Müəllim: dos. N. Z.Çələbiyev Fənn: Klinik psixologiya Mövzu Hafizə təfəkkürünün pozuntuları
Yüklə 188,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I.Yaddaşın kəmiyyət pozuntularına
- II.Yaddaşın keyfiyyət pozuntuları
- Yaddaşın bioloji mexanizmi
- İntellektin pozuntuları
|
1
Fənn: Klinik psixologiya Mövzu 6. Hafizə təfəkkürünün pozuntuları Plan: 1.
Hafizə pozuntularının simtomasiyası haqqında anlayış. 2.
Hafizənin kəmiyyət və keyfiyyət pozuntuları. 3.
Təfəkkür pozuntularının əsas simptomları. 4. Təfəkkürün məzmunca və kəmiyyətcə pozulmaları haqqında anlayış. Ədəbiyyat. 1.
Bayramov Ə.S. Şəxsiyyətin təşəkkülünün aktual psixoloji problemləri, Bakı, 1981. 2.
məsələləri, ADU, 1985. 3.
İsmayılov N.V.,İsmayılov F.N. Tibbi psixologiya və psixoterapiya. “Maarif” nəşriyyatı, Bakı, 2002. 4.
2-ci nəşr, Bakı, 2008. 5.
İsmayılov N.V. Psixiatriya, Bakı, 1998. 6.
Şəfiyeva E.İ. Uşaqlarda anomal psixi inkişaf. Bakı, 1997. 7.
Метделевич В.Д.
Клиническая и медицинская психология. Практическое руководство.M., 1998. Qədim zamanlardan yaddaş tədqiqatçıların diqqətini cəlb etmiş və onları həmişə belə suallar düşündürmüşdür. Nə üçün, bəzi şəxslərin yaddaşı çox iti olub həddindən çox, həm də mürəkkəb məlumatları yadında saxladığı halda, başqaları ən sadə şeyləri belə tezliklə unudur? Nə üçün biz bəzi məlumatları yaxşı, bəzilərini
2
isə çətinliklə yadımıza sala bilirik? İnsan beynində yerləşən gözəgörünməz mürəkkəb məlumat kartotekası, necə fəaliyyət göstərir? Ümumiyyətcə yaddaş nədir?
Qazanılmış bilik ehtiyatlarını və həyat təcrübəsinin beyində saxlamaq və lazım gəldikdə ondan istifadə etmək qabiliyyətinə yaddaş deyilir. Yaddaş biri-biri ilə əlaqədar olan üç tərkib hissəsindən (komponentdən) ibarətdir. 1.
2.
Retensiya – yadda saxlama; 3.
Reproduksiya – yadda canlandırma və ya nəqletmə. Evalüsiya prosesi nəticəsində yaddaş mürəkkəb dəyişiklərə məruz qalmışdır. Əgərcəmiyyətin ibtidai inkişafı mərhələlərində yaşamış insanların yaddaşını təhlil etsək, bu zaman onların olduqca bəsit, hadisələri ancaq əks etdirməkdən ibarət olduğunu görə bilərik. Cəmiyyətin daha yüksək inkişaf mərhələlərində, elmin, texnikanın və riyaziyyatın nailiyyətləri nəticəsində hesablama maşınlarının yarandığı, külli miqdarda məlumatların insan beyninə səpələndiyi bir dövrdə isə yaddaşın yeni keyfiyyətləri meydana çıxmağa başladı. Beyində gedən assosiativ proseslər nəticəsində insanın təsəvvürləri və yadda saxlama qabiliyyəti daim mürəkkəbləşir. Məsələn, təqvimin hər hansı bir gününü yadımıza salarkən, dərhal o tarixlə əlaqədar hadisələr yadımıza düşür. Yadaalma prosesinin iki forması vardır. Birinci ixtiyari-məqsədəuyğun yadalama. Bu zaman düşüncə iradə və diqqət prosesləri də fəal iştirak edir. İkinci qeyri- ixtiyari, mexaniki olaraq diqqətimizi cəlb edən hadisələrlə əlaqədar meydana çıxan yadaalma, bu, əsas etibarilə uşaqlarda müşahidə edilir. Bir qayda olaraq, uşaqlar gördükləri al-əlvan, parlaq şeylərə, onların daxili məzmununa nüfuz etmədən güclü maraq göstərirlər. Qavrama orqanlarına uyğun olaraq yaddaşın müxtəlif tipləri mövcuddur. Məsələn, görmə yaddaşı rəssamlarda, eşitmə yaddaşı musiqiçilərdə, qorxu və ümumi hissiyat yaddaşı kor şəxslərdə, cərrahlarda güclü olur. Yaddaş yaşla əlaqədar olaraq tədricən dəyişir. Belə ki, yaşlı adamlarda yeni hadisələri yadda saxlamaq qabiliyyəti zəif olur. Yaddaşımızda toplanmış məlumatların müəyyən müddətdən sonra unudulması normal hal hesab olunmalıdır. Bəzi hadisələri unutmaq psixi sağlamlığın mühafizə olunmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu, beyni həddindən artıq gərginlikdən xilas edir. Bəzi alimlərin fikrincə bir çox məlumatları insan yuxuda unudur. Yuxugörmə zamanı insan ona lazım olmayan bir çox qıcıqlardan azad olur.
