Mühazir ühazirəə 11 11



Yüklə 2,37 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix16.02.2017
ölçüsü2,37 Mb.
#8682

Bakı Dövl

Bakı Dövləət Universiteti

t Universiteti

Nanobiotexnologiya

Nanobiotexnologiya

Maqnit Nanohiss

Maqnit Nanohissəəcikl

cikləərin 

rin 

tibbd

tibbdəə ttəətbiqi

tbiqi

M

Mühazir

ühazirəə 11

11

Dr. İsm


Dr. İsməət 

t Ə


Əhm

hməədov


dov

Bak


Bakı Dövl

ı Dövləət Universitetinin 

t Universitetinin 

Nanoaraşdırmalar m

Nanoaraşdırmalar məərk

rkəəzinin 

zinin 

aparıcı elmi işçisi



aparıcı elmi işçisi

Tel: 4325790 

Tel: 4325790  ev

ev

3350923 



3350923 mobil

mobil


E

E--mail: 

mail: ismet522002@yahoo.com

ismet522002@yahoo.com



Bəzi metalların, xüsusilə dəmir oksidlərinin 

və onların digər metallarla (məsələn, Co, 

Ni, Pt, və s.) qarışığının maqnit xassələri və

maqnitlər insanlara çox qədimlərdən 

məlumdur. Maqnitlərdən hələ 4000 il 

bundan əvvəl ağrını azaltmaq 

(yüngülləşdirmək, azad etmək) üçün 

istifadə edirdilər. B.E. 2000 il əvvəl  Çin 

təbabətində ağrını yüngülləşdirmək üçün 

maqnitlərdən istifadə edildiyi bildirilir. 

Aristotelə və Platon maqnit xassələrindən 

və maqnit materiallarından öz  əsərlərində

söhbət açmışlar. Dahi fizik Maykl Faradey 

maqnit sahələrinin müalicəvi effektləri 

haqqında əsərlər yazmışdır. Hal-hazırda, 

milyonlarla adamlar bütün dünyada, tibbdə, 

istehsalatda, maşınqayırma sənayesində, 

məişətdə və insan fəaliyyətinin bir  sıra 

sahələrində bu və ya digər formada sabit 

maqnitlərindən, maqnit qurğularından və

maqnit materiallardan istifadə edirlər. 


Nanotexnologiyanın intensiv inkişafı ilə əlaqədar olaraq  son zamanları 

maqnit materiallara maraq daha da artmışdır. Buna  səbəb maqnit nanohis-

səciklərin məlum maqnit materiallardan fərqli olaraq  supermaqnetizm 

xassəsinə malik olmalarıdır. Məlum olmuşdur ki, dəmir oksidlərindən 

alınan maqnit nanohissəciklərin ölçüləri azaldığca onlarda supermaqnetizm 

artır, maqnit histerezis xassəsi itir. Maqnit Nanohissəciklərindən katalitik 

agent kimi, biotibbi  praktikada, maqnit rezonans şəkillərinin  alınmasında, 

ətraf mühitin çirkləndiricilərdən təmizlənməsində genişIstifadə edilir.  

Maqnit nanohissəciklərin fiziki kimyəvi xassələri onların alınması 

üsullarından və ölçülərindən asılı olur. Təcrübələr  göstərir ki, maqnit 

nanohissəciklərinin ölçüləri adətən 1-100 nm tərtibində olur və

supermaqnetizm xassəsi bu  ölçülərdə ğzünü biruzə verir. 

Maqnit nanohissəciklərini müxtəlif üsullarla, həmçinin bioloji sintez yolu ilə

almaq mümkündür.

•Çökdürmə üsulu ilə Fe203 (maghemet) və Fe3O4 (maqnetit) dəmir 

oksidlərinin maqnit nanohissəciklərini  Fe2/Fe3 duzlarından otaq və

ya bir  qədər yüksək temperaturlarda normal atmosfer təzyiqində almaq

olur.Alınan nanohissəciklərin ölçüləri, forması və tərkibi istifadə olunan 

duzların (dəmir xlorid, sulfat və ya nitrat ) tipindən, Fe2/Fe3 nisbətindən,

mühitin pH-dan və  temperaturdan asılı olur.

