Bakı Dövl
Bakı Dövləət Universiteti
t Universiteti
Nanobiotexnologiya
Nanobiotexnologiya
Maqnit Nanohiss
Maqnit Nanohissəəcikl
cikləərin
rin
tibbd
tibbdəə ttəətbiqi
tbiqi
M
Mühazir
ühazirəə 11
11
Dr. İsm
Dr. İsməət
t Ə
Əhm
hməədov
dov
Bak
Bakı Dövl
ı Dövləət Universitetinin
t Universitetinin
Nanoaraşdırmalar m
Nanoaraşdırmalar məərk
rkəəzinin
zinin
aparıcı elmi işçisi
aparıcı elmi işçisi
Tel: 4325790
Tel: 4325790 ev
ev
3350923
3350923 mobil
mobil
E
E--mail:
mail: ismet522002@yahoo.com
ismet522002@yahoo.com
Bəzi metalların, xüsusilə dəmir oksidlərinin
və onların digər metallarla (məsələn, Co,
Ni, Pt, və s.) qarışığının maqnit xassələri və
maqnitlər insanlara çox qədimlərdən
məlumdur. Maqnitlərdən hələ 4000 il
bundan əvvəl ağrını azaltmaq
(yüngülləşdirmək, azad etmək) üçün
istifadə edirdilər. B.E. 2000 il əvvəl Çin
təbabətində ağrını yüngülləşdirmək üçün
maqnitlərdən istifadə edildiyi bildirilir.
Aristotelə və Platon maqnit xassələrindən
və maqnit materiallarından öz əsərlərində
söhbət açmışlar. Dahi fizik Maykl Faradey
maqnit sahələrinin müalicəvi effektləri
haqqında əsərlər yazmışdır. Hal-hazırda,
milyonlarla adamlar bütün dünyada, tibbdə,
istehsalatda, maşınqayırma sənayesində,
məişətdə və insan fəaliyyətinin bir sıra
sahələrində bu və ya digər formada sabit
maqnitlərindən, maqnit qurğularından və
maqnit materiallardan istifadə edirlər.
Nanotexnologiyanın intensiv inkişafı ilə əlaqədar olaraq son zamanları
maqnit materiallara maraq daha da artmışdır. Buna səbəb maqnit nanohis-
səciklərin məlum maqnit materiallardan fərqli olaraq supermaqnetizm
xassəsinə malik olmalarıdır. Məlum olmuşdur ki, dəmir oksidlərindən
alınan maqnit nanohissəciklərin ölçüləri azaldığca onlarda supermaqnetizm
artır, maqnit histerezis xassəsi itir. Maqnit Nanohissəciklərindən katalitik
agent kimi, biotibbi praktikada, maqnit rezonans şəkillərinin alınmasında,
ətraf mühitin çirkləndiricilərdən təmizlənməsində genişIstifadə edilir.
Maqnit nanohissəciklərin fiziki kimyəvi xassələri onların alınması
üsullarından və ölçülərindən asılı olur. Təcrübələr göstərir ki, maqnit
nanohissəciklərinin ölçüləri adətən 1-100 nm tərtibində olur və
supermaqnetizm xassəsi bu ölçülərdə ğzünü biruzə verir.
Maqnit nanohissəciklərini müxtəlif üsullarla, həmçinin bioloji sintez yolu ilə
almaq mümkündür.
•Çökdürmə üsulu ilə Fe203 (maghemet) və Fe3O4 (maqnetit) dəmir
oksidlərinin maqnit nanohissəciklərini Fe2/Fe3 duzlarından otaq və
ya bir qədər yüksək temperaturlarda normal atmosfer təzyiqində almaq
olur.Alınan nanohissəciklərin ölçüləri, forması və tərkibi istifadə olunan
duzların (dəmir xlorid, sulfat və ya nitrat ) tipindən, Fe2/Fe3 nisbətindən,
mühitin pH-dan və temperaturdan asılı olur.
•Termal parçalama yolu ilə maqnit nanohissəciklərini almaq üçün üzvü
metal birləşmələrini tərkibində stabilləşdirici surfaktant olan üzvü
həlledicilərdə yüksək temperaturda qaynadırlar.