3
Yaddaş davamlılğına görə iki yerə bölünür: a) qısamüddətli; b) uzunmüddətli. Qısamüddətli yaddaş zamanı sensor hüceyrələrin RNT və DNT molekullarında morfoloji dəyişikliklər baş verir və bu vəziyyət uzun müddət saxlanılır. Yaddaşın davamlılğında iradənin, məqsədin və marağın böyük rolu vardır. Yaddaş pozuntuları iki qrupa bölünür: I.Yaddaşın kəmiyyət pozuntuları II.Keyfiyyət pozuntuları I.Yaddaşın kəmiyyət pozuntularına 1) hipermneziya; 2) hoipomneziya aiddir.
Hipermneziya yaddaşın güclənməsi ilə xarakterizə edilir. Təsadüfi hallarda yadasalmanın zəifləməsi müşahidə oluna bilər. Əksər hallarda isə yadasalmanın mexaniki olaraq güclənməsi qeyd olunur. MDP-nin maniakal fazasında, infeksion psixozlarda rast gəlinir. Hipomneziya yaddaşın zəifəsinə (enməsinə) deyilir.Bu parsial və total ola bilər. Total hipomneziya (bu amneziya da adlanır) müəyyən dövrə aid (bir gün, bir ay və daha çox müddət) hadisələrin bütünlüklə yaddan çıxmasıdır. Hipomneziya başlıca olaraq depressiyalarda, qocalıq psixozlarında, beynin travmatik xəstəliklərində, MDP-nin depressiya fazasında, bəzən isə nevrasteniya zamanı və s. hallarda müşahidə olunur.
Yaddaşın normal fəaliyyət göstərilməsi üçün əsas şərtlərdən biri düşüncənin aydın olmasıdır. Düşüncənin pozulması ilə müşayiət olunan bütün hallarda (məsələn, koma, sopor, düşüncənin alaqaranlıq, amentiv və deliriyoz halları, patoloji sərxoşluq, patoloji affekt və s.) tam amneziya qeyd olunur. Bir çox təsadüflərdə amneziyalar beynin travmaları və ruhi sarsıntılarla əlaqədar olaraq baş verdiyi üçün travmanın vaxtından asılı olaraq o, bir neçə formaya bölünür: petroqrad
travma) və ondan əvvəlki hadisələrin müəyyən müddət ərzində unudulmasına deyilir. Məsələn, avtomobil qəzası nəticəsində düşüncənin qısamüddətli pozulması ilə müşayiət olunan kəllə travması almış adam, maşına mindiyi ana qədər hadisələri yaxşı yadına saldığı halda, ondan sonrakı travmayadək olan hadisələri tamamilə unutmuşdur. Nəqliyyat hadisəsi maşın yola düşəndən 15 dəq. sonra baş vermişdir. Başqa bir xəstə travmaya qədər 5 gün müddətində baş vermiş hadisələri unutmuşdur. 4
ərzində unudulmasına deyilir. Anteroqrad amneziyanın müddəti bir neçə dəqiqədən bir neçə günədək ola bilər. Bəzən amneziya həm travmadan (hadisədən) əvvəlki, həm də travmadan sonrakı dövrləri əhatə edə bilər. Buna retroanteroqrad amneziya deyilir. Retardik amneziya zamanı xəstə tutma halından çıxdıqdan sonra müəyyən hadisələri yadına gətirir. Lakin bir neçə gündən sonra hər şeyi unudur. Epilepsiya xəstəliyi ilə əlaqədar düşüncənin alaqaranlıq pozuntularında, beyin damarlarının xəstəliklərində təsadüf edilir. İnsanın öz şəxsi həyatının bəzi mühüm anlarının, xüsusilə ağır təəssüratlarla əlaqədar hadisələrin unudulması affektogen amneziya adlanır. Bu mərkəzi sinir sisteminin orqanik xəstəliklərində (beyin damarlarının aterosklerozu, qocalıq psixozları) və isteriya nevrozu zamanı təsadüf edilir. Bir sıra hallarda xəstələr əşyaların adlarını yadlarına sala bilmir. Məsələn, qaşığın adını deyə bilmir, əvəzində “bununla xörək yeyirik” deyə cavab verir (amnestik afaziya). Bəzən isə xəstələr harda olduqlarını, vaxtı və s. unudur. Qocalıq ağıl zəifliyində rast gəlinən bu əlamət amnestik dezopientasiya adlanır. Fiksatsion amneziya – yadda saxlama qabiliyyətinin