•Termal parçalama yolu  ilə maqnit nanohissəciklərini almaq üçün üzvü 

metal birləşmələrini tərkibində stabilləşdirici surfaktant olan üzvü 

həlledicilərdə yüksək temperaturda qaynadırlar. 


Mikroemulsiya üsulu  ilə kobaltın, kobalt-platin xəlitəsinin,qızıl örtüklü kobalt-platin 

nanohissəciklərini setiltrimetilamonium  bromidin çevrilmiş mitsellərində, butanoldan 

surfaktant kimi istifadə  etməklə almaq olur.

• Maqnit nanohissəcikləri iki cür ola bilir: supermaqnetizm  xassəli və istilik  keçirməyən 

(istiliyi bloklaşdıran), Supermaqnit nanohissəciklərində maqnit relaksasiya müddəti 

ölçülən adi maqnit relaksasiya müddətindən kiçik olur. İstilik keçirməyən maqnit nano-

hissəciklərində isə maqnit relaksasiya müddəti böyük olur. Maqnit nanohissəciklərini 

bərk  matrisada yerləşdirdikdə istilik keçirməyən nanohissəciklərdə qalıq maqnetizm  və

Koersivitlik müşahidə olunur, lakin supermaqnetizm  xassəli nanohissəciklərdə bunlar

müşahidə olunmur. Koersivitlik  maqnitləşməni sıfır qiymətinə gətirən sahədir. Maksimal

koersivitlik (qalıq maqnetizm)  nanohissəciyin nə qədər böyük olmasından və tək domen 

olmasından asılıdır.

Tək domenli  və plidomenli maqnetitlərin

diametrlərindən asılı olaraq relaksasiya

Vaxtının dəyişməsi diaqramı



Maqnit  nanohissəciyi

FePt  xəlitəsinin nanohissəciyinin TEM  şəkili



Maqnit  maye - tərkibində maqnit 

nanohissəcikləri olan dispersiyalı

mayedir. Bu maye maqnit sahəsinə

çox həssas olduğundan  maqnit sahəsi 

tətbiq edildikdə  maraqlı formalar və 

mürəkkəb quruluşlu strukturlar müşahidəo

olunur.


Maqnit nanohissəcikləri bakterialarda sintez olunur

Müxtəlif formalı və ölçülü 

maqnit nanohissəcikləri


Kaliforniya universitetinin tədqiqatçıları suyun  tərkibində olan dımir oksidinin

rəngini dəyişdirməyin üsulunu tapmışlar. Xarici maqnit sahəsinin intensivliyini

dəyişdirərək  maqnit nanohissəcikləri arasında əlaqəni dəyişdirməklə bu

effekti almaq olur. Bu effektdən gələcəkdə elktron gurğularında, yazılıb 

pozulabilən komputer disklərinin dizaynında və eləcə də rəngli fontanların 

Qurulmasında Istifadə etmək olar.



Funksionallaşdırılmış   maqnit 

Funksionallaşdırılmış   maqnit 

nanohiss

nanohissəəcikl

cikləəri

ri

Maqnit nanohissəciklərinin ən maraqlı növlərindən  biri funksionallaşdırılmış nanohis-



səciklərdir. Nanohissəcikləri funksionallaşdırmaq üçün onları müxtəlif üzvü və ya qeyri

üzvü maddələrlə birləşdirirlər.Məsələn, maqnit nanohissəciyi  metal ionları (Fe, Co) ilə 

birlikdə oksidləşmə yolu polimerdə stabilləşdirirlər. Belə blok polimer kimi poli (etilen

oksid)  və ya metakril turşusundan istifadə edirlər. Bu cür polimer örtüklü maqnit nano-

hissəcikləri hər şeydən əvvəl suda yaxşı həll olunan  olur. Bu isə onların biotətbiqi üçün 

çox vacibdir.