•
Mikroemulsiya üsulu ilə kobaltın, kobalt-platin xəlitəsinin,qızıl örtüklü kobalt-platin
nanohissəciklərini setiltrimetilamonium bromidin çevrilmiş mitsellərində, butanoldan
surfaktant kimi istifadə etməklə almaq olur.
• Maqnit nanohissəcikləri iki cür ola bilir: supermaqnetizm xassəli və istilik keçirməyən
(istiliyi bloklaşdıran), Supermaqnit nanohissəciklərində maqnit relaksasiya müddəti
ölçülən adi maqnit relaksasiya müddətindən kiçik olur. İstilik keçirməyən maqnit nano-
hissəciklərində isə maqnit relaksasiya müddəti böyük olur. Maqnit nanohissəciklərini
bərk matrisada yerləşdirdikdə istilik keçirməyən nanohissəciklərdə qalıq maqnetizm və
Koersivitlik müşahidə olunur, lakin supermaqnetizm xassəli nanohissəciklərdə bunlar
müşahidə olunmur. Koersivitlik maqnitləşməni sıfır qiymətinə gətirən sahədir. Maksimal
koersivitlik (qalıq maqnetizm) nanohissəciyin nə qədər böyük olmasından və tək domen
olmasından asılıdır.
Tək domenli və plidomenli maqnetitlərin
diametrlərindən asılı olaraq relaksasiya
Vaxtının dəyişməsi diaqramı
Maqnit nanohissəciyi
FePt xəlitəsinin nanohissəciyinin TEM şəkili
Maqnit maye - tərkibində maqnit
nanohissəcikləri olan dispersiyalı
mayedir. Bu maye maqnit sahəsinə
çox həssas olduğundan maqnit sahəsi
tətbiq edildikdə maraqlı formalar və
mürəkkəb quruluşlu strukturlar müşahidəo
olunur.
Maqnit nanohissəcikləri bakterialarda sintez olunur
Müxtəlif formalı və ölçülü
maqnit nanohissəcikləri
Kaliforniya universitetinin tədqiqatçıları suyun tərkibində olan dımir oksidinin
rəngini dəyişdirməyin üsulunu tapmışlar. Xarici maqnit sahəsinin intensivliyini
dəyişdirərək maqnit nanohissəcikləri arasında əlaqəni dəyişdirməklə bu
effekti almaq olur. Bu effektdən gələcəkdə elktron gurğularında, yazılıb
pozulabilən komputer disklərinin dizaynında və eləcə də rəngli fontanların
Qurulmasında Istifadə etmək olar.
Funksionallaşdırılmış maqnit
Funksionallaşdırılmış maqnit
nanohiss
nanohissəəcikl
cikləəri
ri
Maqnit nanohissəciklərinin ən maraqlı növlərindən biri funksionallaşdırılmış nanohis-
səciklərdir. Nanohissəcikləri funksionallaşdırmaq üçün onları müxtəlif üzvü və ya qeyri
üzvü maddələrlə birləşdirirlər.Məsələn, maqnit nanohissəciyi metal ionları (Fe, Co) ilə
birlikdə oksidləşmə yolu polimerdə stabilləşdirirlər. Belə blok polimer kimi poli (etilen
oksid) və ya metakril turşusundan istifadə edirlər. Bu cür polimer örtüklü maqnit nano-
hissəcikləri hər şeydən əvvəl suda yaxşı həll olunan olur. Bu isə onların biotətbiqi üçün
çox vacibdir.
Maqnit nanohissəciklərin funksionallaşdırılmasının başqa bir növü onları hidrofob və
ya hidrofil örtüklə örtməkdir. Bu tip maqnit nanohissəcikləri arasında qarşılıqlı təsir
qüvvələri yaxşı tənzimlənir və hidrofob örtüklə örtülmüş maqnit nanohissəcikləri
bioloji membranla qarşılıqlı təsirdə olmur. Ümumiyyətlə maqnit nanohissəciklərinin
funksionallaşdırılması iki cür olur: Bioloji və kimyəvi
Katalitik maqnit nanohiss
Katalitik maqnit nanohissəəcikl
cikləərr
Katalitik nanohissəciklər məsələn, dəmir
oksidi , platin və ya sezium hiperçarpaz
birləşmiş mikro (~ 2 нм)
(~ 2 нм) və makro
(50
(50--80 нм)
80 нм) məsaməli polistrolda yaxşı
formalaşır. Mikroməsamələr nanohissə-
ciyin böyüməsini stabilləşdirir, makromə-
samələr isə reagentin molekullarının
Katalitik sahəyə nəqlini təmin edir.
