Mustaqil ish amaliy Matematika fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI

MUSTAQIL ISH

Amaliy Matematika fanidan

MAVZUSI: TESKARI MATRITSA

BAJARDI: Olimov Baxtiyor

GURUH: MST-16

Reja:

Matritsalar va ular ustida amallar.
1
2
3
Matritsaning rangi.
Matritsalarni ko’paytirish, teskari matritsani topish.

Matritsalar va ular ustida amallar

푚 × 푛 dona 푎푖푗 (푖 = 1, 푚, 푗 = 1, 푛) elementlardan tuzilgan to’g’ri burchakli jadval matritsa deyiladi va
퐴 =

푎11	푎12	푎13
푎21	푎22	푎23
. . .	. . .	. . .
푎푛1	푎푛2	푎푛3

. . . 푎1푛
. . . 푎2푛
. . . . . .
. . . 푎푛푛
yoki 퐴 =
푎11
푎21
. . .
푎푛1
푎12
푎22
. . .
푎푛2
푎13
푎23
. . .
푎푛3
. . . 푎1푛
. . . 푎2푛
. . . . . .
. . . 푎푛푛
ko’rinishda yoziladi. Matritsaning elementlari ikkita indesklar bilan belgilanadi. Elementning birinchi 푖 indeksi satr nomini, ikkinchi 푗 indeks esa ustunning nomerini bildiradi. Matritsaning 푎푖푗 elementi 푖 − satr va 푗 − ustun kesishgan joyda joylashgan.
Matritsalar odatda katta lotin harflari bilan belgilanadi:
퐴, 퐵, 퐶, . . .

Matritsalar va ular ustida amallar

Agar matritsa 푚 ta satr va 푛 ta ustunga ega bo’lsa, u holda ta’rifga binoan, bu matritsa
푚 × 푛 o’lchovga ega bo’ladi. Zaruriyat bo’lganida matritsani 퐴푚×푛 ko’rinishda ham belgilaymiz. Agar matritsaning 푎푖푗 elementlari sonlar bo’lsa, bunday matritsa sonli
matritsa deyiladi; agar matritsaning 푎푖푗 elementlari funksiyalar bo’lsa, bunday matritsa
funksional matritsa deyiladi; 푎푖푗 elementlar vektorlar bo’lganda esa, vektor matritsa deyiladi va hokazo.