Maqnit nanohissəciklərin funksionallaşdırılmasının başqa bir növü onları hidrofob və

ya hidrofil örtüklə örtməkdir. Bu tip maqnit nanohissəcikləri arasında qarşılıqlı təsir

qüvvələri yaxşı tənzimlənir və hidrofob örtüklə örtülmüş maqnit nanohissəcikləri 

bioloji membranla  qarşılıqlı təsirdə olmur.  Ümumiyyətlə maqnit nanohissəciklərinin 

funksionallaşdırılması  iki cür olur: Bioloji və kimyəvi


Katalitik maqnit nanohiss

Katalitik maqnit nanohissəəcikl

cikləərr

Katalitik nanohissəciklər  məsələn, dəmir 

oksidi , platin və ya sezium hiperçarpaz

birləşmiş  mikro (~ 2 нм)

(~ 2 нм) və makro 

(50


(50--80 нм)

80 нм) məsaməli polistrolda yaxşı 

formalaşır. Mikroməsamələr nanohissə-

ciyin böyüməsini stabilləşdirir, makromə-

samələr isə reagentin molekullarının 

Katalitik sahəyə nəqlini təmin edir. 

Beləliklə reaksiyanın sürəti dəfələrlə artır.

Bu  katalizatorlardan  Vitamin C-nin 

Ilkin molekulu olan L-sorbozanın oksid-

Ləşməsində və ya axar sularda fenol

birləşmələrinin CO2 və suya  oksidləşmə-

Sini təmin edir. 



Maqnit nanohissəciklərin tətbiq 

Maqnit nanohissəciklərin tətbiq 

sahələri

sahələri


Maqnit Rezonans ş

Maqnit Rezonans şəəkill

killəəri

ri

Maqnit nanohissəciklərinin ən çox tətbiq olunduğu sahələrdən biri 



maqnit rezonans şəkillərinin alınmasıdır. Bu üsuldan tibbi praktikada 

xeyli vaxtdır istifadə edilir. Lakin maqnit nanohissəciklərinin tətbiqi 

ilə bu metod özünün yeni mərhələsinə başlamışdır.Bu üsulda maqnit 

nanohissəciklərinin tətbiqi onun həssaslığını və dəqiqliyini dəfələrlə

artırmış və mümkün riskləri minumuma  endirmişdir. Maqnit rezonans

üsulu ilə insan bədəninin ən çətin və incə nahiyələrindən lazımı 

informasiyaları toplamaq  mümkündür.

Maqnit rezonans üsülunda  güclü maqnit sahəsindən, yüksək tezlikli

radio  dalğalardan və komputerdən istifadə edərək çox dəqiq və aydın

şəkillər almaq  olur. Baş beyindən, daxili orqanlardan, ürəkdən, sümük-

lərdən ,  toxumalardan alınan şəkillər komputerdə analiz edilərək onun

Yaddaşına köçürülür və istənilən vaxt istifadə etmək olur. Maqnit rezo-

nans üsulunda radioaktiv şüalanmadan istifadə edilmədiyindən o rent-

gen aparatından daha təhlükəsizdir. Maqnit rezonans şəkilləri   rentgen,

ultrasəs  və ya komputer tomoqrafiya şəkilləri ilə müqayisədə daha 

dəqiq və informativdir.   



Maqnit Rezonans Şəkillərinin 

alınması üçün işlədilən qurğu

Baş beyinin  MR üsulu  ilə 

alınan təsviri



İnsanın ayağında topuq 

nahiyəsində

patoloji dəyişmələri MR 

şəkillərində  aydın

görmək olur

MR şəkillərində daxili

orqanlar, dalaq, qara

ciyər, böyrək, endo-

krin vəzlər,  pd kisəsi

patalogiyalarını

daha yaxşı izləmək olur.

