Mövzu mövzu: IX. «AZƏrbaycan xanliqlar döVRÜNDƏ» plan giriş
Yüklə 204 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XANLIQLARIN İCTİMAİ-İQTİSADİ, SİYASİ QURULUŞU VƏ MƏDƏNİ HƏYATI § 1.
- I. AZƏRBAYCANIN XANLIQLARA BÖLÜNMƏSİ
|
IX MÖVZU MÖVZU: IX. «AZƏRBAYCAN XANLIQLAR DÖVRÜNDƏ» PLAN Giriş Azərbaycanın xanlıqlara bölünməsi. § 1. Xanlıqların meydana gəlməsinin səbəbləri və xüsusiyyətləri. § 2. Cənub xanlıqları. ŞİMAL XANLIQLARI § 1. Şəki xanlığı. § 2. Quba xanlığı. § 3. Qarabağ xanlığı. XVIII ƏSR AZƏRBAYCAN-RUSİYA MÜNASİBƏTLƏRİ § 1. Xanlıqların Rusiya ilə münasibətləri. § 2. Ağa Məhəmməd Qacarın Azərbaycana yürüşləri. § 3. XVIII əsrin 90-cı illərində Azərbaycan Rusiya münasibətləri. XANLIQLARIN İCTİMAİ-İQTİSADİ, SİYASİ QURULUŞU VƏ MƏDƏNİ HƏYATI § 1. Xanlıqların ictimai-siyasi quruluşu və iqtisadi həyatı. § 2. Xanlıqlar dövründə Azərbaycan mədəniyyəti. İstifadə edilmiş ədəbiyyat. XVIII əsrin ortalarında Azərbaycanda xanlıqlar adı altında feodal dövlətlərinin meydana gəlməsinin bir sıra ictimai, iqtisadi və siyasi səbəbləri vardır. Azərbaycanda feodal dağınıqlığını şərtləndirən əsas cəhət, feodal münasibətlərinin daha da inkişafının nəticəsi olub, obyektiv tarixi proses idi. Xanlıqların əmələ gəlməsinin ilkin şərtləri Səfəvilər dövründən mövcud idi. 200 ildən artıq yaşamış Səfəvilər dövlətinin möhkəm və sabit mərkəzi dövlət idarəçiliyi olmamışdır. Nadirin yaratdığı dövlət mərkəzləşdirilmiş idarəçilik sistemindən uzaq idi. Səfəvilər dövlətinin ərazisi 4 vilayətə, 13 bəylərbəyliyə bölünmüşdür. Azərbaycan ərazisində 4 bəylərbəyliyi, (Gəncə (Qarabağ) Şirvan, mərkəzi Təbriz olan cənubi Azərbaycan və mərkəzi İrəvan olan Çuxur- Səəd və ya İrəvan) və 20-dən artıq ölkə var idi. Həmin inzibati ərazilər ayrı-ayrı nüfuzlu tayfaların başçıları tərəfındən idarə edilirlər. Onların hakimiyyəti irsi xarakter daşıyırdı. Bu isə əyalət başçılarının nüfuzunun möhkəmləndirilməsi və mərkəzi hakimiyyətdən uzaqlaşmasına gətirib çıxarırdı. Siyasi və iqtisadi müstəqilliyə malik olan vilayət başçıları şah fərmanlarını formal həyata keçirir, hətta onun mənafeyinə uyğun olmayanlara etinasız yanaşırdılar. Onlar bir növ dövlət içərisində dövləti xatırladırdı. A.Volınski, S.Qmelin və başqaları Səfəvi dövlətində şahın formal hakimiyyətə malik olduğunu qeyd edirlər. XVII əsrin sonu XVIII əsrin əvvəllərində Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən ayrı-ayrı vilayət hakimlərinin müstəqilliyi daha da gücləndi. I. AZƏRBAYCANIN XANLIQLARA BÖLÜNMƏSİ Yüklə 204 Kb. Dostları ilə paylaş:
|