1) bilavasitə təsir göstərənlər və 2) dolayı təsir göstərənlər.
I.
Bilavasitə təsir göstərən amillərə aşağıdakıları aid etmək olar: -
istehsalçılar (təminatçılar, mal göndərənlər); -kadrlar (əmək ehtiyatları); -
tələbatçılar (istehlakçılar);
-rəqiblər; -həmkarlar ittifaqları; -qanunlar və
dövlət orqanları və s.
II.
II. Dolayı təsir amilləri isə aşağadakılardır:
-iqtisadi vəziyyət; -siyasi
vəziyyət; - sosial vəziyyət; -beynəlxalq vəziyyət; -elmi-texniki tərəqqi; -
mədəni amillər; -milli və dini amillər və s.
Dolayı təsir göstərən amillərin bəzilərini qısaca aşağıdakı kimi şərh etmək olar:
1).
İqtisadi vəziyyət
. Iqtisadi vəziyyət zəif və ya pis olduqda, məhsul istehsalının
həcmi və səviyyəsi aşağı düşür və yaxud da tamamilə mümkün olmur.
Əhali
kasıblaşdığı üçün maddi və maliyyə imkanları xeyli məhdudlaşır, yeni müəssisə
yaratmaq və məhsul istehsalını artırmaq imkanı olmur. İqtisadi vəziyyət yaxşı
olduqda isə yuxarıda deyilənlərin əksi baş verir və iqtisadi
tərəqqi müəssisənin
yüksəlişinə təkan vermiş olur.
2)Siyasi vəziyyət
. Siyasi vəziyyətin sabit olması,
həm daxili və həm də xarici
sahibkarlar üçün əminlik yaradır, onların fəaliyyətlərini xeyli gücləndirir və iqtisadi
məqsədlər üçün sərmayə qoyuluşunu artırır, əks halda isə hər şey tərsinə olur və
sərmayə qoyuluşu da aşağı düşür. Siyasi vəziyyətin qeyri – sabitliyi ölkədə qeyri –
müəyyənlik və inamsızlıq mühüti yaratdığı üçün,
iqtisadi fəaliyyətin bütün
sahələrində risk amilini artırır və bu da tənəzzülü gücləndirir.
3)Beynəlxalq vəziyyət.
Beynəlxalq vəziyyətin sabitliyi nəinki dövlətlərarası
münasibətləri, həmçinin firmalararası münasibətləri də xeyli canlandırır və
beynəlxalq iqtisadi əlaqələrin güclənməsinə şərait yaradır. Beynəlxalq vəziyyətin
qeyri-sabitliyi isə bütün bunlara əks təsir göstərir. Haradasa müharibənin başlanması
nəticəsində müxtəlif ölkələrin firmaları müxtəlif cür tədbirlər görə bilərlər ki, bunun
nəticəsi olaraq ya külli
miqdarda xeyir götürsünlər, yaxud da hər şeylərini itirərək
müflis olsunlar.
Dostları ilə paylaş: 
