
ҳам бўлади.
32.Молия статистикасининг информация ресурсларини такомиллаштириш муаммолари
33.Давлат молия ҳаракатлари (операциялари) тушунчаси ва уларни ўлчаш Odatda, har bir mamlakat doirasida MDni qayta taqsimlash milliy iqtisodiyotni tarkibiy o'zgartirish, iqtisodiyotning ustuvor tarrnoqlarini (qishloq xo'jaJigi, transport, energetika va h.k.) rivojlantirish maqsadlarida, aholining eng kam ta'minlangan qatJamlari (nafaqaxo'rlar, ta]abalar, yolg'jz va ko'p bolali onalar va h.k.) foydasiga amalga oshiriladi.
Moliya yordamida amalga oshiriladigan YaIM va MDni taqsimlash va qayta taqsimlashning pirovard maqsadi ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish, iqtisodiyotning bozor tarkibiy tuzilmasini shakllantirish, davlatni mustahkamlash, ahoh keng qatlamlari hayotining yuqari sifatli bo'lishini ta'minlashdan iboratdir. Bu jarayonlarda moliyaning roli kam xarajat qilib eng yuqori natijalarga erisbisb moliya-xo'jalik faoliyatini yanada yaxsbilasbda xo'jalik yurituvchi sub'ektlardagi har bir xodim vajamoaning moddiy manfaatdorligi va qiziquvchanligini oshirisb vazifalariga bo 'ysundirilgan.
Moliyaning taqsimlash funksiyasi yordamida davlat faqatgina MDni qayta taqsirnlashga emas, balki ishiab chiqarishga, kapitalning jamg'arilishiga, iste'mol sohasiga ham o'z ta'sirini ko'rsatadi. Pul daromadlari va fondlarini shakllantirish hamda foydalanish- ning instrumenti sifatida moliya taqsimlash jarayonining amalga oshirilishini ob'ektiv ravishda o'zida aks ettiradi. Uning ..azorat funksiyasi YaIMni tegishli fondlarga taqsimlash va ulaming maqsad- ga muvofiq sarflanishi ustidan nazoratni amalga oshirish orqali namoyon bo'ladi. Shu ma'noda, moliyaning taqsimlash va nazorat funksiyalari yagona iqtisodiy jarayonning ikki tomonidir. Davlat moliya operatsiyalari o’z navbatida byudjetni tashkil etish va uni xarajatlar uchun taqsimlashdan iborat.
Byudjet daromadlari o'z manbalariga ko'ta quyidagi gurnhlarga bo'linadi:
• soliqli daromadlar;
• soliqsiz daromadlar;
• tiklanmaydigan (qaytarilmaydigan) tarzda o'tkaziladigan pul
mablag'lari.
Aniqroq qilib aytganda byudjetning joriy xarajatiari tarkibi quyidagilardan iborat bo'lishi rnumkin:
• davlat iste'moli xarajatlari (iqtisodiy va ijtimoiy infratuzilmani, milliy xo'jalikning davlat tarmoqlarini saqlash, fuqarolik va harbiy xarakterdagi tovarlar va xizmatlarni sotib olish, davlat muassasa- larining joriy xarajatiari);
• hokimiyatning quyi organlari, davlat korxonalari va xususiy korxonalarga joriy subsidiyalar;
• transfert to'lovlari;
• davlat qarzlari bo'yicha foizlarni to'lash;
• boshqa xarajatlar.
