Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axb

Relatsion algebra va Relatsion hisoblash elementlari.
Relatsion ma’lumotlar modelini xususiyatlaridan biri ma’lumotlarni qayta ishlashni relatsion algebra operatorlari yordamida amalga oshirishdir.Relatsion algebrada 8 ta operator keng ishlatiladi.Ulardan 4 tasi an’anaviy to’plamlar ustida amallar kiradi .Ularga quyidagilar kiradi .

1. 
   Birlashtirish
   
2. 
   Kesishuv
   
3. 
   Ayirma
   
4. 
   Dekart ko’paytma
   

SQL tilida quyidagi asosiy ma’lumotlar turlari ishlatilib, ularning formatlari har xil MBBT lar uchun farq qilishi mumkin :


CREATE – yangi jadval hosil qilish uchun ishlatiladi. Quyidagi ko’rinishda yoziladi:
CREATE TABLE ( ustun_nomi va toifasi, … );

ALTER – jadvalga o’zgartirish kiritish uchun ishlatiladi. Bu buyruq jadvalga yangi ustunlar qo'shish, ustunlarni o'chirish, ustunlar kattaligini o'zgartirish, hamda cheklanishlarni qo'shish va olib tashlash imkoniyatlariga ega. Bu buyruq ANSI standarti qismi emas, shuning uchun har xil tizimlarda har xil imkoniyatlarga ega. Misol uchun jadvalga ustun qo’shish buyrug’i sintaksisi quyidagicha:

ALTER TABLE ADD ;
Alter table Doktorlar add FISH varchar(50);

DROP - jadvalni o’chirish buyrug’i. Jadvalni o'chirish imkoniga ega bo’lish uchun, jadval egasi (ya’ni yaratuvchisi) bo’lshingiz kerak. Faqat bo‘sh jadvalni o'chirish mumkin. Qatorlarga ega bo’lgan, to’ldirilgan jadvalni o‘chirish mumkin emas, ya’ni jadval o‘chirishdan oldin tozalangan bo’lshi kerak. Jadvalni o'chirish buyrug'i quyidagi ko‘rinishga ega:
DROP TABLE ;
Drop table Doktorlar

SELECT – Amal bajaradigan jadvalimizni tanlash, ekranga chiqarish komandasi.
Sintaksisi esa quyidagicha:

SELECT *FROM <jad_nomi> // jadvalni to’liq chiqarish
Select * from doktorlar