Mühazirə MÖvzu 1 reanimatologiyaya giRİŞ

1.ümumi anesteziya – narkoz 

2.yerli anesteziya 

3. regionar anesteziya (spinal, epidural və nəqledici anestaziya) 

Bilavasitə narkozdan qabaq premedikasiya adlanan xüsusi hazirlıq aparılır, bundan məqsəd 

cərrahi əməliyyat və narkoz gözləməklə əlaqədar olaraq xəstədə baş verən həyəcanı, təlaşı 

azaltmaq, xoşagəlməz reaksiyaları aradan götürməkdir. 

Anestetiklər ümumi narkoz, yerli və regionar anesteziya yaratmaq üçün istifadə olunan 

vasitələrdir. Bu dərman preparatlarının həm agrıkəsici, həm də narkotik təsiri vardır. Bütün 

istifadə olunan anestetikləri şərti olaraq 3 qrupa bölmək olar: 

1) Güclü narkotik effekti və zəif analgetik təsiri olan anestetiklər – ftoratan , barbiturat turşusu 

preparatları. 

2) Güclü analgetik və zəif narkotik təsirli vasitələr: azot oksidi, trilen, ketalar. 

3) Analgetik və narkotik təsiri bərabər olan vasitələr: efir. 

 

Anestetiklərin istifadə etmə yollarına görə aşagıdakı formaları vardır: 

1)inhalyasiyon anestetiklər : azot oksidi (güldürücü qaz) , halotan, ftoratan.Yeni nəsil 

anestetiklər- izoflyuran, desflyuran, sefoflyuran – bunların istifadəsinə heç bir əks göstəriş 

yoxdur. 

2) qeyri – inhalyasion :propofol, tiopental natrium, heksenal , natrium oksibutirat, droperidol, 

ketamin (kalipsol), ketalar, sombrevin və s. 

Bu anestetikləri həm tək , həm də kombinasiyalı şəkildə istifadə etmək olar. 

                                                                                                       İNHALYASİON NARKOZ                                                         

     Narkoz (sinonim – ümumi ağrısızlaşdırma, ümumi anesteziya ) mərkəzi sinir sisteminin süni 

yaradılan geri dönən tormozlanma vəziyyətidir. Bu zaman yuxu, huşun itməsi, yaddaşın qısa 

müddətli itməsi (amneziya ), skelet əzələlərinin boşalması, bəzi reflekslərin zəifləməsi, agrı 

hissinin itməsi baş verir. Narkozun əsas məqsədi orqanizmin cərrahi müdaxilə zamanı ağrı 

hissinə qarşı reaksiyalarını zəiflətməkdir. Bu zaman yaranan yuxu narkozun birinci 

komponentidir. Narkozun ikinci komponenti cərrahi travma zamanı yüksələn vegetativ 

funksiyaları ( ürək vurğuları, arterial təzyiq) zəiflətməsidir. Narkozun 3 – cü komponenti isə 

miorelaksasiya – əzələlərin tonusunun açağı düşməsidir ki, bu da cərrahın normal işləməsi üçün 

əsas şərtlərdəndir. Ağrı hissi olmadıqda orqanizmin müdafiə mexanizmləri işə düşmür.