Beləliklə reaksiyanın sürəti dəfələrlə artır.
Bu katalizatorlardan Vitamin C-nin
Ilkin molekulu olan L-sorbozanın oksid-
Ləşməsində və ya axar sularda fenol
birləşmələrinin CO2 və suya oksidləşmə-
Sini təmin edir.
Maqnit nanohissəciklərin tətbiq
Maqnit nanohissəciklərin tətbiq
sahələri
sahələri
Maqnit Rezonans ş
Maqnit Rezonans şəəkill
killəəri
ri
Maqnit nanohissəciklərinin ən çox tətbiq olunduğu sahələrdən biri
maqnit rezonans şəkillərinin alınmasıdır. Bu üsuldan tibbi praktikada
xeyli vaxtdır istifadə edilir. Lakin maqnit nanohissəciklərinin tətbiqi
ilə bu metod özünün yeni mərhələsinə başlamışdır.Bu üsulda maqnit
nanohissəciklərinin tətbiqi onun həssaslığını və dəqiqliyini dəfələrlə
artırmış və mümkün riskləri minumuma endirmişdir. Maqnit rezonans
üsulu ilə insan bədəninin ən çətin və incə nahiyələrindən lazımı
informasiyaları toplamaq mümkündür.
Maqnit rezonans üsülunda güclü maqnit sahəsindən, yüksək tezlikli
radio dalğalardan və komputerdən istifadə edərək çox dəqiq və aydın
şəkillər almaq olur. Baş beyindən, daxili orqanlardan, ürəkdən, sümük-
lərdən , toxumalardan alınan şəkillər komputerdə analiz edilərək onun
Yaddaşına köçürülür və istənilən vaxt istifadə etmək olur. Maqnit rezo-
nans üsulunda radioaktiv şüalanmadan istifadə edilmədiyindən o rent-
gen aparatından daha təhlükəsizdir. Maqnit rezonans şəkilləri rentgen,
ultrasəs və ya komputer tomoqrafiya şəkilləri ilə müqayisədə daha
dəqiq və informativdir.
Maqnit Rezonans Şəkillərinin
alınması üçün işlədilən qurğu
Baş beyinin MR üsulu ilə
alınan təsviri
İnsanın ayağında topuq
nahiyəsində
patoloji dəyişmələri MR
şəkillərində aydın
görmək olur
MR şəkillərində daxili
orqanlar, dalaq, qara
ciyər, böyrək, endo-
krin vəzlər, pd kisəsi
patalogiyalarını
daha yaxşı izləmək olur.
Ürək fəaliyyətinə heç bir
müdaxilə olmadan onun
əzələlərində, arakəsmə
klapanlarında və damar-
larında əmələ gələn
patologiyanı vaxtında
aşkar etmək olur.
Maqnit
Maqnit nanohiss
nanohissəəcikl
cikləəri il
ri iləə markirovka
markirovka
(nişanlama)
(nişanlama)
Tibbi diaqnostikada
Tibbi diaqnostikada əən mühüm ş
n mühüm şəərtl
rtləərd
rdəən biri x
n biri xəəst
stəəliyin
liyin
m
məənb
nbəəyini, s
yini, səəb
bəəbini v
bini vəə yerini d
yerini dəəqiq mü
qiq müəəyy
yyəən etm
n etməəkdir.
kdir.
Bunun üçün indi çox müxt
Bunun üçün indi çox müxtəəli üsullardan istifad
li üsullardan istifadəə edirl
edirləər.
r.
