Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish

ILMIY LOYIHA TAYYORLASH NAMUNASI
O‗ZBYEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA‘LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI 
TASHKENT MOLIYA INSTITUTI 
«MOLIYA» KAFEDRASI 
“MOLIYAVIY REJALASHTIRISH VA TARTIBGA SOLISH”
fanidan
“Xo„jalik yurituvchi subyektlarda soliqlarni rejalshtirish ” 
mavzusida 
 
I L M I Y L O Y I H A
Bajardi:
MMT- 93 guruh 
talabasi Aliyeva Aziza
Tekshirdi: 
Dots. M.Sharapova
TOSHKENT –2023 

---

22 
Reja: 
Kirish 
1.Soliqlarni rejalashtirisning nazariy asoslari 
2.Aksiyadorlik jamiyatlarida soliqlarni rejalashtirish tartibi 
3.Iqtisodiy 
islohotlar 
sharoitida 
soliqlarni 
rejalshtirishni 
takomillashtirish masalalari 
Xulosa 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‟yhati 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

23 
Kirish. 
Iqtisodiyot modernizatsiyasi va liberallashuvi jarayoni, fiskal siyosat 
va korxonalar soliq salohiyatini oshirish muammolarining keskinlashuvi 
hamda aksionerlik jamiyatlari taraqqiyotining samarali mexanizmlarini davlat 
tomonidan qoʼllash koʼp jihatdan soliqlarni rejalashtirishning samarali tashkil 
etilishiga ham bevosita bogʼliqdir. Mamlakatimizda mustaqillikning dastlabki 
yillaridan boshlab korxonalar moliyasini samarali boshqarishga qaratilgan 
moliya-soliq siyosati olib borilmoqda. Chuqur institutsional oʼzgarishlar 
amalga oshirildi, aksionerlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv tizimini 
kompleks rivojlantirish boʼyicha chora-tadbirlar qabul qilindi, maqsadli 
kompleks dasturlar amalga oshirilmoqda. Bunda «aksionerlik jamiyatlarida 
korporativ boshqaruv tizimini takomillashtirish foydalanilmayotgan resurslar 
va moliyaviy imkoniyatlardan yuqori darajada va samarali foydalanish, soliq 
siyosati sohasida shakllanib qolgan tizimli muammolarni bartaraf etish hamda 
hozirgi kundagi eng muhim masalalardan biri – korxonalar miqyosida soliq 
menejmenti samaradorligini oshirish imkonini beradi»
1
.
Rivojlangan va izchil taraqqiy etayotgan davlatlar (Yaponiya, АQSh, 
Germaniya, Buyuk Britaniya, Xitoy va boshqalar) tajribasi shuni 
koʼrsatmoqdaki, korxona raqobatbardoshligi, barqaror rivojlanishi soliqlarni 
rejalashtirishning samarali vositalarini qoʼllashga toʼlaligicha bogʼliqdir. 
Bunda tashqi muhitning taʼsiri va raqobat korxonalarni oʼzlarining soliq 
salohiyatidan yanada samarali foydalanishga undamoqda. Shu sababli, 
aksionerlik jamiyatlarida soliqlarni rejalashtirish metodologiyasini oʼrganish 
hozirgi zamon fanining yangi va murakkab tadqiq predmeti sifatida namoyon 
boʼlmoqda. Shu bilan birga aksionerlik jamiyatlarida soliqlarni rejalashtirish 
jarayonini tadqiq qilishning nazariy-metodologik bazasi hali yetarli darajada 
tizimlashtirilmagan va u asosan korporativ moliya, yuridik shaxlarni soliqqa 
tortish, fiskal siyosat va soliq maʼmuriyatchiligi kontseptsiyalariga asoslanib 
qolmoqda. Bu aksionerlik jamiyatlarida soliqlarni rejalashtirish boʼyicha 
strategik qarash va dasturiy chora-tadbirlar ishlab chiqish nuqtai-nazaridan 
ushbu masalaning metodologik va amaliy jihatlarini tadqiq qilishning 
zarurligini koʼrsatmoqda. Jahon iqtisodiyotida sodir boʼlayotgan jarayonlar 
hamda mamlakatni istiqbolda iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirish borasida 
aytilganidek: «Jahon bozorlarida raqobat tobora kuchayib borayotgan bugungi 
sharoitda iqtisodiyotimizning raqobatdoshligini tubdan oshirish, eksportga 
mahsulot chiqaradigan korxonalarni qoʼllab-quvvatlashni kuchaytirish, 
1
Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining ―Oʼzbekiston Respublikasi solik siyosatini 
takomillashtirish kontseptsiyasi toʼgʼrisida‖ gi 29 iyunь 2018 yildagi PF-5468-sonli Farmoni.

---

24 
aksionerlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv afzalliklari asosida ular 
moliyasini samarali boshqarish ustuvor ahamiyat kasb etadi»
2
.
Bu sohada « iqtisodiyotni modernizatsiya va diversifikatsiya qilish 
koʼlamini kengaytirish, eng avvalo, import oʼrnini bosuvchi va eksport 
saloxiyatini oshirishni taʼminlovchi ishlab chiqarishni oʼstirishga erishish, 
aksionerlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv asosida jadal rivojlantirish 
hisobiga ular moliyaviy va soliq saloxiyatini oshirish»
3
boʼyicha ustuvor 
vazifalar belgilangan. 
2
Mirziyoyev Sh.M. 2017-yil shiddatli islohotlar yili. T.: «Oʼzbekiston», 2018, - 76 b. 
3
Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning ―Oʼzbekiston Respublikasini yanada 
rivojlantirish boʼyicha xarakatlar strategiyasi toʼgʼrisida‖gi 2017 yil 7 fevralь,PF-4947-sonli 
Farmoni

---

25