Mühazirə dərslərində müzakirə olunan mövzuların məzmunu 060628 1

Diferensial-transformator ölçü-çeviricisi

Diferensial-transformator tipli çevirici (şək. 3.5.b) çevik həssas elementdən (1) (boruşəkilli yay) və çevirici elementdən (2) təşkil olunmuşdur. Çevirici elementin daxilində makara yerləşdirilmişdir. Onun birinci sarğılarına (7) şəbəkə gərginliyi tətbig edilir. Iki hissədən təşkil olunmuş (4 və 5) sarğılar öz aralarında qarşılıqlı qoşulmuşdur. Makara daxilində yerdə-yişmə alan dəmir nüvə (6) həssas elementin sərbəst ucu ilə əlaqələnmişdir. R₁ və R₂ müqavimətləri burada gərginlik bölgüsü rolunu oynaylr. R₁ müqavimətinin qiymətini dəyişdirməklə ikinci cihaza göndərilən siqnalın (Uçıx) qiymətini tənzimləmək mümkündür.

Ikinci dolaqlardan alınan gərginliyin (E) qiyməti dəmir nüvənin vəziyyətindən asılı olub, belə təyin olunur:

Burada , f-şəbəkə gərginliyinin tezliyidir; İ₁ – makaranın birinci sarğılarından axan cərıyan şiddətidir; M- birinci və ikinci sarğılar arasindakı qarşılıqlı induksiyadır.

olduğundan,

olar.
Burada, k₁, k₂ və k₃- mütənasiblik əmsallarıdır; δ- dəmir nüvənin yerdəyişməsidir.
Diferensial-transformator çeviricisi

Differensial – transformator çeviriciləri oxun xətti yerdəyişməsinin çıxış elektrik siqnalına çevrilməsinə xidmət edir. Bu növ çeviricilərin çıxış parametri sarğılar arasındakı sarğı induktivliyinin qiymətidir. Differensial – transformator çeviricilər ilkin cihazlarda (manometrlər, difmanometrlər və s.) verici çeviricilər, ikinci cihazlarda isə kompensasiya çeviriciləri kimi istifadə olunur.

Differensial – transformator sxemləri (şək.3.9) göstərişləri uzaq məsafəyə ötürmək üçün geniş istifadə olunur. Ölçü sisteminin iş prinsipi vericinin makarasının ikinci sarğılarında yaranan gərginliklər fərqinin Δe₁, qəbuledici cihazın makarasında yaranan gərginliklər fərqi Δe₂ ilə tarazlaşdırılmasına əsaslanır.

Şək. 3.9. Diferensial-transformator çeviricisi

Verici cihazda gərginliklər fərqi Δe₁ ölçülən parametrin qiymətindən asılı olur, lakin qəbuledici cihazdan alınan gərginliklər fərqi Δe₂ isə makaranın nüvəsinin vəziyyətindən asılı olur. O isə reversiv mühərrik vasıtəsilə uyğun istiqamətdə o vavta qədər hərəkət etdirilir ki, Δe₁ = Δe₂ şərti təqribən ödənilsin.