Ə
Əks
ksəər hallarda x
r hallarda xəəst
stəəlik molekulyar s
lik molekulyar səəviyy
viyyəəd
dəən
n
başladığından onun ilkin anını mü
başladığından onun ilkin anını müəəyy
yyəən etm
n etməək yüks
k yüksəək
k
d
dəəqiqilik t
qiqilik təəlləəb edir. Maqnit nanohiss
b edir. Maqnit nanohissəəcikl
cikləərl
rləə hüceyr
hüceyrəənin,
nin,
DNT
DNT--nin, zülalların nişanlanması onların v
nin, zülalların nişanlanması onların vəəziyy
ziyyəətini,
tini,
struktur d
struktur dəəyişikliyini mü
yişikliyini müəəyy
yyəən etm
n etməəyyəə imkan verir. M
imkan verir. Məəssəəlləən,
n,
özül hüceyr
özül hüceyrəəlləərinin yerini v
rinin yerini vəə vvəəziyy
ziyyəətini izl
tini izləəm
məək üçün onları
k üçün onları
maqnit nanohiss
maqnit nanohissəəcikl
cikləəri il
ri iləə nişanlayıb, h
nişanlayıb, həərrəəkkəətini
tini
ttəənziml
nzimləəyirl
yirləər. Orqanizm
r. Orqanizməə yeridilmiş nişanlanmış özül
yeridilmiş nişanlanmış özül
hüceyr
hüceyrəəlləəri maqnit sah
ri maqnit sahəəsinin köm
sinin köməəyil
yiləə asanlıqla lazımı yer
asanlıqla lazımı yerəə
istiqam
istiqaməətl
tləəndirm
ndirməək olur, onların v
k olur, onların vəəziyy
ziyyəətini maqnit
tini maqnit
rezonans üsulu il
rezonans üsulu iləə mü
müəəyy
yyəən etm
n etməək olur. Maqnit
k olur. Maqnit
nanohiss
nanohissəəcikl
cikləərl
rləə nişanlama dig
nişanlama digəər adi markerl
r adi markerləərrəə --
fermentl
fermentləərrəə, fluresensiya ed
, fluresensiya edəən boyaq madd
n boyaq maddəəlləərin
rinəə,
,
xemoluminesesiya ed
xemoluminesesiya edəən molekullara, radioizotoplara
n molekullara, radioizotoplara
nisb
nisbəəttəən daha
n daha əəlverişli v
lverişli vəə d
dəəqiqdir. Nanohiss
qiqdir. Nanohissəəcikl
cikləərl
rləə
nişanlanmış bioobyektl
nişanlanmış bioobyektləərin monitorinqi sad
rin monitorinqi sadəə ucuz başa
ucuz başa
g
gəəlləən proseduradır.
n proseduradır.
Maqnit nanohiss
Maqnit nanohissəəcikl
cikləəri il
ri iləə nişanlanmış özül v
nişanlanmış özül vəə
mayalanmadan sonrakı hüceyr
mayalanmadan sonrakı hüceyrəəlləər maqnit rezonans üsulu
r maqnit rezonans üsulu
ililəə asanlıqla izl
asanlıqla izləən
nəə bilir, onların verilmiş anda v
bilir, onların verilmiş anda vəəziyy
ziyyəətl
tləərini
rini
monitorinq ed
monitorinq edəərrəək ş
k şəəkill
killəərini almaq olur. İndi aliml
rini almaq olur. İndi alimləər
r
maqnitdendromerl
maqnitdendromerləəri yaradaraq m
ri yaradaraq məəm
məəlil
liləərin hüceyr
rin hüceyrəəlləərini,
rini,
o cüml
o cümləəd
dəən neyronal özül hüceyr
n neyronal özül hüceyrəəlləəri nişanlamağın
ri nişanlamağın
üsullarını t
üsullarını təəkmill
kmilləəşdirmişl
şdirmişləər.
r.
Maqnit nanohissəciklə markirovka
Hüceyrələrarası maqnit nişanlama üçün NIMT® FeO nöqtələrindən istifadə
edib hüceyrə kulturası alırlar. Dəmir oksidlə nişanlama MR şəkillərini almaq
üçün çox yaxşı agentdir. O uzun müddət deqradasiya olunmur, toksik
deyil, həssaslığı yüksəkdir və hüceyrələri aydın görmək olur.
NIMT® FeO ilə nişanlama zamanı hüceyrələrin 95% bu maddəni bir neçə
dəqiqə ərzində götürür.
Belə hüceyrələri maqnit sahəsi ilə asanlıqla bir birindən ayırmaq olur. Bu
maddəyə hətta fluresent boyaq da əlavə edərək hüceyrələri rəngləmək
mümkündür.
1) Belə hüceyrələri həm MR və həm flüresent mikroskopla izləmək olur.