pozulmasına deyilir. Bu zaman o, eşitdiyi, şahid olduğu hadisələri dərhal unudur, bəzən bir qədər əvvəl gördüyü adamla yenidən salamlaşır, eyni sözü dəfələrlə soruşur və s. Korsakov amnestik sindromunda, kəllə travmalarında, beynin şişlərində və digər orqanik pozuntularda rast gəlinir. Tədricən artan (proqressiv) amneziya – adından məlum olduğu kimi yavaş-yavaş güclənən yaddaş pozuntusu olub beyin damarlarının patologiyasında, qocalıq psixozlarında rast gəlinir. Bu zaman, ilk növbədə, yaxın zamanda olan hadisələrin unudulması nəzərə çarpır. Keçmişdə olmuş hadisələrə qarşı isə yaddaş uzun müddət pozulur. Bu növ yaddaş pozuntularından əziyyət çəkən məşhur fransız yazıçısı Stendal məktublarının birində öz vəziyyətini təsvir edərək yazmışdır: ”Artıq 6 aydır ki, dəhşətli baş ağrılarından əzab çəkirəm. Qəflətən mən bütün fransız sözlərini unuduram. Hətta mənə bir stəkan su verin – deyə bilmirəm. Bu zaman özümü acgözlülüklə müşahidə eləyirəm. Belə hal 8-10 dəq. davam edir, sonra sözlərə qarşı yaddaşım bərpa olur, lakin yorğunluq hissi məni tərk etmir. Fikirlərim tamamilə öz qaydasında olduğu halda, sözləri unuduram” . Bir ildən sonra Stendal insult xəstəliyindən vəfat etmişdir.
5
yanında, ətrafında, mnema –yaddaş, xatırlama deməkdir) adı altında təsvir olunan təhrif
olunmuş yalançı
xatırlamalara
kriptomieziya, akekforiya, psevdoreminisensiya və konfabulyasiya aiddir. Kriptomieziya (kquryov-yunan sözü olub, gizli deməkdir) başqasının başına gələn hadisələri, onlara məxsus xidmətləri öz adına çıxmaqla xarakterizə olunan yaddaş pozuntusudur. Xəstələr bildikləri, eşitdikləri hadisələrin kimə məxsus olduğunu, nə vaxt baş verdiyini unudaraq onları öz adına çıxır, keçmişdəki hadisələri isə təzə baş vermiş hadisə kimi qələmə verirlər. Başqa sözlə kriptomieziyalarda məlumatın mənbəyi və vaxtı unudulur. Bunun üçün şəxs həmin hadisələri öz başına gələn hadisə kimi yadına salır. Xəstələrin bu qəsdən və müəyyən məqsəd üçün etmədikləri söhbət əsasında asanlıqla aydın olur. Akekforiya – yada salmanın çətinləşməsi ilə xarakterizə olunan pozuntudur. Deyiləcək sözün (fikrin) əvvəlini şəxsin yadına salan kimi hər şey yada düşür. Psevdoreminisensiya - yanlış, düzgün olmayan, yalançı yaddaş (xatırlamalar) olub hadisələrin vaxtının, tarixinin təhrif edilməsi ilə xarakterizə olunur.Məsələn, qardaşının dostu ilə qarşılaşan bir şəxs, ona qardaşının üç gün bundan əvvəl böyük müvəffəqiyyətlə dissertasiya müdafiə etdiyini söyləyir. Əslində isə qardaşı 6 il bundan əvvəl dissertasiya müdafiə etmişdir. Psevdopeminisensiya alkoqol psixozlarında, beynin şişlərində, travmatik, postinfeksion psixozlarda, mərkəzi sinir sisteminin sifilisində və s. hallarda təsadüf olunur. Konfabulyasiya – heç vaxt baş verməmiş və baş verməsi mümkün olmayan qeyri-real, fantastik məzmunlu, hadisələrin “xatırlanmasına” deyilir. Məsələn, uzun illər psixiatriya xəstəxanasında müalicə olunan 60 yaşlı bir xəstə şöbədə yeni bir adam görən kimi keçmişdəki işlərindən söhbət açaraq deyərmiş ki, Bakı şəhərinin 1930-cu ildə, yanvar ayının 1-dən 2-nə keçən gecə mən saldırmışam. 100 min qullarım var idi, əmr etdim onlarda tikdi. Başqa bir xəstə bütün balıqların və quşların dilini bildiyini söyləyirdi. Bu pozuntu beyin siflisində proqressiniflic xəstəliyində təsadüf edilir.