Ürək fəaliyyətinə heç bir

müdaxilə olmadan onun

əzələlərində, arakəsmə

klapanlarında və damar-

larında əmələ gələn

patologiyanı vaxtında 

aşkar etmək olur.



Maqnit

Maqnit nanohiss

nanohissəəcikl

cikləəri il

ri iləə markirovka 

markirovka 

(nişanlama)

(nişanlama)

Tibbi diaqnostikada 

Tibbi diaqnostikada əən mühüm ş

n mühüm şəərtl

rtləərd


rdəən biri x

n biri xəəst

stəəliyin 

liyin 


m

məənb


nbəəyini, s

yini, səəb

bəəbini v

bini vəə yerini d

yerini dəəqiq mü

qiq müəəyy

yyəən etm

n etməəkdir. 

kdir. 

Bunun üçün indi çox müxt



Bunun üçün indi çox müxtəəli üsullardan istifad

li üsullardan istifadəə edirl

edirləər. 

r. 


Ə

Əks


ksəər hallarda x

r hallarda xəəst

stəəlik molekulyar s

lik molekulyar səəviyy

viyyəəd

dəən 


başladığından onun ilkin anını mü

başladığından onun ilkin anını müəəyy

yyəən etm

n etməək yüks

k yüksəək 

d

dəəqiqilik t



qiqilik təəlləəb edir. Maqnit nanohiss

b edir. Maqnit nanohissəəcikl

cikləərl

rləə hüceyr

hüceyrəənin, 

nin, 


DNT

DNT--nin, zülalların nişanlanması onların v

nin, zülalların nişanlanması onların vəəziyy

ziyyəətini, 

tini, 

struktur d



struktur dəəyişikliyini mü

yişikliyini müəəyy

yyəən etm

n etməəyyəə imkan verir. M

imkan verir. Məəssəəlləən, 

n, 


özül hüceyr

özül hüceyrəəlləərinin yerini v

rinin yerini vəə vvəəziyy

ziyyəətini izl

tini izləəm

məək üçün onları 

k üçün onları 

maqnit nanohiss

maqnit nanohissəəcikl

cikləəri il

ri iləə nişanlayıb, h

nişanlayıb, həərrəəkkəətini 

tini 

ttəənziml



nzimləəyirl

yirləər. Orqanizm

r. Orqanizməə yeridilmiş nişanlanmış özül 

yeridilmiş nişanlanmış özül 

hüceyr

hüceyrəəlləəri maqnit  sah



ri maqnit  sahəəsinin köm

sinin köməəyil

yiləə asanlıqla  lazımı yer

asanlıqla  lazımı yerəə

istiqam

istiqaməətl



tləəndirm

ndirməək olur, onların v

k olur, onların vəəziyy

ziyyəətini maqnit 

tini maqnit 

rezonans üsulu il

rezonans üsulu iləə mü

müəəyy


yyəən etm

n etməək olur. Maqnit 

k olur. Maqnit 

nanohiss


nanohissəəcikl

cikləərl


rləə nişanlama dig

nişanlama digəər adi markerl

r adi markerləərrəə --

fermentl


fermentləərrəə, fluresensiya ed

, fluresensiya edəən boyaq madd

n boyaq maddəəlləərin

rinəə, 


xemoluminesesiya ed

xemoluminesesiya edəən molekullara, radioizotoplara  

n molekullara, radioizotoplara  

nisb

nisbəəttəən daha 



n daha əəlverişli v

lverişli vəə d

dəəqiqdir. Nanohiss

qiqdir. Nanohissəəcikl

cikləərl

rləə


nişanlanmış bioobyektl

nişanlanmış bioobyektləərin monitorinqi sad

rin monitorinqi sadəə ucuz başa 

ucuz başa 

g

gəəlləən proseduradır.



n proseduradır.

