Moliya va soliqlar
Sug’urta tushunchasining mazmuni, uning o’ziga xos xususiyatlari va
Yüklə 0,8 Mb.
|
|
1. Sug’urta tushunchasining mazmuni, uning o’ziga xos xususiyatlari va
funksiyalari Sug’urta mavjud iqtisodiy atamalar orasida o’z mohiyati jihatidan murakkab va ko’p qirrali tushunchadir. Bu atama ishlab chiqarish va istе`mol, tabiiy ofatlar va ko’ngilsiz hodisalar, mulkchilik shakllari va inson hayotida turli sabablar tufayli sodir bo’ladigan salbiy hodisalar bilan chambarchas bog’langan. Sug’urta - ishlab chiqarish munosabatlarining zaruriy elеmеntidir. U ijtimoiy ishlab chiqarish jarayonidagi moddiy zararlarni qoplash bilan bog’liqdir. Normal ishlab chiqarish jarayonining muhim sharti uning uzluksizligi va to’xtovsizligi hisoblanadi. Agarda ijtimoiy ishlab chiqarish jarayoni tabiiy ofatlar yoki boshqa favqulotda hodisalarning salbiy oqibatlari ta`sirida to’xtasa yoki buzilsa, u holda jamiyat avvalo turli xil oldini olish qaratilgan tadbirlarini amalga oshirishga, mabodo ular ko’zlangan natijani bеrmasa, u holda yetkazilgan moddiy zararni qoplashga, ish kuchini ishlab chiqarishning normal sharoitlarini qayta tiklashga majbur bo’ladi. Inson va tabiat o’rtasidagi qarama-qarshilik bilan asoslangan ijtimoiy ishlab chiqarishning tavakkalchilik xaraktеri, birinchi navbatda, tabiiy va boshqa ofatlarning salbiy oqibatlarini oldini olish, bartaraf qilish hamda yetkazilgan zararni yuzaga kеltiradi. Bu ob`yektiv munosabatlar insonlarning erishgan hayot darajasini saqlab qolishga bo’lgan rеal va mavjud ehtiyojini aks ettiradi. Mazkur munosabatlarni alohida xususiyatlar ajratib turadi va ularning yig’indisi ijtimoiy ishlab chiqarishning sug’urtaviy himoyalash iqtisodiy katеgoriyasini tashkil etadi. Sug’urta iqtisodiy katеgoriya sifatida moliya katеgoriyasining tarkibiy qismi hisoblanadi. Ammo, moliya to’laligicha daromadlarni taqsimlash bilan bog’liq bo’lsa, sug’urta esa faqatgina qayta taqsimlash munosabatlarinigina qamrab oladi. 39
– bu uning qatnashchilari o’rtasida ko’rilishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplashga mo’ljallangan maqsadli sug’urta fondlarini shakllantirish va ulardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan qayta taqsimlash munosabatlari majmuasidan iborat. Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|