MühaziRƏ konspektləRİ Qiyabi təhsil alan tələbələr üçün yardımçı vəsait Bakı- 2002

Seminar məşğələlərinə hazırlaşmaq üçün mövzular 
1.
Temperament anlayışı. 
2.
Temperament haqqında təlimlər tarixi. 
3.
Temperamentin fizioloji və psixoloji əsasları. 
4.
Temperament tiplərinin psixoloji xarakteristikası. 
5.
Xarakter haqqında anlayış. 
6.
Xarakter haqqında təlimlər tarixi. 
7.
Xarakterin fizioloji əsasları. 
8.
Xarakter əlamətləri. 
9.
Xaraktenrin aksensuasiyası. 
10.
Qabiliyyət anlayışı. 
11.
Qabiliyyətəlrin ölçülməsi və əqli inkişaf əmsalı. 
12.
Qabiliyyət və istedad. 
13.
Şagirdlərin yaş xüsusiyyətləri və qabiliyyətlərin forma-
laşması (vunderkind uşaqlar). 
Ədəbiyyat 
1.
Bayramov Ə.S. , Əlizadə Ə.Ə. Psixologiya. Ali məktəblər 
üçün dərslik. Bakı, Maarif, 1989, 540 s. 
2.
Ümumi psixologiya. Prof. Petrovskinin red. ilə. Bakı, 
Maarif, 1982, 495 s. 
3.
Bayramov Ə.S. və b. Sosial psixologiya. Bakı, ADU nəşri, 
1976, 180 s. 
4.
Bayramov Ə.S., Əlizadə Ə.Ə. Sosial psixologiyanın ak-
tual məsələləri. Bakı, Azərnəşr, 1986, 350 s. 
5.
Qədirov Ə.Ə., Xəlilov N.Ə. Yaş psixologiyası. Dərs və-
saiti Gəncə, 1999, 380 s. 
6. 
Həmzəyev M.Ə. Pedaqoji psixologiya. Bakı, 1986, 294 
s. 
7.
Əlizadə Ə.Ə. Müasir Azərbaycan məktəbinin psixoloji 
problemləri. Bakı, 1998. 
8.
Məmmədov A.Y. Təlimin psixoloji əsasları. Bakı, "Maa-
rif' 1993, 296 s. 
100 
downloaded from KitabYurdu.org

---

9.
Əlizadə Ə.Ə. Müəllim- şagird münasibətəlri müasir dərsin 
qlobal problemi kimi. "Azərbaycan məktəbi" , 1998, N°4, s. 77-
83. 
10.
Həsənov O. Şagirdlərin mənəvi keyfiyyətlərinin forma-
laşdırılmasına dair. «Azərbaycan məktəbi», Ns3, 2000, s. 68-75. 
11.Мерлин В.С. Очерк теории темперамента.гл М., 
"Пpocвeщенue" 1964. 
12.
Левятов 
Н.Д.Психология 
характера.Изд.З-е. 
M., 
"Пpocвeщeнue", 1989. 
13.
Немов Р.С.Психология.В.трех книгах.Книга I.Общие 
основы психологии.M., 2001, 687 c. 
101
downloaded from KitabYurdu.org

---

MÜNDƏRİCAT 
BİR NEÇƏ SÖZ ......................................................................... 3 
BİRİNCİ HİSSƏ ......................................................................... 4 
PSİXOLOGİYAYA GİRİŞ. ŞƏXSİYYƏT. FƏALİYYƏT. 
ÜNSİYYƏT ................................................................................4 
Psixologiyanın predmeti........................................................... 4 
Psixoloji təlimlər tarixindən ..................................................... 8 
Psixologiyanın tədqiqat metodları .......................................... 12 
İnsanın fərd və şəxsiyyət kimi inkişaf mərhələləri .................. 15 
İnsan şəxsiyyətinin fəallığı və davranışın motivləri ................ 22 
Şəxsiyyətin iradi keyfiyyətləri və onların formalaşması .......... 25 
Şəxsiyyətin fəaliyyətinin hissi-emosional sahələri .................. 27 
Hisslərin keçirilməsi formaları. Ali hisslər ............................. 31 
İnsanların qarşılıqlı münasibətləri və ünsiyyət ........................ 36 
Seminar məşğələlərinə hazırlaşmaq üçün mövzular ................ 37 
Ədəbiyyat .............................................................................. 38 
İKİNCİ HİSSƏ..........................................................................39 
ŞƏXSİYYƏTİN İDRAK PROSESLƏRİ................................... 39 
İdrakın formaları və səviyyələri. Duyğuların yaranması ......... 39 
Qavrayış və onun əsas xüsusiyyətləri. Appersepsiya ...............40 
Duyğuların təsnifatı və həsaslığın növləri. Adaptasiya. 
Sensibilizasiya. Sinesteziya .................................................... 43 
Qavrayışın növləri .................................................................. 48 
Diqqət və hafizə çoxcəhətli psixi proses kimi ......................... 50 
Diqqət və hafizənin fızioloji əsasları ...................................... 54 
Diqqət və hafizənin növləri .................................................... 57 
Hafizə prosesləri, mnemotexniki üsullar ............................ ...61 
Təfəkkürün əsas formaları ................................................. ...64 
Təfəkkür prosesləri və ya fikri əməliyyatlar. Təfəkkürün 
növləri ..................................................................................68 
Təxəyyül, onun əsas növləri və fizioloji əsasları ................ ...71 
Təxəyyül və yaradıcı fəaiiyyət ........................................... ...73 
Seminar məşğələlərinə hazırlaşmaq üçün mövzular ........... ...75 
Ədəbiyyat .......................................................................... ...76 
102 
downloaded from KitabYurdu.org

---

ÜGÜNCÜ HİSSƏ ....................................................................77 
ŞƏXSİYYƏTİN PSİXOLOJİ XÜSUSİYYƏTƏLƏRİ. ............ 77 
Temperament anlayışı. Onun psixoloji və fizioloji əsasları.......77 
Temperament tiplərinin psixoloji xarakteristikası .................. 81 
Xarakter haqqında anlayış. Onun fizioloji əsasları ................. 83 
Xarakter əlamətləri və xarakterin aksentuasiyası .................... 86 
Qabiliyyətlər. Qabiliyyətlərin ölçülməsi və əqli inkişaf 
əmsalı .................................................................................... 91 
Şagirdlərin yaş xüsusiyyətləri və qabiliyyətlərin 
formalaşması ......................................................................... 96 
Seminar məşğələlərinə hazırlaşmaq üçün mövzular ............. 100 
Ədəbiyyat .......................................................... ................. 100 
103
downloaded from KitabYurdu.org

---

Yığılmağa verilmişdir 04.04. 2002-ci il
Çapa imzalanmışdır 25.04.2002-ci il
Kağızformatı 1/8, Kağız №1. uçot çap vərəqi 6,5
Sifariş 20, tiraj 500
Qiyməti müqavilə yolu ilə 
Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutunun kompüter 
mərkəzində yığılmış və çap olunmuşdur.
Bakı ş. Azərbaycan prosp. 40. 
104 
downloaded from KitabYurdu.org