Microsoft Word 1-ci m vzu- fh t snifati

Mövzu 4 
 
FH ZAMANI YARANMIŞ ŞƏRAİTİN AYDINLAŞDIRILMASI VƏ 
QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ 
 
 
Fövqəladə hallar şəraitinin qiymətləndirilməsi və proqnozlaşdırılmasının məqsədi baş vermiş FH-
ın ərazisinin miqyasını, bina və tikililərin dağılma səviyyəsini, obyektin işçi heyəti və əhali arasında 
itkilərin müəyyən edilməsidir. 
Bir qayda olaraq, bu işlər 3 mərhələdə həyata keçirilir. 
Birinci mərhələdə baş verə biləcək təbii və texnogen fövqəladə halların proqnozlaşdırılması 
həyata keçirilir. Bu zaman orta statisik şərait (orta illik meteoşərait, əhalinin evlərdə, küçələrdə, 
nəqliyyatda, işdə və s. orta statistik yerləşdirilməsi, əhalinin orta sıxlığı) götürülür. Bu mərhələdəki işlər  
fövqəladə hallar baş verməyənədək həyata keçirilir. 
İkinci mərhələdə nəticələrin proqnozlaşdırılması və şəraitin qiymətləndirilməsi fövqəladə hallar 
mənbəyinin yaranmasından dərhal sonra həyata keçirilir. 
Üçüncü mərhələdə qəza-xilasetmə və digər təxirəsalınmaz işlərin həyata keçirilməsi üçün lazım 
olan proqnozlaşdırmanın və faktiki şərait nəticələri kəşfiyyat məlumatlarına əsasən dəqiqləşdirilir. 
Fövqəladə halın mənbəyindən asılı olmayaraq, insanlara, canlılara, ətraf mühitə, tikililərə və d. 
təsir edən 6 əsas faktor vardır: 
  Təzyiq  təsiri  (partlayıcı  maddələrin,  qaz  buludlarının,  adi  və  kütləvi 
qırğın vasitələrinin partlayışı və s.);  
  Termiki təsir (texnogen və təbii yanğınlar zamanı istilik şüalanması; nüvə