Bəzən müəlliflərməlumatların beyində toplanmasında qlial hüceyrələrə və limbik sistemə böyük əhəmiyyət verirlər. İ.P.Pavlova görə yaddaşın fizioloji əsasını şərti reflektor fəaliyyət təşkil edir. Şərti reflekslərin hərtərəfli tədqiqi
6
onların yaddaş prosesində böyük əhəmiyyəti olduğunu göstərdi. Bununla əlaqədar qarşıya belə bir sual çıxır. Doğurdanmı şərti refleks beyindəki real varlığı əks etdirən yeganə xüsusiyyətdir və yaddaşla onun nə kimi əlaqəsi vardır? Akademik İ.S.Beritaşvilinin, P.K.Anoxinin elmi əsərlərində bu suala şərti refleks fəaliyyəti hüdudunda müəyyən izahatlar verilmişdir. Yaddaşın mexanizminin tədqiq edilməsində 1921-ci ildə Berger tərəfindən kəşf edilmiş bioelektrik aktivlik mühüm mərhələ kimi qiymətləndirildi. Bunun əsasında yaddaşın neyronal modeli meydana çıxdı. Bu isə enerjinin sinapslar vasitəsilə hüceyrələrdə yayılmasını əsas götürürdü. Hazırda yaddaşın bioloji (daha dəqiq desək, biokimyəvi) əsasları haqqında danışmağa daha çox ehtiyac vardır. Son illərdə meydana çıxmış və hərtərəfli tədqiq olunan “genetik yaddaş” “immunoloji yaddaş” kimi anlayışlar məhz bioloji mexanizminin molekylyar səviyyədə öyrənməsinə əsaslanır. Elmi ədəbiyyatda geniş müzakirə olunan yaddaşın kimyəvi nəzəriyyəsi, məlumatların hüceyrədaxili RNT və DNT-də əks oluması və saxlanması ilə izah edilir. Məşhur neyrobioloq H.Hidenə görə beyin hüceyrələrinin müxtəlif qıcıqlar nəticəsində oyanması RNT-nin tərkibinin 30-40%-dək dəyişir. Bu isə onun əvvəlki tərkibinin dəyişməsinə səbəb olur. Həmin dəyişikliklər alınmış məlumatları əks etdirir. Beləliklə, RNT tanış məlumatları əks etdirmək xüsusiyyəti kəsb edir. Alimlərin tədqiqatı nəticəsində məlum olmuşdur ki, bir çay qaşığı DNT 400 km 3
məlumatı saxlaya bilən elektron hesablama maşınına bərabərdir. Psixoloqlar Makqonel və Yakobsonun tədqiqatları nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, DNT- ni bir canlıdan o birinə köçürməklə məlumatları da köçürmək mümkündür. Belə təcrübələrdən biri balıqlar üzərində aparılmışdır. İntellektin pozuntuları İntellekt və ya əqli qabiliyyət yaddaşla sıx bağlı olub ancaq onun əsasında yaranır. Belə ki, normal yaddaş intellekt üçün zəmin hazırlayır. Bildiyimiz kimi, həyatda yaddaşı o qədər də güclü olmayan, lakin zəngin intellektual qabiliyyətə malik adamlar vardır. Əksinə güclü yaddaşı olduğu halda intellekti zəif adamlar da olur. Deməli intellekt yaddaşa əsaslansa da tamamilə ondan asılı deyil. İnsanın hansı xüsusiyyətlərini intellektin əks etdirməsi bu günədək mübahisəlidir. Bəzi alimlər intellekti abstrakt (mürərrad) təfəkkür kimi qələmə verir, insanın məqsədəuyğun fəaliyyət forması adlandırır. ABŞ, İngiltərə və digər
7