2) Maqnit sahəsi ilə hüceyrələri ayırmaq olur
3) Nişanlanmış hüceyrələr bir neçə həftə bu vəziyyətdə qala bilir
4) Toksiklik aşağı olur
Feridex ilə nişanlanmış
hüceyrələr
(A və B) C17.2 neyron özül
hüceyrələrinin nişanlanması
üçün Prussian göy boyaqdan
istifadə edilmişdir
(C and D) immunohistokimya.
(A)Magnetosonopasiya edən
kimi, Prussian göy boyaq
Feridex-positiv hüceyrələri
göy ləkə kimi aşkar edir
(C) immunohistokimya ilə
dekstran Feridex nüvənin
ətrafına (goy rəng) toplanmış
yaşıl ləkələr, sitoplazmadan
(qırmızı) keçir.
Maqnitsonoparasiya olmasa
yaşıl və göy ləkələr (B və D)
hüceyrədə görünmür.
Hüceyrələri nişanlamağın ən sadə yolu
onları istifadə ediləcək kontrast agentdə
inkubasiya etməkdir. Bu üsulda əlavə
olaraq müxtəlif transfer reagentlərdən,
məsələn polikation transfer agentlərdən
lipofektamin, poli-lizin, protamin sulfatdan
istifadə edirlər. Bu reagentlərin hamısı
müsbət yüklü olur və onlar manfi yüklü MR
kontrast agentləri ilə birləşərək pozitiv
kompound yaradırlar. Belə pozitiv kontrast
agentləri mənfi yüklü membranla asanlıqla
birləşir. Baxmayaraq ki, pozitiv agentlərin
hüceyrəyə daxil olma mexanizmi tam aydın
deyil, onların hüceyrə divarlarında
toplanması və hüceyrəyə daxil olması
müşahidə edilir. Membranda pozitiv
agentlərin daha çox toplanması onların
sitoplazmaya keçməsini sürətləndirir.
D
Dəərmanlarn orqanizm
rmanlarn orqanizməə yeridilm
yeridilməəsinin t
sinin təənziml
nzimləənm
nməəsi
si
D
Dəərmanların orqanizm
rmanların orqanizməə yeridilm
yeridilməəsi v
si vəə xxəəst
stəə hüceyr
hüceyrəəlləərrəə
çatdırılması metodlarının t
çatdırılması metodlarının təəkmill
kmilləəşdirilm
şdirilməəsi müasir t
si müasir təəbab
babəətin
tin
əən mühüm probleml
n mühüm problemləərind
rindəən biridir.
n biridir.
Klassik üsulla
Klassik üsulla –
– 1) iyn
1) iynəəlləəm
məə, 2) h
, 2) həəbl
bləərl
rləə d
dəərmanların
rmanların
yeridilm
yeridilməəsi bir sıra probleml
si bir sıra problemləər yaradır.
r yaradır.
Birincisi iyn
Birincisi iynəəlləəm
məə üsulu psixoloji c
üsulu psixoloji cəəh
həətd
tdəən normal deyil
n normal deyil
(xüsusil
(xüsusiləə körp
körpəəlləər üçün), d
r üçün), dəərmanın artıq dozasından istifad
rmanın artıq dozasından istifadəə
edilir, çoxlu material (d
edilir, çoxlu material (dəəmir, polimer v
mir, polimer vəə s.) işl
s.) işləədilir.
dilir.
İkincisi h
İkincisi həəbl
bləərl
rləə d
dəərmanların yeridilm
rmanların yeridilməəsind
sindəə küllü miqdarda
küllü miqdarda
nişasta, biopolimer (kapsulalar üçün) işl
nişasta, biopolimer (kapsulalar üçün) işləədilir, d
dilir, dəərmanın
rmanın
artıq dozası t
artıq dozası təəlləəb olunur. Dig
b olunur. Digəər t
r təərrəəfd
fdəən d
n dəərmanların
rmanların
əəks
ksəəriyy
riyyəəti sintetik olduğundan h
ti sintetik olduğundan həəzm sistemind
zm sistemindəə, xüsusil
, xüsusiləə
m
məəd
dəəd
dəə müxt
müxtəəlif f
lif fəəsadlar yaradır.
sadlar yaradır.
