Mövzu № Mülki müdafiənin yaranma tarixi, rolu və vəzifələri Plan

MM-nin vəzifələri 
1. 
Əhalinin mühafizəsi 
- Əhaliyə hadisə barədə dərhal xəbər verilməsi; 
- Əhalini təhlükə sahələrindənköürülməsi; 
- Əhalini MM vasitələrində / qurğularda saxlanılması; 
- Əhaliyə fərdi mühafizə vasitələrinin vaxtında paylanması; 
- İnsanlara tibbi mühafizə yardımların göstərilməsi; 
- Zədələnmə ocaqlarında çıxarkən insanları sanitar təmizləmədə keçirilməsi və s. 
2. Sənaye, kənd təsərrüffatı, MM-və obyektlərinin sərbəst və fasiləsiz 
fəaliyyət göstərməsi 
-  MM-      yə        dəstələrini      hazır    vəziyyətdə      saxlanılması      və        vaxtında      işə  
yönəldilməsi; 
- İş prosesini xammallarda təmir olunması; 
-  Obyektlərdə  nö\bətçiIi\in  təyin  edilməsi    \  ə  smenalann  vaxtında  aparılıb  
gətirilməsi; 
- Dispetçer xidmətlərin təyin olunması; 
3. Zədələnmə ocaqlarında  xilasetmə və  DTİ  (  digər təcili  işlərin   ) 
aparılması 
- Zədələnmə ocaqlarına yolların açılması; 
- Ayrı-ayrı yanğınların söndürülməsi 
- Xilasedici dəstəni vaxtında zədələnmə ocaqlanna yönəldilməsi; 
-  Zədələnmə  ocaqlarından  xilas  edilən  insanlara  tibbi  yardımın  göstərilməsi  və  
müalicə məntəqələrinə göndərilməsi və s. 
-  İnsanların    təhlükəsizliyinin  təminatı  son  illərdə  kəskin  hal  almışdır.Bu  ona 
görədir  ki,elm  və  texnikanın  surətlə  inkişaf  etdiyi  son  dövrlərdə  sənayedə, 
nəqliyyatda  və  digər  sənaye  kompleksindəqəzaların,  təbii  fəlakətlərin  sayı  xeyli 
artmışdır. 
-  Elmi-texniki  tərəqqinin  (ETT)  yüksəlişi,  mürəkkəb  sistemlərin,  tətbiqi  ilə  elmi-
texniki  və  istehsalat  fəaliyyətinin  miqyasının  genişlənməsi,  onların  istismarında 
riskin  artması  insanların  həyat  və  sağlamlığına,    ətraf  mühitə  və    istehsalatın 
normal  fəaliyyətinə təhlükə yaradırlar. 
- Bütün bunlarla  əlaqədar gələcək mütəxəssislərə müasir silahların tətbiqi  zamanı 
istehsalatda  insanların  həyat  fəaliyyətinin  və  ətraf    mühitin  mühafizəsini  təmin 
etmək  biliyi,  bacarığı  vermək  lüzumi  günün  vacib  məsələsidir.  Mülki  müdafiə 
(MM) insanın ətraf mühitində təhlükəsizliyi və sağlamlığınınqorunması  haqqında 
elmdir.O,  təhlükəli  və  zərərli  amilləri  aşkara  çıxarmalı  vəeyniləşdirməli,  insanın 

---

mühafizəsinin  metod  və  vasitələrini,  yollarını  zərərli  və    təhlükəli  amillərin 
minimum  dərəcəyə  qədər  azaldılmasını  araşdırmalı,  dinc  və    müharibə  dövrü  baş 
verən  qəza  hallarının,  fəlakətlərin  nəticələrini  aradan  qaldırmaq  tədbirləri 
hazırlamalıdır.  MM-in müharibə vaxtındakı rolu xüsusilə  böyükdür.Bununla belə 
qeyd  etmək  lazımdır  ki,    əmin-amanlıq  dövründə  MM-in  rolu  təbii  fəlakətlərin, 
böyük istehsalat qəzalarının nəticələrilə  mübarizədə xeyli artmışdır. Böyük  maddi 
itkilər    və  insan  tələfatına  səbəb  olan  (AES-  də,  dəmir  yolunda,  qəza  təhlükəli 
kimyəvi  maddələrdən  istifadə  olunan  müəssisələrdə  baş  verən    qəzalar  və  tez-tez 
baş verən təbii fəlakətlər və .s.) fövqəladə hadisələr göstərir ki, indi mövcud olan 
şəraitdə  insanları   və onların  yaşadığı  mühiti fövqəladə  hallarda   mühafizə etmək 
üçün,  insanların  psixoloji,  mənəvi  cəhətdən    əsaslanmış  səmərəli  formada 
hazırlanması  məsələlərini  tamamilə  yenidən  qurmaq  lazımdır,  xüsusilə    əmin-
amanlıq dövründə fövqəladə hal olan MM tədbirlərinə yenidən baxılmalı və  onun 
vəzifə  və  yollarını  yenidən  qiymətləndirmək  lazımdır.Bu  məsələ  indiki  iqtisadi 
münasibətlərin keçid dövründə daha böyük əhəmiyyət kəsb edir. 
 
  Azərbaycan      Respublikasında      mülki      müdafiə      ümumdövlət    müdafiə