Mundarija I. Kirish Asosiy qism I bob. Niderlandiya qirolligida XVIII ning oxirida ijtimoiy siyosiy vaziyat asrlarda

Kurs ishining o’rganilganlik darajasi: Niderlandiya qirolligining tarixini quydagi asarlari orqali o’rganishimiz mumkin.Bular Поспелов Е. М.², Шатохина-Мордвинцева Г. А.³ Kabi tarixchilarning asarlari orqali o’rganamiz.
I Bob.Niderlandiya qirolligida XVIII ning oxirida ijtimoiy siyosiy vaziyat asrlarda
1.1 Niderlandiya qirolligi tarixi va XVIII asrdagi Gollandiya
Niderlandlar hududida odamlar neolit davridan yashaydi; miloddan avvalgi 1-ming yillikning 2-yarmida bu yerda kelt qabilalari yashagan. 1-asr boshida bu qabilalarni olmonlar siqib chiqargan. Miloddan avvalgi 1-asrda Niderlandlar hududining bir qismini rimliklar bosib olgan. Milodiy 3—4-asrlarda Niderlandlar hududiga franklar va sakslar hamda frizlar kelib oʻrnashdilar. Franklar davlati tuzilgach (5-asr), Niderlandlar hududi uning tarkibiga, 843-yilgi Verden shartnomasiga binoan, „Mukaddas Rim imperiyasi“ tarkibiga kirdi. X — XI asrlarda Niderlandlar hududida bir necha mustaqil yer-mulklar (Flandriya, Gollandiya, Geddern, Zelandiya, Utrext grafliklari va h.k.) tashkil topdi. XII asrdan shahar rivojlana boshladi. XV asrning 2-choragigacha Niderlandlarda feodal tarqoqlik hukm surdi. 1433-yilda Gollandiyani, soʻngra Niderlandlarning boshqa knyazliklarini Burgundiya gersoglari bosib oldilar. Karl V imperiyasi parchalangach, Niderlandlar (1556-yildan keyin) Ispaniyaga qaram boʻlib qoldi. 16-asr Niderlandlar inqilobi natijasida mamlakat ispanlar zulmidan ozod boʻldi va Birlashgan viloyatlar respublikasi tuzildi. XVII asrda savdo va dengizchilik rivojlanishi natijasida Niderlandlar Yevropaning rivojlangan davlatlaridan biriga aylanib, Osiyo, Amerika, Afrikada yangi yer-mulklarni qoʻlga kiritdi, Indoneziya, Gviana, Kichik Antil orollarini va Kap viloyatini oʻziga qaram qilib oldi. 1795—1813 yillarda Gollandiya qirolligi Fransiya tarkibiga kirdi. 1815-yilda Belgiya bilan birlashib, Niderlandlar qirolligi tashkil etildi. 1830-yil inqilob natijasida Belgiya Niderlandlardan ajralib chiqdi.
Rimliklar kelgan paytda, hozirgi Gollandiya hududida miloddan avvalgi 600-yillarda u erda joylashgan tubanliklar, kaninafatlar va frizlar kabi german qabilalari yashagan. Eburonlar va Menapiylar kabi kelt qabilalari mamlakat janubida joylashdilar. Frizlarning german qabilalari - taxminan miloddan avvalgi 1-ming yillik o'rtalarida Niderlandiya hududiga kelgan tevtonlarning tarmoqlaridan biri. e. Rim mustamlakasi boshida mamlakatga Bataviylar va Toksandriyaning german qabilalari ham kelgan. Rim imperiyasi davrida hozirgi Niderlandiyaning janubiy qismi rimliklar tomonidan bosib olinib, Belgika (lot. Gallia Belgica), keyinchalik Germania Inferior (lot. Germania inferior) provinsiyasi tarkibiga kirgan.
O'rta asrlarda Quyi mamlakatlar (taxminan hozirgi va Gollandiyadan tashkil topgan) Muqaddas Rim imperiyasining bir qismi bo'lgan turli grafliklar, gersoglik va yeparxiyalarni o'z ichiga olgan. Ular 16-asrda Gabsburglar hukmronligi ostida bir davlatga birlashgan. Kalvinizm tarqalgach, mamlakatda bo'linishga sabab bo'lgan aksil-islohot boshlandi. Ispaniya qiroli Filipp II ning davlatni markazlashtirishga urinishlari Oranj Vilyam I boshchiligidagi ispan hukmronligiga qarshi qoʻzgʻolonga olib keldi. 1581-yil 26-iyulda sakson yillik urushdan keyingina (1568-1648) boshqa davlatlar tomonidan rasman tan olingan mamlakat mustaqilligi e’lon qilindi. Mustaqillik urushi yillarida Niderlandiyaning "Oltin davri" boshlandi, bu butun XVII asr davom etgan iqtisodiy va madaniy gullab-yashnash davri.