Soğan milçəyi (Delia Antiqua Mg.) - İkiqanadlılar (Diptera) dəstəsi, çiçək milçəkləri (Anthomyidae) fəsiləsinin nümayəndəsidir.
Yetkin milçəyin rəngi bozdur. Uzunluğu 5-7 mm-dir. Yumurtası uzunsovdur, uzunluğu 1 mm-dir.
Sürfəsi ağ rəngdədir, ayaqsızdır. Uzunluğu 10 mm-ə çatır.
Yalançı barama tünd-qəhvəyidir. Zərərverici yalançı barama içərisində torpağın 10-20 sm dərinliyində qışlayır.
Dişi fərdlər yumurtalarını yarpaq və soğanaq pulcuğu üzərinə qoyur. Yumurtanın rüşeym inkişafı 3-5 gün çəkir. Yumurtadan çıxan sürfə soğan yumrusu içərisinə girib orada qidalanır. Sürfənin inkişafı 15-20 gündür. İnkişafını başa çatdıran sürfələr soğan yumrusu içərisindən çıxıb torpaqda yalançı barama içərisində pup halında qışlayır. İldə 2-3 nəsil verir.
Zərərvericinin sürfələri soğan başının içərisinə girib orada qidalanır. Belə zədələnmiş yumruların əmtəəlik dəyəri aşağı düşür və belə yumrulardan ərzaq kimi istifadə etmək olmur.
Mübarizə tədbirləri. 1. Mütərəqqi aqrotexniki tədbirlər həyata keçirilməlidir.
2. Kimyəvi mübarizədə 35%-li fozalon – 2 l/ha, 2,5%-li desis – 0,4 l/ha preparatlarından istifadə etmək olar.
Bostan bitkilərinin zərərvericiləri. – Bostan bitkilərinə ən çox bostan mənənəsi və yemiş milçəyi zərər verir.
Bostan mənənəsi (Aphis gossyypii G.) - Bərabərqanadlılar dəstəsi (Homoptera), mənənələr fəsiləsinin (Aphididae) nümayəndəsidir. Bu zərərverici respublikamızda geniş yayılıb qarpıza və yemişə zərər vurur.
Bostan mənənəsi yetkin və sürfə halında bitki qalıqları altında və alaq otları üzərində qışlayır. Mart-aprel aylarında qışlamadan çıxan yetkin və sürfələr ilk dəfə inkişaflarını alaq otları üzərində keçirir, sonra isə qarpız və yemiş cücərtiləri əmələ gəldiyi dövrdə onların üzərinə keçərək qidalanır. Zərərverici az bir zamanda çoxalaraq yarpaqların alt səthinə kalonya şəklində toplanaraq hüceyrə şirəsini sormaqla qidalanır. Nəticədə hüceyrə şirəsi sorulmuş yarpaqlar qıvrılır, inkişafdan qalır və bitki zəifləyir. Bostan bitkiləri üzərində mənənəyə ən çox may, iyun və sentyabr aylarında təsadüf edilir. bostan mənənəsi il ərzində 18-20 nəsil verir. Bir nəslin inkişafı 10-12 gündə başa çatır. Bakirə yolla, yəni diri bala doğmaqla çoxalır. Zərərvericinin 3-4 nəslinin inkişafı alaq otları üzərində gedir, qalan nəsillərin inkişafı isə bostan bitkiləri üzərində gedir.
