Mundarija: Kirish asosiy qism To'p uzatish

Musobaqa qoidalarillillg vujudga kelishi va shakllanishi
Voleybol o'yinining dastlabki rasmiy o'yin qoidalari 1896-yilda ishlab chiqilgan. Mazkur qoidalarni ayrim bandlari quyidagilardan iborat bo'lgan: - maydonchaning o'lchami 7,6 x 16,1 01; - to'ming balandligi 195 sm; - to'pning og'irligi 252-336 gr; - o'yinchilar tarkibi chegaralanmagan; - to'p o'yinga maydonchani o'ng tashqi qismida joylashgan 1 xl metrli to'ltburchak shaklidagi joydan bir oyoqda turib kiritilgan va hokazo. Voleybolning borgan sari ommaviylasha borishi va ishtirokchilaming o'yin mahorati shakllana borishi bilan bir qatorda musoba qoidalari ham o'zgarib, takomillashib borgan. m' , 1900-yil- hisob 21 ochkogacha, to'ming balandligi 213 sm; 1912-yil- maydoncha 10,6 x 18,2 m, to'r - 228 sm; 1917-yil- hisob 15 ochkogacha, to'rning balandligi 243 sm; 1918-yil - o'yinchilar soni bir jamoada - 6 ta; 1922-yil- to'pni faqat 3 malta o'ynash, maydoncha 9,1 x 18,2 m; 1925-yil - to'p 66-69 sm, og'irligi 275-285 g, maydoncha 9 x 18 1934-yil- to'r ayollar uchun 224 sm.
Qoidalar rasmiy holda to'liq 1946-yilda joriy etilgan, lekin 1951- yilga kelib Marselda FIVB Kongressi tomonidan tasdiqlandi. 1947-yil- erkaklar o'rtasida o'yin 5 partiyadan iborat. 1 950-yil - ayollar o'yini 5 partiyadan iborat. 1952-yil - tanaffus 1 partiyada 2 marta. I 957-yil - tanaffus I daqiqadan 30 soniyagacha qisqaradi. 1961-yil - o'yinchi almashtirish qoidasi tasdiqlandi. 1965-yil - to'siq qo'yuvchi qayta o'ynashi (to'pga tegishi) mumkin, u qo'llarini raqib tomoniga o'tkazishi mumkin. 1970-yil - chegaralovchi antenna (180 sm) joriy etildi. 1976-yil- kiritilgan to'pga to'siq qo'yish. 99 1984-yil - to'pni qabul qilishda tanani beldan baland joyi bilan «tegislm mumkin, to'p o'yinga kiritilayotganda uni to'sish bekor qilindi.
1988-yil - eng yuqori hisob 17 gacha, hal etuvchi partiya taybreyk tarzida. ochkolar son i 2 ta farq bo'iguncha davom etadi. 1992-yil - to'p tanani tizzadan yuqori barcha joyiga tegishi mumkin. 1998-yil - to'p tanani barcha joyiga tegishi mumkin; hisob 25 gacha, 5 partiyada 15 gacha; har partiyada hisob 8 va 16 bo'iganda 2 ta bir daqiqadan texnik tanaffus beriladi; jamoalar 2 martadan 30 sek. tanaffus olishlari mumkin; to'p kiritish 9 metr oralig'ida ijro etilishi mumkin; «Libero» o'yinchisi joriy etildi. 2008-yil - to'pni rangi o'zgartirildi (sariq-ko'k); to'r oldida joylashgan o'yinchilar to'rni pastki qismiga tegishi mumkin.
Zamonaviy voleybol musobaqaning qoidalari haqida qisqacha ma'lumotlar: - maydoncha 9 x18 m, chiziqlar kengligi 5 sm; - o'yin maydonini chegaralovchi antennalaming balandligi 180 sm; O'yinchilaming yoshi va jinsiga qarab to'ming balandligi quyidagicha bo'ladi:

- to'pni aylana uzunligi 66±1 sm, diametri 21±0,3 sm. og'irligi 270±10g; - har partiyada 6 o'yinchi almashinuviga ruxsat beriladi. Asosiy o'yinchi I marta almashtirilishi va qaytib o'yinga tushishi mumkin; - o'yin 3 yoki 5 paltiyadan iborat bo'ladi; - har partiyada hisob 25 gacha, agar 25:25 bo'lib qolsa eng yuqori hisob 2 ochko farq qilguncha davom etadi. Hal qiluvchi partiya taybreyk 100 tarzida o'tadi 15 ochkogacha, hisob toki 2 ochko farq qilguncha davom etadi. laze «ayb»ga yarasha bo'lishi shart. Bordi-yu hakam xatoga yo'l qo'ysa, u o'z vaqtida bu xatoni bo'yniga olishi kerak va adolatni tiklashi zarur.
Hakam nafaqat o'yin davomida o'z odobi bilan namuna bo'lishi, balki u boshqa joylarda ham o'zini tuta bilishi kerak. Hakamlar: birinchi hakam (minbardagi hakam); - ikkinchi hakam; - hakam-kotib; - axborot beruvchi hakam; - 4 ta chiziq hakamlari; - 6 ta to'p uzatib turuvchilar. Hakamlaming har birini o'z vazifasi, huquqlari, hakamlik qilish joylari va vositalrui mavjud. Ulami atroflicha talqini ma'ruzada og'zaki va o'quv filmlari yordamida bayon qilinadi, tushuntiriladi. Musobaqa o'yinidan 20-30 min oldin maydonchani, anjom (to'p, to'r, maydon chiziqlari), hakamlami kiyim-bosh, tayyorgarligi, xullas, o'yinni o'tkazishga nima, kim, qancha kerak bo'lsa, hammasining muhayyoligi birinchi hakam tomonidan tekshirilishi kerak va zaruriyat bo'lsa ta'minotni oshirish talab qilinishi shart.


Xulosa

Voleybol harakatlariga o'rgatishda vositalaming samarasi ko'p hollarda ulami qo'llash uslublariga bevosita bog'liq bo'ladi. Uslublar qo'yilgan vazifa, shug'ullanuvchilarning tayyorgarlik darajasi, amq shart-sharoitlarga bog'liq holda tanlanadi va qo'llanadi.

Qo'yilgan vazifaga bog'liq ravishda aynan bir vositani turli uslublarda qo'llab, undan turlicha foydalanish mumkin. Bundan tashqari, har bir tayyorgarlik turida vazifalar va turlarning ketma-ketligi ham ma'ium mantiqiy bog'liqlikka egadir.
Voleyboldagi asosiy harakatlanish - bu yurish, yugurish, yonga qadam tashlab yugurish, orqa bilan, qadam tashlab to'xtash, sakrashdan iboratdir. Ko'p hollarda harakatlanishlar qiyin emas deb izohlanib, ularga yetarli e'tibor berilmaydi. Bu esa noto'g'ri fikrdir. Chunki o'yinchining turli harakatlami bajarishi uchun holat va joy tanlashi bajariladigan harakatning samarasiga to'g'ridan to'g'ri ta'sir qiladi. Shuning uchun harakatlanishlami o'rgatishga katta e'tibor qaratish zarur.