Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Toshkent Aloqachi 2007. 4. G.S. Landsberg «Optika». Toshkent, O’qituvchi. 1981. 5. www.fayllar.org 6.
|
d = r 2 R /2R ifodani hosil qilamiz. Natijada havo qatlamini chegaralovchi sirtlardagi S va D nuqtalardan qaytgan nurlarning yo’llar farqi Interferension maksimum va minimum shartlardan foydalansak, tenglik bajarilganda yorug’ halqalar tenglik bajarilganda esa qorong’i halqalar vujudga keladi. Amplitudalari geometrik progressiya bo’yicha kamayib boruvchi ko’p nurlarning interferensiyasi Fabri- Pero etalonida qo’llaniladi. Fabri-Pero etaloni (1.17-rasm) ikki yassi –parallel plastinkadan iborat. Bu plastinkalarning bir-biriga qaragan tomonlari yupqa yarim shaffof kumush qatlami bilan qoplangan. Bu qatlamlarning yorug’likning qaytarish koeffisenti p`~ 0,90- 0,95 Fabri-Pero etaloniga yoyiluvchi monoxromatik nurlar tushayotgan bo’lsin. 4-rasm. Rasmda ana shu nurlardan biri, aniqrog’i plastinkaga i burchak ostida tushayotgan nur tasvirlangan. Plastinkalar orasidagi havo qatlamida yorug’likning yo’li 17-rasmda strelkalar bilan ko’rsatilgan. B plastinkadan o’zaro parallel 1,2,3 va x.k. nurlar chiqadi. Bu nurlarning intensivliklari nularning nomerlari oshgan sari geometrik progressiya bo’yicha kamayib boradi. Bu nurlar L linza bilan uning tekislikdagi ekranda yig’iladi. Fabri-Pero etalonida interferension manzara halqasimon shaklga ega bo’ladi. agar etalonga tushayotgan nurlanish ikki turli to’lqin uzunlikli yorug’likdan iborat bo’lsa, ikkita halqa sistemasi kuzatiladi. To’lqin uzunligi kattaroq bo’lgan nur tufayli vujudga kelgan halqaning radiusi kattaroq bo’ladi. shu yo’sinda to’lqin uzunliklari bir-biriga ancha yaqin bo’lgan spektral chiziqlarni tekshirish mumkin. Xulosa qilib aytganda, to’lqin optikasi nazariyasi haqidagi dastlabki tushunchalar bundan bir necha asrlar ilgari paydo bo’lgan. Olimlar turli xil yorug’lik to’lqinlari hosil qilgan ajoyib manzara yoki hodisalar tufaysi ularni chuqurroq o’rganishgan. To’lqinning uzunligi, tezligi, davri, chastotasi, fazasi mavjud. Yorug’lik to’lqini bilan interferensiya, difraksiya, yorug‘lik dispersiyasi, to‘lqinlarning yutilishi, qaytishi va sinishi jarayonlari ro’y beradi. Yorug’lik nurlari chastotalari har xil bo’lishi sababli ba’zan ko’zga ko’rinmaydigan nurlar paydo qiladi. Masalan ultrabinafsha nurlari. Foydalanilgan adabiyotlar 1. Q.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov, N.A.Axmedova. FIZIKA. Darslik. Toshkent. 2018- 2. D.V.Suvuxin «Optika». M. Nauka, 1960. 3. Bozorova S. Fizika, optika, atom va yadro. Toshkent Aloqachi 2007. 4. G.S. Landsberg «Optika». Toshkent, O’qituvchi. 1981. 5. www.fayllar.org 6. www.wikipedia.org Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|