Maqnit nanohiss

Maqnit nanohissəəcikl

cikləəri il

ri iləə nişanlanmış özül v

nişanlanmış özül vəə

mayalanmadan sonrakı hüceyr

mayalanmadan sonrakı hüceyrəəlləər maqnit rezonans üsulu 

r maqnit rezonans üsulu 

ililəə asanlıqla izl

asanlıqla izləən

nəə bilir, onların verilmiş anda v

bilir, onların verilmiş anda vəəziyy

ziyyəətl

tləərini 

rini 

monitorinq ed



monitorinq edəərrəək ş

k şəəkill

killəərini almaq  olur. İndi aliml

rini almaq  olur. İndi alimləər 

maqnitdendromerl



maqnitdendromerləəri  yaradaraq m

ri  yaradaraq məəm

məəlil

liləərin hüceyr



rin hüceyrəəlləərini, 

rini, 


o cüml

o cümləəd

dəən  neyronal özül hüceyr

n  neyronal özül hüceyrəəlləəri   nişanlamağın 

ri   nişanlamağın 

üsullarını t

üsullarını təəkmill

kmilləəşdirmişl

şdirmişləər. 

r. 


Maqnit nanohissəciklə markirovka

Hüceyrələrarası maqnit nişanlama üçün NIMT® FeO nöqtələrindən istifadə

edib hüceyrə kulturası alırlar. Dəmir oksidlə nişanlama MR şəkillərini almaq 

üçün çox yaxşı agentdir. O uzun  müddət deqradasiya olunmur, toksik 

deyil, həssaslığı yüksəkdir və hüceyrələri aydın görmək olur.

NIMT® FeO ilə nişanlama zamanı hüceyrələrin 95%  bu maddəni bir neçə

dəqiqə ərzində götürür.

Belə hüceyrələri maqnit sahəsi ilə asanlıqla bir birindən ayırmaq olur.  Bu 

maddəyə hətta fluresent boyaq da əlavə edərək hüceyrələri rəngləmək 

mümkündür. 

1) Belə hüceyrələri həm MR və həm flüresent mikroskopla izləmək olur. 

2) Maqnit sahəsi ilə hüceyrələri ayırmaq olur

3) Nişanlanmış hüceyrələr bir neçə həftə bu vəziyyətdə qala bilir

4) Toksiklik aşağı olur


Feridex ilə nişanlanmış  

hüceyrələr 

(A və B) C17.2 neyron özül 

hüceyrələrinin nişanlanması  

üçün Prussian göy  boyaqdan 

istifadə edilmişdir 

(C and D) immunohistokimya. 

(A)Magnetosonopasiya edən 

kimi, Prussian göy boyaq 

Feridex-positiv hüceyrələri 

göy ləkə kimi aşkar edir

(C) immunohistokimya ilə

dekstran Feridex nüvənin 

ətrafına (goy  rəng) toplanmış 

yaşıl ləkələr, sitoplazmadan 

(qırmızı) keçir. 

Maqnitsonoparasiya olmasa 

yaşıl və göy ləkələr (B və D) 

hüceyrədə görünmür. 


Hüceyrələri nişanlamağın ən sadə yolu 

onları istifadə ediləcək kontrast agentdə

inkubasiya etməkdir. Bu üsulda əlavə

olaraq müxtəlif transfer reagentlərdən, 

məsələn polikation transfer agentlərdən  

lipofektamin, poli-lizin, protamin sulfatdan 

istifadə edirlər. Bu reagentlərin hamısı 

müsbət yüklü olur və onlar manfi yüklü MR 

kontrast agentləri ilə birləşərək pozitiv 

kompound yaradırlar. Belə pozitiv kontrast 

agentləri mənfi yüklü membranla asanlıqla 

birləşir. Baxmayaraq ki, pozitiv agentlərin 

hüceyrəyə daxil olma mexanizmi tam aydın 

deyil, onların hüceyrə divarlarında 

toplanması və hüceyrəyə daxil olması 

müşahidə edilir. Membranda pozitiv 

agentlərin daha  çox  toplanması onların 

sitoplazmaya keçməsini sürətləndirir.



