Mühazirə -1 FİZİKİ-KİMYƏVİ analiZİn predmet və VƏZİFƏLƏRİ

Endotermik birləşmə. 

 

Əgər sistemdə  endotermik birləşmə  əmələ  gəlirsə  və  birləşmə sistemin  hal  diaqramı  distektik 

sistemlərin  hal  diaqramına  uyğun  olacaqdır.  Lakin  temperatur  müəyyən  qədər  azaldıqca 

endotermik  birləşmə  Le-Şatelye  prinsipinə  uyğun  olaraq  parçalanmalıdır.  Əgər  sistemdə 

parçalanma  maye  fazanın  içtirakı  ilə  başlayırsa,  diaqram  mürəkkəb  şəkil  alır  və  şəkil  6-də  təsvir 

olunan hala uyğun gəlir. Burada S birləşməsi B  ilə E

1

 evtektikasını əmələ gətirir. 

S birləşməsini soyutduqda t

3

P temperaturunda əmələ gələn bu birləşmə tam parçalanaraq, B və 

M-ə  çevrilir.  Bu  zaman  S  maye  fazaya  tam  çevrilir.  M  sonrakı  soyuma  zamanı  tarazlıqda  E

2

-ə 

uyğun maye və B bərk fazalar olacaqdır. Sistemin sonrakı soyudulması t

4

 temperaturunda evtektik 

tarazlığa  gətirib  çıxarır.  Bu  diaqramın  xüsusiyyəti  ondan  ibarətdir  ki,  E

1

  evtektikası  birləşmənin 

tərkibini göstərən SS

1

 perpendikulyarına qədər davam edir. 

 

Şəkil  6.  Parçalanma  nöqtəsi 

evtek-              Şəkil  7. 

Endotermik birləşmə ev- 

tikadan 

yuxarıda 

olan 

endotermik            

tektikadan  aşağıda  əmələ 

gəldikdə 

birləşmə  mövcud  olduqda 

sistemin              sistemin  hal 

diaqramı. 

hal diaqramı 

 

Endotermik  birləşmə  bərk  halda  əmələ  gəlirsə  və  evtektik  temperaturdan  aşağı  temperaturda 

parçalanırsa, onun diaqramı 7-ci şəkildəki kimi olacaqdır. 

Burada SS

1

 birləşməsinin tərkibini, A

III

B

III

 izotermik xətti isə  onun parçalanmasını əks  etdirir. 

Diaqramın üst hissəsi sadə  evtektik sistemlərdə  mümkün  hala uyğun  olduğundan bu  hissə burada 

araşdırılmır.