Kirish So‘ngi kunlarda internet tarmogida elektron tijorat shiddat bilan rivojlanmoqda. Yelektron tijoratni rivojlantirishi asosan axborot xavfsizligi sohasidagi yutuqlarga yo‘naltirilgan. Shu bilan birga, asosiy vazifalar ma’lumotlarning mavjudligi, maxfiyligi, yaxlitligi va huquqiy ahamiyatini ta’minlashdir.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Huquqbuzarliklar profilaktikasi va nazorati bo‘yicha qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, kompyuter jinoyati xalqaro muammolardan biriga aylandi. Shu sababli, texnik mohiyati jihatidan tub farqlarga ega bo‘lgan va asosan ko‘lami va ochiqligi bilan ajralib turadigan Internet va intranet tarmog`iga aloqador tijorat ma’lumotlarining xavfsizligi muammolariga samarali yechim izlash juda muhimdir.
TCP/IP protokoli orqali ma’lumotlarni uzatish va telekommunikatsiyalarni muhofaza qilishga e’tibor qaratgan holda tarmoqlarda tijorat ma’lumotlarining xavfsizligini ta’minlash jarayonini standartlashtirish xususiyatlarini ko‘rib chiqamiz.
Axborot texnologiyalari xavfsizligini ta’minlash, ayniqsa, davlat sirlarini o‘z ichiga olmaydigan cheklangan ma’lumotlarni qayta ishlaydigan tijorat maqsadlarida foydalanishning ochiq tizimlari uchun juda muhimdir. Ochiq tizimlar deganda turli xil ishlab chiqarishdagi barcha turdagi hisoblash va telekommunikatsiya uskunalari majmuasi tushuniladi, ularning birgalikdagi faoliyati xalqaro standartlar talablariga muvofiqligi bilan ta’minlanadi.
"Ochiq tizimlar" atamasi, agar hisoblash tizimi standartlarga mos keladigan bo‘lsa, u xuddi shu standartlarga mos keladigan har qanday boshqa tizim bilan o‘zaro bog‘lanish uchun ochiq bo‘lishini anglatadi. Bu, xususan, axborotni kriptografik himoya qilish yoki ma’lumotlarni ruxsatsiz foydalanishdan himoya qilish mexanizmlariga taalluqlidir.
Internetning muhim ahamiyati shundaki, u odamlarni bunday texnologiyalarga yangicha qarashga majbur qiladi. Birinchidan, Internet ularga qiziqqan har bir kishi amalga oshirishi mumkin bo‘lgan ochiq standartlardan foydalanishni rag‘batlantiradi. Ikkinchidan, bu juda ko‘p turli xil kompyuterlar ulangan dunyodagi yeng yirik va yehtimol yagona tarmoq bo‘lib, nihoyat Internet tez o‘zgaruvchan yangi mahsulotlar va texnologiyalarni jahon bozoriga joriy yetishning asosiy vositasiga aylanmoqda.