D

Dəərmanlarn orqanizm

rmanlarn orqanizməə yeridilm

yeridilməəsinin t

sinin təənziml

nzimləənm

nməəsi

si

D



Dəərmanların orqanizm

rmanların orqanizməə yeridilm

yeridilməəsi v

si vəə xxəəst

stəə hüceyr

hüceyrəəlləərrəə

çatdırılması metodlarının t

çatdırılması metodlarının təəkmill

kmilləəşdirilm

şdirilməəsi müasir t

si müasir təəbab

babəətin 

tin 

əən mühüm probleml



n mühüm problemləərind

rindəən biridir. 

n biridir. 

Klassik üsulla 

Klassik üsulla –

– 1)  iyn

1) iynəəlləəm

məə, 2) h

, 2) həəbl

bləərl


rləə d

dəərmanların 

rmanların 

yeridilm


yeridilməəsi  bir sıra probleml

si  bir sıra problemləər yaradır. 

r yaradır. 

Birincisi   iyn

Birincisi   iynəəlləəm

məə üsulu psixoloji c

üsulu psixoloji cəəh

həətd


tdəən normal deyil 

n normal deyil 

(xüsusil

(xüsusiləə körp

körpəəlləər üçün), d

r üçün), dəərmanın artıq dozasından istifad

rmanın artıq dozasından istifadəə

edilir, çoxlu material (d

edilir, çoxlu material (dəəmir, polimer v

mir, polimer vəə s.) işl

s.) işləədilir. 

dilir. 


İkincisi h

İkincisi həəbl

bləərl

rləə d


dəərmanların yeridilm

rmanların yeridilməəsind

sindəə küllü miqdarda 

küllü miqdarda 

nişasta, biopolimer (kapsulalar üçün) işl

nişasta, biopolimer (kapsulalar üçün) işləədilir, d

dilir, dəərmanın 

rmanın 


artıq dozası t

artıq dozası təəlləəb olunur. Dig

b olunur. Digəər t

r təərrəəfd

fdəən d

n dəərmanların 



rmanların 

əəks


ksəəriyy

riyyəəti sintetik olduğundan h

ti sintetik olduğundan həəzm sistemind

zm sistemindəə, xüsusil

, xüsusiləə

m

məəd



dəəd

dəə müxt


müxtəəlif f

lif fəəsadlar yaradır. 

sadlar yaradır. 

Ə

Ən mühüm t



n mühüm təəhlük

hlükəəlləərd

rdəən biri d

n biri dəə orqanizm

orqanizməə yeridil

yeridiləən 

d

dəərmanların 



rmanların əəlav

lavəə olaraq sağlam toxumalarda v

olaraq sağlam toxumalarda vəə

hüceyr


hüceyrəəlləərd

rdəə toplanmasıdır ki, bu da son n

toplanmasıdır ki, bu da son nəətic

ticəəd


dəə onları 

onları 


sıradan çıxarır v

sıradan çıxarır vəə d

dəərman x

rman xəəst

stəəliyi deyil

liyi deyiləən x

n xəəst

stəəliy


liyəə ssəəb

bəəb 


olur. 


olur. 

Orqanizmd

Orqanizmdəə d

dəərmana t

rmana təəlabat yaranır v

labat yaranır vəə d

dəərmana alud

rmana aludəə

olmaq v

olmaq vəərdişi yaranır. 



rdişi yaranır. 

Bu probleml

Bu problemləəri h

ri həəll etm

ll etməək üçün son zamanları aliml

k üçün son zamanları alimləər 

nanotexnologiyanın köm



nanotexnologiyanın köməəyil

yiləə d


dəərmanların orqanizm

rmanların orqanizməə

yeridilm

yeridilməəsind

sindəə mühüm nailiyy

mühüm nailiyyəətl

tləər qazanmışlar. 

r qazanmışlar. 

