Mövzu Entomologiya və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərərverən canlılar haqqında anlayış, onların növ tərkibi, çoxalma və inkişafı. Zədə və zərər. Plan

Mübarizə tədbirləri.

1. Yabanı xaççiçəklilər məhv edilməlidir. Şitillər erkən əkilməli və digər aqrotexniki tədbirlər həyata keçirilməlidir.

2. Əkin sahəsinə yaxın bağlarda və meşə qoruyucu sahələrdə olan xəzəllər toplanıb yandırılmalıdır.

3. Kimyəvi mübarizədə 2,5%-li desis (0,4-0,5 l/ha, Sumi-alpha (0,3-0,4 l/ha), Lannate (35-50 ml/10 lt), Avaunt (50-100 ml/10lt) s. preparatlarla çiləmə aparılması məsləhət bilinir.

Kələm ağ kəpənəyi (Pieris brassicae L.) – Pulcuqqanadlılar dəstəsi (Lepidoptera) ağ kəpənəklər (Pieridae) fəsiləsinin nümayəndəsidir.

Yetkin kəpənək ağ rəngdədir, ön qanadı üzərində uc hissədə qara ləkə vardır. Qanadları açılan halda uzunluğu 55-60 mm-dir.

Yumurtası sarı rəngdə olub, uzunsovdur. Uzunluğu 1,25 mm-dir.

Tırtılın bədəni üst tərəfdən yaşıl və alt tərəfdən sarıdır, üzərində qara nöqtələr vardır. 3 cüt döş ayağı və 5 cüt qarıncıq ayaqlarına malikdir. Yaxırıncı yaşda uzunluğu 40 mm-ə çatır.

Zərərvericinin pupları qışlayır. Aprel ayının əvvəllərində qışlamış puplardan çıxan kəpənəklər bir müddət alaq otlarının və mədəni bitkilərin çiçəklərinin nektar şirəsi ilə qidalanır və bir müddətdən sonra dişi fərdin yumurtalığında olan yumurtalar yetişir və erkək-dişi fərdlər cütləşir, mayalanma prosesi gedir. Bundan sonra dişi fərdlər kələm bitkisinin yarpaqlarının alt səthinə topa halında yumurta qoyur. Yumurtanın embrional inkişafı 6-13 gündə başa çatır.

Bir dişi fərd 250 ədəd yumurta qoya bilir. Yumurtadan çıxan tırtılın inkişafı 20-25 gündə başa çatır və onlar bitki üzərində pup halına keçir, 10-15 gündən sonra puplardan yetkin kəpənəklər uçur. İl ərzində 3-4 nəsil verir.

Zərərvericinin əsasən tırtılları zərər vurur. Tırtıllar kələmin yarpaqlarının ətli hissəsini tamamilə yeyir. Belə zədələnmiş yarpaqlar quruyur və baş bağlaya bilmir.