57
burchlarini aniqlashdan iborat. Auditorlik firmalari
faoliyati muddati uzoq
emasligi hisobga olinsa, bunday tashkiliy jihatlarning bayon qilinishi o’zini to’la
oqlaydi. Auditorlik
firmasining o’zida ishni tashkil etishga oid talablar
xalqaro standartlarda ham shuningdek, tahlil qilinayotgan standartda ham bayon
qilinmagan. Shu jihatdan auditning milliy standarti auditorlik firmalari uchun
to’laroq ahborot beradi.
Yuzaki qaraganda standartlardagi qoidalarning majburiyligiga yondoshuv
turlichadir. Biroq auditning milliy standartiga muvofiq,
rasmiy auditorlik
hulosasi tayyorlashni ko’zda tutuvchi tekshiruv xalqaro auditorlik standartiga
muvofiq moliyaviy hisobotning auditorlik tekshiruviga tengdir. Chunki bunday
tekshiruv muqarrar hulosani berish bilan tugashi kerak. Ayni paytda xalqaro
auditorlik standartiga ko’ra alohida hollarda samarali
natijalarga erishish
uchun xalqaro auditorlik standartlaridan chekinish zarur, deb hisoblash
mumkin. Shuningdek, auditorlar xalqaro auditorlik
standartlariga taalluqli
barcha qoidalarni hisobga olishlari lozim: xalqaro standartlar faqat muhim
jihatlarga qo’llanilishi mumkin.
Xalqaro standart tekshiruvida ishtirok etuvchilar auditorlarga va ularning
yordamchilari (auditor bo’lmagan hodimlar)ga bo’linadi. Bunda auditorlik
firmasi rahbari ham, tekshiruv rahbari ham auditor sifatida ishlashi mumkin.
Chunki, 700-xalqaro auditorlik standarti - «Moliyaviy hisobot bo’yicha
auditorli hulosasi»da auditorli hulosasi
auditorli firmasi nomidan, auditor
tomonidan imzolanishi, zarur hollarda i i imzo bo’lishi lozimligi aytiladi.
Auditorlik
faoliyatining
milliy
standartidagi
tekshiruvi
barcha
ishtirokchilarining vazifalari batafsil bayon qilingan. Auditorlik tashkiloti
hodimlariga aniq vazifalarning biri tirib qo’yilishi auditning sifat tizimidagi
faoliyatini va uning nazorat tizimini yahshilashga o’ma lashadi.
Xalqaro
standartda bunday bo’lim mutlaqo yo’q, chun i o’p yilli ta ribada auditorli
firmasida ishni tashkil qilish qoidalari allaqachon shakllangan va hodimlarning
vazifalarini birinchi navbatda firmalarning o’zlari mustaqil belgilaydi.