“moliya” fanidan O’quv-uslubiy qo'llanma bilim sohalari

Moliyaviy tizim funksiyalari 
 
Ularni yanada aniqroq tarzda quyidagicha ifodalasa bo‘ladi: 
• 
iqtisodiy resurslarning 
vaqt (davr) bo‘ylab (bo‘yicha), davlat chega-rasi 
orqali va iqtisodiyotning bir tarmog‘idan 
boshqasiga o‘tish (joyini o‘zgartirish) 
usulini ta’minlash;
 
• 
riskni boshqarish (riskiy boshqaruv
usullarini ta’minlash; 
• savdoga imkon yaratadigan 
hisob-kitobni amalga oshirish va kliring
usullarini ta’minlash; 
• 
moliyaviy resurslarni birlashtirish 
va turli 
korxonalarda egalik-ning 
bo‘linishi 
mexanizmini ta’minlash; 
• iqtisodiyotning turli tarmoqlarida qaror qabul qilishning markaz-
lashtirilmagan jarayonini muvofiqlashtirish imkonini beradigan 
narx-navo (baho) 
axboroti
bilan ta’minlash;
• 
stimullashtirish muammolarini hal qilish
usullarini ta’min-lash. 
Bu muammolar bitim ishtirokchilaridan biri boshqasi bilmagan axborotga 
egalik qilganda yoki ishtirokchilardan biri ikkinchisi nomidan agent (komissioner) 
sifatida ish ko‘radigan vaziyatlarda yuzaga keladi. 
Ushbu bobning keyingi o‘rinlarida yuqorida sanab o‘tilgan moliyaviy tizim 
barcha funksiyalarining to‘liqroq tushunchasini berishga va ularning xarakteri vaqt 
(davr, zamon) o‘zgarishi bilan qay tartibda o‘zgarib borishini ko‘rsatishga harakat 
qilamiz.
Moliyaviy tizim iqtisodiy resurslarning vaqt (davr, zamon) bo‘ylab 
(bo‘yicha), geografik hududning biridan boshqasiga, shuningdek, iqtisodi-yotning 
bir tarmog‘idan boshqasiga (o‘tish) joyini o‘zgartirish usulini ta’minlaydi.
Ko‘p hollarda moliyaviy oqimlar harakati jismoniy yoki yuridik shaxs 
bugungi kunda o‘zining mablag‘ini boshqa shaxsga kelgusida o‘rniga o‘rin boshqa 
mablag‘ni olish uchun, va aksincha, berishiga asoslangan. Talabalarga qarzlar, uy 
sotib olish qarzlari, jamg‘arilgan pensiya va ishlab chiqarish quvvatiga kapital 
qo‘yilmalar – ushbu barcha operatsiyalar resurslarni vaqt (davr, zamon)ning bir 
nuqtasidan boshqasiga o‘tishi (joylashuvi)ga olib keladi. Ushbu kabi 
vaqt (davr, 
Resurslarni vaqt (zamon) va 
makonda joylashtirish
Riskni boshqarish 
(riskiy boshqaruv) 
Hisob-kitob- 
to’lov tizimi