Ə
Ən mühüm t
n mühüm təəhlük
hlükəəlləərd
rdəən biri d
n biri dəə orqanizm
orqanizməə yeridil
yeridiləən
n
d
dəərmanların
rmanların əəlav
lavəə olaraq sağlam toxumalarda v
olaraq sağlam toxumalarda vəə
hüceyr
hüceyrəəlləərd
rdəə toplanmasıdır ki, bu da son n
toplanmasıdır ki, bu da son nəətic
ticəəd
dəə onları
onları
sıradan çıxarır v
sıradan çıxarır vəə d
dəərman x
rman xəəst
stəəliyi deyil
liyi deyiləən x
n xəəst
stəəliy
liyəə ssəəb
bəəb
b
olur.
olur.
Orqanizmd
Orqanizmdəə d
dəərmana t
rmana təəlabat yaranır v
labat yaranır vəə d
dəərmana alud
rmana aludəə
olmaq v
olmaq vəərdişi yaranır.
rdişi yaranır.
Bu probleml
Bu problemləəri h
ri həəll etm
ll etməək üçün son zamanları aliml
k üçün son zamanları alimləər
r
nanotexnologiyanın köm
nanotexnologiyanın köməəyil
yiləə d
dəərmanların orqanizm
rmanların orqanizməə
yeridilm
yeridilməəsind
sindəə mühüm nailiyy
mühüm nailiyyəətl
tləər qazanmışlar.
r qazanmışlar.
Onlar dırmanları liposomlar, nanohiss
Onlar dırmanları liposomlar, nanohissəəcikl
cikləər vasit
r vasitəəsil
siləə
orqnizm
orqnizməə yeritm
yeritməəyin üsullarını tapmışlar.
yin üsullarını tapmışlar.
Bunun üçün spesifik x
Bunun üçün spesifik xəəst
stəəliyin d
liyin dəərmanı lazım olan
rmanı lazım olan
dozada nanohiss
dozada nanohissəəciy
ciyəə birl
birləəşdirilir, bükülür.
şdirilir, bükülür.
Nanohiss
Nanohissəəcik h
cik həəmin d
min dəərmanı lazım olan yer
rmanı lazım olan yerəə sağlam
sağlam
hüceyr
hüceyrəəlləərrəə ttəəsir etm
sir etməəd
dəən çatdırır.
n çatdırır.
Bu tip nanohiss
Bu tip nanohissəəcikl
cikləərd
rdəən
n əən maraqlısı maqnit
n maraqlısı maqnit
nanohiss
nanohissəəcikl
cikləəridir. Maqnit nanohiss
ridir. Maqnit nanohissəəcikl
cikləəri daşıyıcı
ri daşıyıcı
rolunda çox
rolunda çox əəlverişlidir.
lverişlidir.
Bu nanohiss
Bu nanohissəəcikl
cikləəri maqnit sah
ri maqnit sahəəsi il
si iləə
istiqam
istiqaməətl
tləəndirm
ndirməək, izl
k, izləəm
məək olur, d
k olur, dəərman onlardan
rman onlardan
asanlıqla qopur, v
asanlıqla qopur, vəə onları orqanizmd
onları orqanizmdəən asanlıqla
n asanlıqla
kkəənarlaşdırmaq olur. Onlar
narlaşdırmaq olur. Onlar əəsas
sasəən toksik olmurlar.
n toksik olmurlar.
Oksford Universitetinin alimləri əksər aktiv farmokaloji maddələri qeyri
üzvü material təbəqələrin içərisində yerləşdirə bilirlər. Hüceyrə
membranını yaxşı keçə bilən ion təbiətli LDH (Layered Double
Hydroxides) materialın içərisində müxtəlif dərmanları hüceyrəyə daşımaq
mümkündür. Onun formasını istənilən şəklə salmaq olur və otaq
temperaturunda saxlamaq olur. Alimlər Diclofenac, Ibuprofen, Naproxen,
and Gemfibrozil kimi qiymətli dərmanların LDH içərisinə asanlıqla daxil
etməyi öyrənmişlər. Dərman daşıyan LDH kapsulunu idarə etmək,
tənzimləmək və istiqamətləndirmək olur. Maqnit nanohissəciklərlə bu tip
dərmanları daha da təkmilləşdirmək mümkündür.
