Muhofaza qilish

Tabiatdagi o‘zini-o‘zi tartibga
solish 
[jam. autos - o ‘zi va lot. 
regulare - tartiblanish] - tabiatda 
to‘g ‘ri va aks aloqalqrga asoslangan, 
dinamik 
barqarorlik 
yoki 
landshaftlaming 
o ‘zini-o‘zi 
muvofiqlashtirish 
va 
o ‘zini 
o ‘zi 
rivojlantirishga olib keladigan o‘zaro 
munosabatlar tizimi.
Genefund or genetc fund
Genofond yoki
genetik fond
Genofond yoki genetik fond
[yun. 
genos
-avlod kelib chiqish, va 
lot./bra(.v-asos] - individlar guruhi 
genlari to ‘plamidagi nasliy axborot. 
Ba’zida 
G. 
deb barcha tirik organizm 
turlari majmui tushuniladi.
Dominant
Dominant
Dominant 
[lot.dominantis
-
ustun 
keluvchi] 
-
muayyan 
hamjamoada 
miqdor 
jihatidan, 
odatda, 
yaqin 
shakl 
har 
holda 
ekologik 
piramidaning 
yohud 
o ‘simlik 
tarqalish 
sathining 
(yarusining) 
bir 
xil 
tumvchi 
0
‘simliklariga 
nisbatan 
ustun 
keluvchi 
tur.
Flora
Flora
Flora 
-
muyyan 
hududni 
egallagan barcha o‘simlik turlarining 
tarixan tarkib topgan va rivojlanib

---

kelayotgan guruhi. Atama 0 ‘simlik 
to‘plami va 0 ‘simliklar qoplamalari 
atamalari bilam bir xil m a’noni 
anglatadi.
Endemic
Endem
Endem 
-
[yun, 
endemos 
mahalliy] 
-
faqat 
aynan 
shu 
mintaqada yashaydigan biologik tur.
Fauna
V.
Fauna
Fauna 
[lot. fauna - qadimgi Rim 
mifologiyasida dala va o‘rmonlar 
hukmdori, 
chorvalar homiysi] 
-
muyyan hududda yashagan (yoki 
yashashayotgan) 
barcha 
hayvon 
turlarining 
evolutsiya 
jarayonida 
tarixan 
shakllangan 
majmuasi. 
Hayvonot olamining iborasi bilan bir 
xil m a’noni anglatadi.
Extincting species
Qirilib borayotgan
turlar
Qirilib borayotgan turlar -
biologik xususiyatlar hozirgi zamon
tabiiy 
yoki 
inson 
tomonidan 
o‘zgartirilgan yashash sharoitlarga 
mos kelmaydigan, ularga moslashish 
qobilayati esa tugab-bitgan turlar 
(qar. adaptatsiya). Q.b.t insonning 
ko‘magisiz 
halokatga 
mahkum. 
Odatda 
Q.b.t 
qizil 
kitoblarga 
kiritiladi; ularga nisbatan maxsus 
chora tadbirlar ko‘riladi. Yana qar. 
Yo‘q bo‘lib ketayotgan tur.
Ecological tolerance
Ekologik tolerantlik
Ekologik 
tolerantlik
organizmning atrof-muhitning salbiy 
ta’siraga badosh berish qobiliyati.
Areal
Areal
Areal 
[Lot. 
area-
maydon, 
makon] - o‘rganilayotgan obyektfar 
yoki hodisalar tarqalgan hudud yoki 
akvatorya (turning 
A., 
iandshaft tipi 
A., 
antropogen ta’siming 
A.)

---

World natural
protection policy
Tabiatni muhofaza
qilish Jahon strategiyasi
Tabiatni muhofaza qilish Jahon
strategiyasi 
- YUNEP ko‘magida 
tabiat va tabiiy resurslarni muhofaza 
qilish 
xalqaro 
ittifoqi 
(TMXI) 
tomonidan 
1980-yilda 
ishlab 
chiqilgan xalqaro hujjat bo‘lib, u 
insoniyatning biosfera, ekotizmlar va 
turlardan hozirgi avlodga barqaror 
foyda keltirishi bilan birga, o‘z 
salohiyatini 
asrab 
qolish, 
kelasi 
avlodlarning ehtiyoj va intilishlariga 
muvofiq 
ravishda 
foydalanishni 
boshqarishga yo‘naltirilgan.