Mühazirələr i.ü. f d., İsmayılova H. Q. Bakı – 2022

Z_q = (Z_atm + Z_S+ Z_t ) • S_m
burada Z_atm - torpağın çirkləndirilməsindən atmosferə dəyən ziyan, manat/(hektar. il);

Zs - torpağın çirkləndirilməsindən su hövzələrinə dəyən ziyan, manat/(hektar.il);

Zt - çirkləndirilmiş torpağın verdiyi ziyan, manat/(hektar.il)

Sm - məhv olmuş torpağın sahəsi, hektar. Bu düstura daxil olan göstəricilər aşağıdakı asılılıqlarla təyin edilir:

Zatm = V_a • C_a • K • h •Z
burada Va - 1 hektar torpaq sahəsinə düşən toz-qaz tullantılarının həcmi, ton/ (hektar.il);

Ca - tullantılardan dəyən illik ziyanın nisbi qiyməti, manat /ton;

K - sahənin xüsusiyyətini nəzərə alan əmsal; h - tullantının yer səviyyəsindən olan məsafəsindən asılı olan əmsal;

Z - çirkləndirilmiş torpağın xassəsini nəzərə alan əmsal.

Z_s = V_b • C_b
burada V_b - 1 hektar sahədən su hövzələrinə 1 ildə atılan çirkləndiricilərin həcmi, ton/(hektar.il);

C_b - su hövzələrinə atdan çirkləndiricilərdən dəyən illik ziyanın nisbi qiyməti, manat /ton;