0 ‘zbekistonda har yili 100 million tonnadan ortiq sanoat
chiqindilari hosil bo‘ladi, ulaming 14 % i toksik (zaharli) toifaga
mansub hisoblanadi. Bundan tashqari, Respublikamiz hududida va
unga yaqin hududlarda radioaktiv rudalami qazib olish o‘tgan asming
40-yillarida kuchaygan. Shu davr mobaynida 150 ga yaqin radioaktiv
ifloslanish maydonlari paydo bo‘ldi. 0 ‘zbekistonning Andijon
viloyatidan 30 kilometr uzoq masofada joylashgan Qirg‘iziston
Respublikasining Maylu-Su daryosi qirg‘oqlari bo‘ylab joylashgan
umumiy hajmi 2,5 million m3 bo‘lgan radioaktiv chiqindilar ko‘milgan
23 ta ombor va 13 ta balanslangan rudalar to‘plamlari mintaqaviy
ekologik falokat yuzaga kelishida katta xavfdir. Sel kelishi va yer
ko‘chishi hollari yuz berganda radioaktiv chiqindilar Maylu-Su,
Qoradaryo va Sirdaryo suvlariga tushishi mumkin, bu esa 1,5 million
kishi yashaydigan 300 km2maydondagi 0 ‘zbekiston hududini
radioaktiv chiqindilar bilan ifloslanishiga olib keladi. Radioaktiv
chiqindilar tarkibini radionuklidlar va sinov maydonlaridagi yadro
portlashlar tashkil etadi. Radionuklidlar o‘zidan radioaktiv nur
chiqaradigan elementlaming izotoplari hisoblanadi. Hozirgi paytda
Maylu-Su daryosi vodiysida reabilitatsiya ishlari davom etmoqda.
Chiqindilar hosil bo‘ladigan korxonalar ustidan davlat nazoratini
“Chiqindilar to‘g‘risida” gi (2002-yil) qonunga muvofiq, 0 ‘zbekiston
Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi amalga
oshiradi.
Dostları ilə paylaş: