Mübariz yusifov linqviSTİk tipologiYA

Linqvistik tipologiya
27
(12.09.1934-22.08.1966) tədqiqatları daha çox diqqəti cəlb et-
mişdir. V.M. İlliç Svitıç öz tədqiqatları ilə çox böyük bir məsələ-
ni qabarıqlaşdırır. Ancaq tədqiqatların sonu gözlənilən nəticəni 
vermir. Nəzərə almaq lazımdır ki, dünyadakı insanların hamısı 
eyni yerdə məskunlaşmamışdır. Həm də dillərin hansı məkanda 
yayılmasından asılı olmayaraq onlarda oxşar elementlərin möv-
cudluğu istisna deyildir. Əldə edilən faktlar isə “ulu dil” barədə 
tam bir təsəvvür yaratmaqdan uzaqdır.
1
V.M.İlliç-Svitıçın istinad etdiyi nəzəriyyə nostratik dillər 
nəzəriyyəsidir. Nostratika termini XX əsrin əvvəllərində X.Pe-
terson (07.04.1867-25.11.1953) tərəfindən irəli sürülmüş və 
Hind-Avropa, Ural-Altay, sami-hami dillərinin qohumluğunu 
nəzərdə tutmuşdur. Əvvəlcə R.Kollidel (1814-1891), sonralar 
isə A.Trombetti (1866-1929) bu sıraya dravid dillərini də əlavə 
etmişlər. A.P.Dolqopolski nostratik dillər sırasına katrvel dilləri-
ni də daxil etmişdir. 1950-ci illərdə, hətta, yunan, çukot, kamçat-
ka, kamçadal dilləri də nostratik dillər sırasına daxil edilmişdir. 
Boris Aleksandroviç Serebrennikov nəinki təkcə V.M.İl-
liç-Svitıçın nostratik nəzəriyyəsi barəsindəki fəaliyyətinin məh-
sulunu, həm də ümumiyyətlə nostratik nəzəriyyənin özünü dil-
lərin tarixi köklərinin əmələ gəlməsi barədə şübhə yaradan, hət-
ta onu saxtalaşdıran, təhrif edən, korlayan fikir və mülahizələr 
kimi nəzərə alır.
2
Türk dillərinin görkəmli tədqiqatçılarından olan A.M.Şer-
bak isə dünya dillərinin müəyyən qrup müştərək sözlər əsasında 
1
В.М.Иллич-Свитыч. Материалы к сравнительному словарью ностра-
ти ческих языков (индоевропейских, алтайских, уральских, дравидских, 
картвельских, семитохамитских) “Этимология” 1965, М., 1967, с. 
321; Йеня онун: Древнейшие индоевропейско-семитские языковые 
контакты. “Проблемы индоевропейского языкознания”, М., 1964, с. 3-4.
2Борис Александрович Серебренников. Почему трудно верить сто рон-
никам ностратической гипотезы-В журн. “Вопросы языкознания”, 
1986, № 3. 

---