Moliyaviy texnologiyalarning rivojlanishi orqali banklarning
Yüklə 84,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
114 www. kokanduni.uz An’anaviy banklar va zamonaviy moliyaviy texnologiyalarning xiz mat k o ֥ ‘ rsatish sohasidagi xususiyatlari Ajratib turuvchi xususiyatlar An’anaviy model Raqamli model Mijozlarga xizmat ko‘rsatish muddati Cheklangan. Xizmat faqat aniq belgilangan vaqtda amalga oshiriladi Cheksiz. Kechayu kunduz kirish imkoniyati. Mijozlarga xizmat ko‘rsatish tezligi Bank xodimining malakasi va tajribasiga bog'liq Darhol, to‘g‘ridan to‘g‘ri. Xizmatga yondashuv Moslashuvchan, ammo xizmat ko‘rsatish soha kichik turlari bilan cheklangan Moslashuvchan va mijoz uchun har qanday qulay kanal orqali amalga oshiriladi Xizmat narxi Bankning kadrlar va bo'limlarni saqlash xarajatlarini hisobga olgan holda yuqori Kam, ko‘pincha xizmatlar bepul taqdim etiladi Xizmat doirasi Filial tarmog‘ining cheklangan tarmoqlanishi va xodimlar soni Cheksiz, bank muassasasining geografik joylashuvidan tashqariga chiqishi mumkin Xizmat ko‘rsatish jarayonida operatorning holati Operatorning funktsiyalari bank xodimi tomonidan amalga oshiriladi Operatorning funktsiyalari bank mijozi tomonidan amalga oshiriladi Yangi xizmatlar va aksiyalarni o‘rganish tartibi Vaqt va xarajatlarni talab qiladi Tez, SMS va elektron pochta xabarnomalari orqali amalga oshiriladi Xizmat ko‘ rsatish tizimining ishlashining sarflanadigan komponenti xodimlar va bo‘limlarga xizmat ko'rsatish Asosiysi serverlar va dasturiy ta‘minot paketlarini sotib olish va ularga xizmat ko‘rsatish uchun Manba:Muallif tomonidan tayyorlandi. Axborot texnologiyalari va telekommunikatsiyalar sohasidagi texnik taraqqiyot tufayli ushbu xizmat ko‘rsatish shakli mijoz uc hun ham, bank uchun ham foydalanishning afzalliklariga ega. Bank xizmatlarini provayderi belgilangan xarajatlarni va miqyosda tejamkorlikni kamaytirish orqali samaradorlikni oshiradi, mijozlarning katta guruhini xabardor qilish uchun oddiy va arzon kanalga ega bo‘ladi shuningdek yangi xizmatlar taklifini shaxsiylashtirish uchun mijozlar haqida qimmatli ma'l umotlarni to‘plash qobiliyatiga ega. O‘z navbatida, bank xizmatlari iste’molchisi oraliq xarajatlarni (yo‘l haqini) va to‘g‘ridan - to‘g‘ri to‘lovlarni (yig‘im va komissiyalar) kamaytirish hisobiga taklifni narxlar bo'yicha foydaliroq deb biladi va mutlaq ma vjudligi (kuniga 24 soat, yetti kun) mijoz o‘z hisoblari holatini doimiy 115 www. kokanduni.uz ravishda kuzatib borish imkoniyatiga ega bo‘ladi, shuningdek, navbatda turmasd an yoki hatto uydan chiqmasdan kirish qulayligini oladi. Va nihoyat, masofaviy xizmat ko‘rsatishning oxi rgi shakli mobil bankingdir. Internetga kirish imkoniga ega smartfon va planshetlarning ko‘payishi banklarni ushbu tarqatish kanalidan foydalanishga undadi, ayniqsa mobil qurilmalardan foydalanuvchi mijozlar bank bilan an‘anaviy I nternet-banking foydalanuvchilariga qaraganda 3,5 marta tez-tez o'zaro aloqada bo'lishadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bank xizmatlari provayderlarining xizmatlarni tarqatishning ushbu kanaliga qiziqishi ortib bormoqda: 2013 yilda banklarning 45 foizi mobil banking ustuvor kanal ekanligini ta‘kidlagan va banklarning 63 foizi kelgusi o‘n yil ichida o‘z dolzarbligini yo‘qotmasligiga ishonishgan. Ko‘proq onlayn -banking singari, mobil banking ham bank xizmatlarini tarqatish uchun muqobil kanalga aylandi. Shunday qilib, yuqoridagi tahlillar asosida shuni aytish mumkinki, FinTech ning keyingi rivojlanishi bank ishi rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. FinTech -dan foydalanish, albatta, banklarga yangi imkoniyatlar beradi, lekin shu bilan birga banklar g‘amxo‘rlik qilishi va boshqarishi kerak bo‘lgan yangi risklar bilan. Umuman olganda, Fintech xarajatlarni kamaytiradi, bank faoliyati samaradorligini va raqobatbardosh bank muhitini oshiradi, axborot assimetriyasini kamaytiradi va moliyaviy xizmatlardan foydalanish imkoniyatini oshiradi. Shu bilan bir qatorda moliyaviy texnologiyalarning rivojlanishi bankning ishchilari soniga ham o’z ta’sirini o’tkazadi. Bitta fintech startap bir necha sonli ishchilarni o’rnini bosa olishi mumkin. Bank sohasida ham keyinchalik IT va mutaxxasislik bilimlarini puxta egallagan ishchilar qolishini anglab yetishimiz mumkin. Raqamlashtirish katta potentsialga ega, ammo u hali ham xabardorlikni talab qiladigan yangi xavf va tahdidlar bilan bog‘liq. Biroq, boshqa tomondan, moliyavi y texnologiyalar banklarda risklarni boshqarish vositalaridir (masalan, katta ma’lumotlar kredit riskini minimallashtirish uchun, ichki audit, nazorat va boshqalarda ishlatilishi mumkin). Tadqiqot davomida ko‘rib o’tgan jadvallarimizdan foydalangan holda an’anaviy banklar transformatsion saloyihatlarini yanada oshirishlari, bank faoliyatini bosqichma bosqich fintech xizmatlarini bilan boyitib borishlariga yordam berishiga ishonamiz. Zamonaviy Fintech xizmatlari va an’anaviy banklar ustunlik va kamchiliklari haqida berib o‘tilgan ma’lumotlardan foydalangan holda fanlar o’z kamchiliklarini muammo asli nimada ekanligi aniqlab ish davomida ijobiy yechim berishlari imkoni bor. Ushbu tadqiqot natijalariga asoslanib, bank sohasi strategiyalari FinTech kompaniyalar ining e’tibordan chetda qolgan bank xizmatlarini aniqlashlari mumkin, masalan: ulgurji savdo, savdo banki, garovni boshqarish, hisobni boshqarish, operativ xizmatlar, IT boshqaru vi, tashkiliy xizmatlar (IT bo‘lmagan va kadrlar bo'lmagan xizmatlar), biznes yo‘nalishlari, moliyaviy audit, mijozlarni boshqarish, savdo, marketing, xizmatlar, modellar, bank biznesi tahlil, qoidalar va muvofiqlik, mahsulotlarni boshqarish va FinTech kompaniyalari bilan hamkorlik qilish imkoniyatlaridan foydalanadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, FinTech kompaniyalari bank xizmatlarining barcha sohalariga kirmaydilar va banklarning bank xizmatlari sohasida FinTech kompaniyalarining to‘liq imkoniyatlaridan foydalana olmasligini hisobga olishadi. |