Mövzu Dünya iqtisadiyyatında qlobal demoqrafik problem

Ölkələrdə demoqrafik vəziyyətə təsir edən ikinci faktor mexaniki artımdır. Mexaniki artım dedikdə əhalinin miqrasiyası nəzərdə tutulur. Miqrasiya olduqca geniş anlayışdır. Miqrasiya əhalinin bir yerdən digər yerə hərəkətinə deyilir.

• 1.3 Demoqrafiya siyasəti

Miqrasiyanın əsas 2 növü var.

• Miqrasiyanın əsas 2 növü var.

Daxili miqrasiya

Xarici miqrasiya

Xarici miqrasiya öz növbəsində 2 yerə ayrılır.

Immiqrasiya

Emiqrasiya

1.4. Dünya əmək ehtiyatları, onların kəmiyyət və keyfiyyət cəhətləri

Planlı iqtisadiyyat sistemində "əmək bazarı" anlayışı mövcud deyildi. Bazar iqtisadiyyatına keçidlə əlaqədar olaraq bazarlar, o cümlədən tələb və təklif münasibətlərinin fəaliyyət göstərdiyi əmək ehtiyatları bazarı meydana çıxdı və əmək ehtiyatlarının bölüşdürülməsi vacib problemlərdən birinə çevrildi. Əmək bazarında insan resursları artıq dövlətin və ya onun strukturlarının qərarı ilə işə düzəlmirlər, tələb və təklif münasibətlərinə daxil olurlar və təbii ki, burada əmək ehtiyatları arasında rəqabət yaranır.

Azərbaycanda əmək bazarında kəskin şəkildə işsizlik problemi yoxdur. Amma əmək bazarının keyfiyyət problemləri var, əmək ehtiyatları iqtisadiyyatımızın tələblərinə cavab vermir və bu problemlər həll edilməlidir. Bir ixtisas üzrə kifayət qədər kadrlar olur ki, onlara ehtiyac yoxdur, amma başqa bir sahədə kadrlar çatışmır. Buna görə də Azərbaycana xaricdən əmək ehtiyatlarının axını davam edir.

MƏSƏLƏ:1

Şərt: Ölkənin əhaləsi 1995-ci ildə 3 mln. 200 min nəfər,

2000-ci ildə 3 mln. 296 min nəfər olmuşdur.

Bu dövrdə orta illik artım neçə min nəfər və neçə faiz təşkil

etmişdir?

Həlli: X=3mln296x100/3mln200=102

102-100=2%

Orta illik t’bii art;m 2:5=0.4%

3mln296 – 3mln200=96min

96000:5=19200 nəfər

Şərt: Ölkə əhalisinin sayı 17 mln nəfərdir. Əmək ehtiyatı

Şərt: Ölkə əhalisinin sayı 17 mln nəfərdir. Əmək ehtiyatı

60%-dir.Əmək ehtiyatının 15%-i işsizdir.

Ölkədəki fəal əhalinin və işsizlərin müvafiq saylarını

hesablayın.

Həlli: 17x60/100=10.2 ; 10.2x15/100=1.53(işsizlər)

10.2-1.53=8.67(fəal əhali)

MƏSƏLƏ:2

Kişilər Qadınlar

Kişilər Qadınlar

45

40-44

35-39

30-34

25-29

15-19

10-14

5-9

0-4

MƏSƏLƏ:3

Şərt: 2010-cu il üçün tərtib edilmiş əhalinin cins-yaş piramidasına əsasən, yerli əmək ehtiyatları hesabına toxuculuq sənayesini inkişaf etdirmək imkanı neçənci illərdə məhdudlaşacaq?

Həlli:

16-0=16 16-4=12

2010+16=2026 2010+12=2022

NƏTİCƏ

Biz buradan belə nəticəyə gəlirik ki, demoqrafiya əhalini, onun qanunauyğunluğunu öyrənir və mürəkkəb tərkibə malikdir.Əhalini sayı daim tarix boyu dəyişmişdir.Bunun müxtəlif səbəbləri vardir.Son dövrdə əhali kəskin şəkildə artmağa doğru gedir.Bu da müxtəlif problemlər ortaya çıxarır.

Miqrasiya demoqrafiyaya təsir edən əsas faktordur.Miqrasiya bir nece yere bölünür:xarici və daxili miqrasiya.Bunlarda özlüyündə kateqoriyalara bölünür:

1)Emiqrasiya

2)İmmiqrasiya

3)Remiqrasiya

DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ TƏŞƏKKÜRLƏR