qərb ölkələrində intellekti müxtəlif sınaqlar (testlər) vasitəsilə təyin edilən, ölçülə bilən psixi xüsusiyyət kimi qəbul etməyi təklif edirlər. M.O.Qureviç intellekti hər bir şəxsin malik olduğu biliklərin, təcrübənin və potensial imkanların məcmu kimi izah edir, başqa sözlə, toplanmış biliklərin fəaliyyəti olub əqli fəaliyyətin bir çox cəhətlərini əks etdirmək xüsusiyyətinə malikdir. İ.P.Pavlov intellekti, orqanizmlə xarici mühit arasında çoxcəhətli əlaqə yaradan əqli sistem adlandırmışdır. İntellekt eyni zamanda fərdi olub hər bir şəxsin müstəqil inkişafı nəticəsində yaranır. İntellektin səviyyəsi şəxsin xasiyyətində, mədəniyyətində, davranışında, ümumiyyətlə psixi fəaliyyətinin bütün formalarında özünü biruzə verir. İntellektin genişliyi, dərinliyi, müstəqilliyi, çevikliyi və s. cəhətləri onun ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini əks etdirir. İntellekti geniş şəxslər eyni vaxtda olduqca çox sahələri – həyati prosesləri, ayrı- ayrı şəxslərin xüsusiyyətlərini, müxtəlif istehsalat sahələrinin spesifikasını bilir və onlara öz münasibətini bildirir. Təkamül nəzəriyyəsinin banisi Ç.Darvin rus yazıçısı Dostayevski, ictimai xadim, yazıçı və həkim N.Nərimanov intellekti geniş şəxslər olmuşlar. İntellektin dərinliyi dedikdə şəxsin hadisələrin dərinliyinə girmək bacarığı, ən mürəkkəb hadisələri təhlil etmək, onların arasındakı qanunauyğunluqları dərk və şərh etmək qabiliyyəti başa düşülür. Böyük kəşflər edən məşhur alimlər: İ.Pavlov, A.Eynşteyn, kimyaçı Y.Məmmədəliyev və bu kimi başqa alimlər dərin intellektə malik olmuşdular. İntellektin müstəqilliyi hadisələrdən təkbaşına heç kəsdən asılı olmadan baş açmaq, düzgün nəticə çıxarmaq qabiliyyətidir. Belə şəxslərin kənar adamların məsləhətlərinə ehtiyacı olmur, özünə tənqidi yanaşmaq qabiliyyəti yüksək olur. Böyük hərbi xadimlər M.Kutuzov, K.Jukov, H.Aslanov əqli qabiliyyətlərinin müstəqilliyi ilə fərqlənmişlər. İntellektin çevikliyi – onu lazım gəldikdə tezliklə müəyyən istiqamətə yönəltmək, vaxt itirmədən yeni-yeni yollar aramağı bacarmaq xüsusiyyətidir. Hər bir yaşın intellektual qabiliyyəti özünəməxsus tərzdə əks etdirmək cəhətləri vardır. Məsələn, gənc yaşlarda intellekt daha çevik, canlı olur. Bilikləri tez qavramaq, yeniliklərdən daha çox istifadə etmək qabiliyyəti aparıcı rol oynayır. Yaşlı şəxslərdə isə müdriklik, hadisələrin dərinliyinə varmaq, təcrübəyə arxalanaraq qərar qəbul etmək xüsusiyyətləri üstünlük təşkil edir. İntellektin təzahür formalarından başlıcası nitqdir.Ona görə də intellektin pozulması, ağıl zəifliyi (kəmağıllıq) özünü ilk növbədə, nitqdə göstərir. Ağıl zəifliyi 3 qrupa bölünür: 8
1.Anadangəlmə ağıl zəifliyi – oliqofreniya 2.Qazanılma ağıl zəifliyi – demensiya 3. Yalançı ağıl zəifliyi – psevdodemensiya. Oliqofreniya və ya anadangəlmə ağıl zəifliyi (kəmağıllıq) etiologiyası müxtəlif olan bir çox xəstəlikləri əhatə edir. Onların hamısı üçün xarakterik olan iki əsas xüsusiyyət bunlardır: 1)
Müxtəlif dərəcəli intellektual çatışmazlıq; 2)
