Mo’minova Risolat Xabibulla qizining

Bogning uzunligi. Kimyoviy bog`ning uzunligi r - harfi bilan belgilanib <sup>0</sup>A, nm da o`lchanadi.

Bog`ning uzunligi deb, kimyoviy bog`lanish hosil bo`lishida ishtirok etgan atomlar yadrolari o`rtasidagi masofaga aytiladi. Vodorod molekulasidagi H-H bogning uzunligi r_H-H = 0,74 nm.

Molekula hosil qilgan atomlarning markazlararo masofasi angestremlar (A⁰) bilan o‘lchanadi⁴:

vodorod molekulasi - H2

ftorid kislota molekulasi – HF

Kimyoviy bog`lanishlar soni ortishi bilan bir xil element atomlari hosil qilgan bog`ning uzunligi quyidagicha o`zgaradi:

H₃C – CH₃ da r_C-C = 0,154 nm. H₂C = CH₂ da r_C-C = 0,135 nm,

HC = CH da r_C-C = 0,121 nm ga teng.

Valent burchak. Kimyoviy bog`lanishlar orasidagi burchak valent burchagi deyiladi. Agar H<sub>2</sub>O molekulasini olib qaralsa H – O bog`i bir-biriga nisbatan 104⁰ burchak ostida joylashadi va molekula burchaksimon tuzilishga ega bo`ladi. Suv molekulasida valent burchagi 104<sup>0</sup>; CH<sub>4</sub> molekulasida bog`lar orasidagi burchak 109⁰28.




Boglanish tartibi. O`zaro kimyoviy bog` hosil qilgan atomlar orasida hosil bo`lgan bog`lanishlar soni bo`lib, birlamchi, ikkilamchi (qo`sh bog`), uchlamchi (uch) bog`lanish mavjud bo`ladi. Bog`lanishlar tartibi ortishi bilan bog`ning barqarorligi ortadi, uzunligi qisqaradi.

2.