Mövzu föVQƏlada hallarda müLKİ MÜdafiƏNİn rolu və VƏZİFƏLƏRİ

Sual 2. İşləmə prinsipinə görə təcrid edici əlehqazların kəmiyyəti və qrupları.

1. 
   Tənəffus Orqanlarının və dərini mühafizə edən fərdi mühafizə vasitələri.
   

Əleyhqazlar. Müasir əleyhqazlar insanın tənəffüs orqanlarını və gözlərini havadakı zəhərləyici maddalərin (buxar, duman, qaz, tüstü, ZM damcılarının) radioaktiv maddələrin təsirindən, həmçinin aerozol halındakı yoluxdurucu patogen mikroorqanizm və toksinlərdən mühafizə etmək üçün kifayət dərəcədə yüksək qoruyucu xassələrə və ıstismar göstəricilərinə maiikdir. Əleyhqazların təcridedici və süzücü növləri vardır. Süzücü əleyhqazlar (ümumqoşun, mülki, uşaq əleyhqazları) daha geniş yayılmışdır; onların quruluşu - içərisində fəalləşdırmış (katalizator) kömür və aerozol əleyhinə (tüstü əleyhinə) süzgəclər olan süzücü - uducu qutunun daxili qatlarından keçərkən zəhərli havanın süzülüb təmizlənməsi prosesinə əsaslanır. Süzücü - uducu qutunun mühafizəedici qatları karbon 2-oksidi (dəm qazını) udub saxlaya bilmir, buna görə də, tənəffüs orqanlannın karbon 2- oksiddən mühafizəsinin təmin edilməsi üçün xüsusi (hopkalit) potrondan istifadə olunur ki, bu patron əleyhqazın birləşdirici borusu (üzlük hissəsi) iiə süzücü - uducu qutusu arasında yerləşdirilir (qutuya burulub birləşdirilir).Hazırda ölkəmizin MM sistemində yaşlı əhalinin mühafizəsi üçun QP-5, QP-5m, QP- 7 (QP- mülki əleyhqaz) əleyhqazlardan; uşaqların mühafizəsi üçün DP - 6m, PDF-7 (süzücü

uşaq əleyhqazı) və s. Süzüju əleyhqaz- süzüjü - uducu qutudan və üzlük hissədən ibarətdir. Əleyhqazın komplektinə (dəstinə) həmçinin onun çantası və tərləməyən plyonkalar olan qutucuq, yaxud əleyhqazın üzlük hissəsindəki gözlüyün şüşələrini tərdən qoruyan xüsusi qələm də daxildir.

Əleyhqazların ölçüləri:

0, 1, 2, 3,4 – ölçüdə olur. Ölçüləri maskanın aşağı hissəsində dairə arasında (sol tərəfdə) yazılır.

1. 
   Əlehqazlar üç (3) növdə gəzdirilir:
   

1. 
   – “Hazır” – Maska hissəyə süzücü qutunu birləşdirərək qatlayıb çantaya qoyulur. Sonra çantanın ağzı bağlanılır və sol çiynindən (əgər sağ əli ilə işləyirsə) asılır. Yerdən 70 sm yuxarıda.
   
2. 
   – “Yürüş” – bu növdə yalnız çantanın ağzı (düymələr) açılır.
   
3. 
   – “Döyüş” – gözlər yumulur, dərindən nəfəs alınır və saxlanılır. Sonra sol əllə əlehqazı çıxarıb geyinirlər və nəfəsi buraxırlar klapanı açmaq üçün.
   

2. 
   Əlehqazları necə seçmək olar:
   

Hər bir adam özünə əlehqaz seçərək, öz başının ölçüsünü bilməlidir (dairəvi vəziyyətdə). Alınan kəmiyyət aşağıdakılara bərabər olmalıdır:

“0” ölçü – 63 sm-dək

“1” ölçü – 63,5 - 65 sm-dək

“2” ölçü – 65,5 - 68 sm-dək

“3” ölçü – 68,5 – 70 sm-dək

“4” ölçü – 71 sm yuxarı

Təcridedici əlehqazlar-təcridedici əlehqazlar xüsusi mühafizə xassələridir, Onlar xassələrindən asılı olmayaraq, havadakı istənilən zərərli maddələrdən müha- fizə edir. Onlar həmçinin süzücü əlehqazlardan istifadə etmək mümkün olmayan hallarda, məs.,havada çox yüksək konsentrasiyalı zəhərləyici maddələr .təhlükəli kimyəvi maddələr və digər zərərli maddələr olan hallarda, havada oksigen 16%- dan az olan hallarda , habelə az dərinlikdə su altında tətbiq edilirlər.

• 
  İşləmə prinsipinə görə təcridedici əlehqazlar ıki qrupa ayrılır:
  
• 
  1) Kimyəvi əlaqəli oksigen - pnevmatogenlər əsasında yaradılan əlehqazlar: İP-4,İP-5 ;
  
• 
  2) sıxılmış oksigen və ya hava -pnevmatoforlar əsasındakı əlehqazlar: KİP-7.KİP-8
  
• 
  Mühafizə prinsipı tənəffüz orqanlarının ətraf havadan tamamilə təcrid olunmasına əsaslanan bu əlehqazlarda qalma müddəti təhlükəli kimyəvi maddələrin, zəhərlə- yici maddələrin və bakterial vasitələrin fiziki -kimyəvi xassələrindən deyil, əleh- qazların oksigen ehtiyatından və aparılan işlərin xarakterindən asılı olur. Təcridedi- ci əlehqazlara qəza-xilasetmə, dağ xilasetmə, qazdan xilasetmə və digər belə xid- mət bölmələrinin işçiləri təchiz edilirlər.
  

2.