Mühafizənin əsas üsullarından biri mülki müdafiənin mühafizə qurğularından istifadə

 

Təcridedici əleyhqazlar 

 

Təcridedici əleyhqazlar (İP-4, İP-5 tipli) və ya oksigen cihazları (KİP-5, 

KİP-7,  KİP-8)  adamın  tənəffüs  üzvlərini  ətrafdakı  havadan  tamamilə  təcrid 

edir,  nəfəs  almaq  üçün  regenerativ  (bərpaedici)  avadanlıqlardan  -  oksigen 

hasil  edən  regenerasiya  patronlarından  və  ya  oksigen  silindrlərindən  istifadə 

olunur.  Bu  maskalar  və  alətlər  havada  ZM-in  qatılığı  çox  yüksək  olduqda 

istifadə olunur.  

 

Respiratorlar 

 

Tənəffüs üzvlərini radioaktiv maddə və bakterial vasitə aerozollarından 

(tozlarından),  habelə  zəhərli  tüstülərdən  mühafizə  üçün  respiratorlardan 

istifadə oluna bilər.  

Respirator  –  nəfəs  orqanlarını  tozdan  və  zərərli  qazlardan  qoruyan 

cihazdır. Məsələn, havasında çoxlu zərərli toz olan zavodların işçiləri, eləcə də 

tarlalarda bitki mühafizəsi üçün kimyəvi maddələr tətbiq edən mexanizatorlar 

üzlərinə  sənaye  respiratoru  taxırlar.  Sənaye  respiratorları  nəfəs  orqanlarmı 

havada zərərli maddələr yolverilən yüksək konsentrasiyadan (YYK) ancaq 10-

15  dəfədən  artıq  olmadığı  hallarda  mühafizə  edir.  QTKM  (GTZM)-dən 

mühafizə  məqsədilə  respiratorlardan  (əgər  təlimatda  nəzərdə  tutulmayıbsa) 

istifadə  etmək  qadağandır.  R-2D  respiratoru  dörd  ölçüdə  (0,  1,  2,  3)  olur. 

Onun ölçüləri maskanın çənəaltı hissəsində rəqəmlərlə göstərilib. Respiratorun 

40 

lazımi  ölçüsünü  tapmaq  üçün  adamın  üzünün  uzunluğunu,  yəni  burunun 

yuxarı əsası ilə çənənin ən aşağı nöqtəsi arasmdakı məsafəni millimetr bölgülü 

xətkeşlə ölçürlər. Üzün uzunluğu 80-100 mm olduqda – sıfır ölçülü, 100-115 

mm  olduqda  –  birinci,  115-125  mm  olduqda  –  ikinci,  125  mm-dən  artıq 

olduqda – üçüncü ölçülü respirator lazımdır.  

Respiratoru geyməyə hazırlamaq üçün onu paketdən çıxarmaq (paketin 

yuxarı  tikişini  kəsməli  və  onu  səliqə  ilə  açmalı),  sonra  yarımmaskanı  və  baş 

qaytanlarını  nəzərdən  keçirib  sahmana  salmaq  lazımdır.  Əgər  respiratordan 

bundan  əvvəl  istifadə  edilmişsə,  onu  geyinməzdən  əvvəl  dezinfeksiya  etmək 

vacibdir. Bu məqsədlə onun daxili səthini əvvəlcə sabunlu suda isladılmış yaş 

tamponla,  sonra  isə  quru  tamponla  (əsgi  ilə)  silmək  lazımdır.  Bu  zaman 

yarımmaskanı  tərsinə  çevirmək  olmaz.  R-2D  respiratorunun  düzgün 

geyildiyini  və  üzə  kip  oturduğunu  yoxlamaq  üçün  sol  əlin  ovucu  ilə 

nəfəsvermə  klapanını  tutur  və  yüngülcə  nəfəs  verirlər.  Əgər  bu  zaman  hava 

yarımmaskanın  üzə  oturan  kənarlarından  çölə  çıxmırsa,  respirator  düzgün 

seçilmiş  və  qaydasında  geyilmiş  hesab  edilir.  Respiratoru  onun  nəfəsvermə 

klapanından  tutub  yarımmaskanı  yavaşca  aşağı  və  irəli  çəkməklə  çıxarırlar. 

Sonra  onun  daxili  səthini  silib  qurulayır,  təmizləyir  və  paketə  yerləşdirib 

paketin ağzını xüsusi halqa ilə bağlayırlar.  

Tənəffüs  üzvlərini  mühafizə  edən  ən  sadə  vasitələr.  Belə  vasitələrdən 

əhali respirator kimi istifadə edə bilər.