Maraqlı bir üsuldan və spesifik
kimyəvi maddələrdən Istifadə
edərək Kaliforniya alimləri
heceyrəyə daxil ola bilən maqnit
nanohissəciklər yaratmışlar hansı
ki , onlar işığın təsiri ilə daşıdığı
dərmanları asanlıqlı boşalda
bilirlər
Louisiana State University tədqiqatşıları
maqnetit əsaslı nanohissəciklə xərçəng
hüceyrəsinə dərman daşıyan
funsionallaşdırılmış nanodərman hazırlamışlar.
Onlar qara ciyərdə əmələ gələn şişin metastaz
verməsinin qarşısını bu nanodərmanla almışlar
a) nanodərman xərçəng hüceyrələri tərəfindən
yax.ı udulur
c)bu zaman MR şəkillərin həssaslığı xeyli artır
d) toksik deyil və makrofaq hüceyrələr onları
yaxşı utulizasiya edir
Hipertermiyanın insan orqanizminə təsir
effekti hələ 19-cu əsrdən məlumdur.
Şişlərin müalicəsində yüksək
temperaturdan uzun müddətdir istifadı
edirlər. Əlbəttə tək temperaturla şişi
birbaşa məhv etmək mümkün olmasa da
onu digər üsullara, məsələn
radiomüalicəyə həssas edir. Buna
baxmayaraq həkimlər bu üsulun çətin və
effektiv olmadığından həmişə
şikayətlənirdilər.
Hipertermiya
Hipertermiya
Son zamanları nanotexnologiya bu metodu yüksək dəqiqliklə tətbiq etməyə
imkan vermişdir. Optik, maqnit rezonans üsulunu və maqnit nanohissəciklərin
aktivləşdirilməsi üsullarını birləşdirərək mülayim temperaturlarda şişlərin
qarşısını almaq mümkündür.
Hipotermiya üsulu ilə şişlərin müalicəsi prosedurası belədir: maqnit
nanohissəcik maqnit sahəsinin köməyilə şiş olan nahiyyəyə istiqamətləndirilir,
nanohissəciklər şişin ətrafında toplandıqdan sonra maqnit sahəsilə onları
ossilyasiya etməyə məcbur edirlər. Udulan maqnit enerjisi mexaniki rəqslərə
sərf olunduğundan maqnit nanohissəciklər qızır. Maqnit nanohissəciklərindən
ayrılan istilik şişin məhv olmasına səbəb olur.
Hipertermiya
Hipertermiya
Şişin DCE-MRİ təsviri, rəng
psevda rəngdir, şişin
natural öz rəngi deyil
(a)Şişin mərkəzinə
hipertermiya nəticəsində
az qan gəlir
(b) Hipertermiyadan sonra
qan axımı tamamilə
dayanır
Immunofluoresens boyaq
maddəsi mərkəzdə
hipoksiya olan yerlərdə
yaşıl rəngə, qan axan
yerlərdə göy rəngdə olur.
(c) Temperaturla təsirdən
əvvəl
(d) Temperaturla təsirdən
sonra
Hipertermiyanın əsas fəsadlarından
biri neyrotoksiklikdir. Yüksək tempera-
Turlarda şiş ətrafında olan sinir ucları
korlanır və toxumalar iflic ola bilir. Bu
Problemi aradan qaldırmaq üçün maqnit
Nanohissəciklərindən istifadə problemin
Həllində xeyli irəlləişlərə səbəb olmuşdur.
Çanaqda şişin ətrafında sinir uclarının iflic
Aydın görünür
Hipertermiyada maqnit maye daha effektivdir. Maqnit
Maye hüceyrəyə daha effektif daxil olur və onun tərki-
bində olan maqnit nanohissəciklər daha yxşı hərəkət
edə bilir. Maqnit mayenin tətbiqi ilə apoptozisin dayandırıl-
Masını təmin etmək olur.
Hüceyr
Hüceyrəəlləərin izolyasiya edilm
rin izolyasiya edilməəsi
si
TGI 1200 Cell Isolation system
avtomatlaşdırılmış toxumalardan endotelial,
özül hüceyrələrinin izolə edilməsi üçün
işlədilən qurğudur.
Maqnit separasiya üsulu 80-ci illərdən Dyna
Tərəfindən təklif edilmişdir və immunologiya,
hüceyrə biologiyası və genomika kimi elmlərin
inkişafında böyük rol oynamışdır. Maqnit
nanohissəciklərinin alınması ilə bu
texnologiya daha da təkmilləşmək yolundadır.
Dostları ilə paylaş: |