Onlar dırmanları liposomlar, nanohiss

Onlar dırmanları liposomlar, nanohissəəcikl

cikləər vasit

r vasitəəsil

siləə

orqnizm


orqnizməə yeritm

yeritməəyin üsullarını tapmışlar. 

yin üsullarını tapmışlar. 

Bunun üçün spesifik x

Bunun üçün spesifik xəəst

stəəliyin d

liyin dəərmanı lazım olan 

rmanı lazım olan 

dozada nanohiss

dozada nanohissəəciy

ciyəə birl

birləəşdirilir, bükülür. 

şdirilir, bükülür. 

Nanohiss


Nanohissəəcik h

cik həəmin d

min dəərmanı lazım olan yer

rmanı lazım olan yerəə sağlam 

sağlam 

hüceyr


hüceyrəəlləərrəə ttəəsir etm

sir etməəd

dəən çatdırır.

n çatdırır.

Bu tip nanohiss

Bu tip nanohissəəcikl

cikləərd

rdəən 


n  əən maraqlısı maqnit 

n maraqlısı maqnit 

nanohiss

nanohissəəcikl

cikləəridir. Maqnit nanohiss

ridir. Maqnit nanohissəəcikl

cikləəri daşıyıcı 

ri daşıyıcı 

rolunda çox 

rolunda çox əəlverişlidir. 

lverişlidir. 

Bu nanohiss

Bu nanohissəəcikl

cikləəri maqnit sah

ri maqnit sahəəsi il

si iləə


istiqam

istiqaməətl

tləəndirm

ndirməək, izl

k, izləəm

məək olur, d

k olur, dəərman onlardan 

rman onlardan 

asanlıqla qopur, v

asanlıqla qopur, vəə onları orqanizmd

onları orqanizmdəən asanlıqla 

n asanlıqla 

kkəənarlaşdırmaq olur. Onlar 

narlaşdırmaq olur. Onlar əəsas

sasəən toksik olmurlar.

n toksik olmurlar.



Oksford Universitetinin alimləri  əksər aktiv farmokaloji maddələri qeyri 

üzvü material təbəqələrin içərisində yerləşdirə bilirlər.  Hüceyrə

membranını yaxşı keçə bilən ion təbiətli   LDH (Layered Double 

Hydroxides) materialın içərisində müxtəlif dərmanları hüceyrəyə daşımaq 

mümkündür. Onun  formasını istənilən şəklə salmaq olur və otaq 

temperaturunda saxlamaq olur. Alimlər  Diclofenac, Ibuprofen, Naproxen, 

and Gemfibrozil kimi qiymətli dərmanların LDH  içərisinə asanlıqla daxil 

etməyi öyrənmişlər. Dərman daşıyan LDH  kapsulunu idarə etmək

tənzimləmək və istiqamətləndirmək olur. Maqnit nanohissəciklərlə bu tip 

dərmanları  daha da təkmilləşdirmək mümkündür.

Maraqlı bir üsuldan və spesifik 

kimyəvi maddələrdən Istifadə

edərək Kaliforniya alimləri 

heceyrəyə daxil  ola bilən maqnit 

nanohissəciklər yaratmışlar hansı 

ki ,  onlar işığın təsiri ilə daşıdığı 

dərmanları asanlıqlı  boşalda 

bilirlər


Louisiana State University tədqiqatşıları 

maqnetit əsaslı nanohissəciklə xərçəng 

hüceyrəsinə dərman daşıyan 

funsionallaşdırılmış  nanodərman hazırlamışlar. 