bu çatışmazlığın daimi xarakter daşıması. Oliqofreniya başlıca olaraq irsi çatışmazlıq (Daun xəstəliyi və s.) patoloji hamiləlik: ana bətnində dölün infeksiyaya və ya intoksikasiyaya məruz qalması, valideynlərdə narkomaniyaya, o cümlədən, alkoqolizm xəstəliyi ilə əlaqədar meydana çıxır. Bir sıra hallarda patoloji doğuş, o cümlədən, instrumental metodların düzgün tətbiq olunmaması, vaxtından əvvəl doğuş, körpə vaxtı müxtəlif beyin infraksiyalarına (meningit, ensefalit) və ya travmalara məruz qalmaq nəticəsində də yarana bilər. Oliqofreniya, bir qayda olaraq, beynin ayrı-ayrı törəmələrin inkişafdan qalması və ya beyin maddəsinin diffuz xarakterli disturda dəyişiklikləri ilə əlaqədar meydana çıxır. Ağıl zəifliyi özünü yalnız idrak prosesinin (əqli qabiliyyətin) zəifləməsində deyil, bir sıra digər psixi proseslərdə, o cümlədən, danışıq qabiliyyətinin, davranışın, şəxsi keyfiyyətlərin pozuntularında göstərir. Belə adamlarda qavramanın, diqqətin, yaddaşın, mücərrəd təfəkkürün qeyri-normallığı, özünə qarşı tənqidin enməsi tipik əlamətlərdəndir. Ağıl zəifliyinin ikinci forması demensiyadır. Qazanılma ağıl zəifliyi və ya demensiya mərkəzi sinir sistemində gedən patoloji prosesin xarakterinə görə iki qrupa bölünür: a) qlobar (diffuz); b)lokunar (hissəvi) demensiya. Qlobar demensiya zamanı intellektual qabiliyyətin bütün sahələri pozulur, şəxsiyyət enir, özünətənqid itir. Lokunar demensiya zamanı isə şəxsi keyfiyyətlərin əsas cəhətləri mühafizə olunur, əmək qabiliyyəti, özünütənqid yüksək dərəcədə pozulur. Müxtəlif xəstəliklərlə əlaqədar meydana çıxan demensiya kliniki xüsusiyyətlərinə görə bir-birindən fərqlənir. Məsələn: beyin hüceyrələrində gedən destruktiv dəyişikliklərlə əlaqədar meydana çıxan demensiya zamanı (serebral atereskleroz, Pik və Altsheymer xəstəlikləri, beyin siflisi) başlıca əlamətlər aşağıdakılardan ibarət olur: daima artan yaddaş zəifliyi və əqli qabiliyyətin azalması, nitqin, yazı qabiliyyətinin pozulması. Belə xəstələr özlərini normal idarə edə bilmir, sərsəm və huşsuz görünürlər. 9
Epilepsiya xəstəliyi ilə əlaqədar meydana çıxan demensiya zamanı (buna epileptik demensiya deyilir)şəxsi keyfiyyətlərin kobud şəkildə dəyişməsini – nitqin, baxışın, hərəkətlərin durğunluğu, təfəkkürün müfəssəlliyi, mimikada əks olunan donuqluq və s. bu kimi əlamətlər diqqəti cəlb edir. Şizofrenik demensiya üçün xarakter son dövrünə yaxınlaşdıqca daha da artır. Bəzən yaddaşı, bilik ehtiyatları ciddi pozulmayan belə xəstələrin nitqi kasad, davranışı, xarici görkəmi acınacaqlı, emosiyaları isə sönmüş olur. Zünətənqidin olmaması nəticəsində şəxs kobud, gülünc, bəzən iyrənc hərəkətlər edir. Hamının gözü qarşısında ananizmlə məşğul olur, yeyilməsi mümkün olmayan şeyləri (tabaşir, torpaq, yerdən tapdığı yemək qırıntıları) yeyir, bədənini tamailə çılpaqlaşdırmaqdan utanmır və s. Ağıl zəifliyinin üçüncü forması psevdodemensiyadır. Bu sindrom bir sıra peaktiv hallarla (o cümlədən psixozlarla) əlaqədar meydana çıxır. Müvəqqəti xarakter daşıyır.Yəni digər ağıl zəifliklərindən fərqli olaraq davamlı olur.
Yüklə 188,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|