Mövzu Entomologiya və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərərverən canlılar haqqında anlayış, onların növ tərkibi, çoxalma və inkişafı. Zədə və zərər. Plan

Buğda tripsi (Hoplothrips tritici K.) – Tripslər dəstəsinin (Thysanoptera) boruquyruqlular (Phlocothripidae) fəsiləsinə daxildir.

Yetkin fərd qaramtıl rəngdə olub, 1,5-2 mm böyüklükdədir. Sürfələr xarici görünüşcə yetkin fərdə çox oxşardır, ancaq rəngi qırmızıdır.

Zərərverici deşib-soran ağız aparatına malik olub, taxıl bitkilərinin, o cümlədən payızlıq və yazlıq buğdanın zərərvericisidir.

Sürfələr gövdə daxilində və torpağın üst qatında qışlayır. Erkən yazda qışlamadan çıxan sürfələr nimfa fazasına çevrilir. Payızlıq taxılın sünbülləmə dövrünə qədər olan müddət ərzində tripsin yetkin fazası əmələ gəlir.

Sünbülləmə dövrü yetkin dişi fərd öz yumurtalarını sünbül pulcuqları içərisinə qoyur. Yumurtadan çıxan sürfə sünbül pulcuğu və süd yetişmə dövründə olan dənlərin şirəsi ilə qidalanır. Qidalanma nəticəsində dənlərdə girintili-çıxıntılıq əmələ gəlir. Belə dənlər çəkisini itirir və cılızlaşır.

Məhsul yığımı dövründə sürfələr torpağın üst qatına düşərək qışlamağa gedir.