Mövzu 1: “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin predmeti, məqsədi və vəzifələri

Mövzu 6: Azərbaycan dilində işgüzar yazışmalarda rəsmi kargüzarlıq üslubu:
Məktub,
 
Ərizə, izahat, arayış, akt, protokol, etibarnamə, rəy və s. 
İcmal:

1. Azərbaycan dilində rəsmi-işgüzar üslub.
2. Əməli yazı növləri. İşgüzar sənədlərinin tərtib olunması.

---

3. Rəsmi və işgüzar sənədlərdə ədəbi dilin normalarının qorunması.
4
. 
Məktub, ərizə, izahat, arayış, akt, protokol, etibarnamə, rəy və s. işgüzar 
sənədlərin xüsusiyyətləri. 
Azərbaycan dilində rəsmi-işgüzar üslub.
a
1. 
İşgüzar üslubun özəllikləri
Rəsmi-işgüzar üslub rəsmi işgüzar sənədlərin dilidir. Üslubda fikir müəyyən qəlibə 
düşmüş (standart) formalarda və olduqca yığcam şəkildə verilir. Üslubun əsas 
səciyyəvi xüsusiyyəti də elə budur. Rəsmi – işgüzar üslub hamı üçün eynidir, yəni 
standartdır. Burada obrazlı ifadələrə, fərdi nitq xüsusiyyətlərinə rast gəlinmir. Milli 
rəsmi-işgüzar üslub başqa funksional üslublara nisbətən gec formalaşmışdır. Bu 
üslubun lüğət tərkibi yığcam, sintaksisi məhduddur. Rəsmi-işgüzar üslubda bir sıra 
arxaik sözlər və köhnəlmiş sintaktik qəliblər uzun müddət qorunub saxlanılır. 
Rəsmi-işgüzar üslub 2 yerə ayrılır: a) rəsmi sənədlərin dili, b) işgüzar sənədlərin 
dili. Dövlət, hökumət təşkilatlarının tərtib etdiyi və rəsmi qaydada təsdiq olunan 
sənədlər (məsələn, Prezident fərmanları, hökumət sərəncamları, nazirlərin əmrləri, 
Konstitusiya və s.) rəsmi sənədlər sayılır. Rəsmi sənədlərin əsas xüsusiyyətləri 

---

bunlardır: - dilin maksimum mükəmməlliyi; - fikrin tam aydınlığı; - fikrin 
(sözlərin) birmənalılığı; - fikrin hüquqi cəhətdən əsaslılığı (əsaslandırılması) - dil 
yığcamlığı Rəsmi sənədin əsas şərti (həcmindən asılı olmayaraq) dil yığcamlığıdır. 
Rəsmi sənədlər millətin dövlətçilik mədəniyyətini əks etdirir. Buna görə də həmin 
sənədlərin mükəmməl tərtibinə xüsusi diqqət yetirilir. İşgüzar sənədlər isə ayrı-ayrı 
vətəndaşlara aid olur. Ərizə, tərcümeyi-hal, akt, xasiyyətnamə, elan, reklam və s. 
işgüzar sənədlərdir. İşgüzar sənədlər hamı üçün eyni olan standart formalarda 
hazırlanır. Belə sənədlər xüsusi dövlət əhəmiyyəti daşımır. Rəsmi-işgüzar üslubun 
şifahi forması olmur.