Onlar qara ciyərdə əmələ gələn şişin metastaz 

verməsinin qarşısını bu nanodərmanla almışlar

a) nanodərman xərçəng hüceyrələri tərəfindən 

yax.ı udulur

c)bu zaman MR şəkillərin həssaslığı xeyli artır

d) toksik deyil və makrofaq hüceyrələr onları 

yaxşı utulizasiya  edir


Hipertermiyanın insan  orqanizminə təsir 

effekti hələ 19-cu əsrdən məlumdur.

Şişlərin müalicəsində yüksək 

temperaturdan uzun  müddətdir istifadı 

edirlər. Əlbəttə tək temperaturla şişi 

birbaşa məhv etmək mümkün  olmasa da 

onu digər üsullara, məsələn 

radiomüalicəyə həssas edir. Buna 

baxmayaraq həkimlər bu  üsulun  çətin və

effektiv olmadığından həmişə

şikayətlənirdilər. 

Hipertermiya

Hipertermiya

Son zamanları nanotexnologiya bu metodu yüksək dəqiqliklə tətbiq etməyə

imkan vermişdir. Optik, maqnit rezonans üsulunu və maqnit nanohissəciklərin 

aktivləşdirilməsi üsullarını birləşdirərək mülayim temperaturlarda şişlərin 

qarşısını almaq mümkündür. 

Hipotermiya üsulu  ilə şişlərin müalicəsi prosedurası belədir: maqnit 

nanohissəcik maqnit sahəsinin köməyilə şiş olan nahiyyəyə istiqamətləndirilir, 

nanohissəciklər şişin ətrafında toplandıqdan sonra maqnit sahəsilə onları 

ossilyasiya etməyə məcbur edirlər. Udulan maqnit enerjisi mexaniki rəqslərə

sərf olunduğundan maqnit nanohissəciklər qızır. Maqnit nanohissəciklərindən 

ayrılan istilik  şişin məhv olmasına səbəb olur.


Hipertermiya 

Hipertermiya 

Şişin DCE-MRİ təsviri, rəng 

psevda rəngdir, şişin 

natural öz rəngi deyil

(a)Şişin mərkəzinə

hipertermiya nəticəsində

az qan gəlir 

(b) Hipertermiyadan sonra  

qan axımı tamamilə

dayanır 

Immunofluoresens boyaq 

maddəsi mərkəzdə

hipoksiya olan yerlərdə

yaşıl rəngə, qan axan 

yerlərdə göy rəngdə olur.

(c) Temperaturla təsirdən 

əvvəl


(d) Temperaturla təsirdən 

sonra


Hipertermiyanın əsas fəsadlarından

biri neyrotoksiklikdir. Yüksək tempera-

Turlarda şiş ətrafında olan sinir ucları 

korlanır və toxumalar iflic ola bilir. Bu 

Problemi aradan qaldırmaq üçün maqnit

Nanohissəciklərindən istifadə problemin

Həllində xeyli irəlləişlərə səbəb olmuşdur.

Çanaqda şişin ətrafında sinir uclarının iflic

Aydın görünür

Hipertermiyada maqnit maye daha effektivdir. Maqnit 

Maye hüceyrəyə daha effektif daxil olur və onun tərki-

bində olan maqnit nanohissəciklər  daha yxşı hərəkət

edə bilir. Maqnit mayenin tətbiqi ilə apoptozisin dayandırıl-

Masını təmin etmək olur.



Hüceyr

Hüceyrəəlləərin izolyasiya edilm

rin izolyasiya edilməəsi

si

TGI 1200 Cell Isolation system 



avtomatlaşdırılmış toxumalardan  endotelial, 

özül hüceyrələrinin izolə edilməsi üçün 

işlədilən qurğudur.

Maqnit separasiya üsulu 80-ci illərdən Dyna 

Tərəfindən təklif edilmişdir və immunologiya, 

hüceyrə biologiyası və genomika kimi elmlərin 

inkişafında böyük rol oynamışdır.  Maqnit 

nanohissəciklərinin alınması ilə bu 



texnologiya daha da təkmilləşmək yolundadır. 

Yüklə 2,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin