Mustaqil ish mavzu: suv resurslaridan foydalanish yo'llari

Suvdan foydalanish koeffisienti.
U haqiqatda sug’orilgan maydonni shu suv 
bilan sug’orilishi mumkin bo’lgan maydonga taqsimlash natijasida aniqlanadi. 
Buning uchun quyidagi tenglikdan foydalanish mumkin: 
SFK=; yoki x100;
Bunda: SFK-suvdan foydalanish koeffisienti yoki foizi; 
SM-haqiqatda sug’orilgan maydon, ga; 
SMM-sug’orilishi mumkin bo’lgan maydoni,ga. 
 
Yer fondlaridan foydalanishni ifodalovchi ko’rsatkichlar ikki guruhdan iborat 
1.
gurux – yerdan foydalanishning darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar 
2. gurux – yerdan foydalanish iqtisodiy samaradorligi 

---

1. Guruxga quyidagilar kiradi: 
a) yerlarning tarkibi. Jami yer maydonida qishloq xo’jaligi yerlarining salmog’i. 
Bu ko’rsatkich mavjud yerlarning qayta qismi qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishiga 
yaroqli ekanligini bildiradi. 
b) qishloq xo’jaligi yerlarining tarkibi. Bu ko’rsatkich qishloq xo’jaligiga yaroqli 
yerlarning tarkibini ko’rsatadi. Qishloq xo’jaligi yaroqli yerlarining tarkibiga 
haydaladigan yerlar, ayniqsa sug’oriladigan yerlarning salmog’i muhimdir. Chunki 
sug’oriladigan yerlarning hosildorligi lalmikor yerlarga nisbatan yuqori bo’ladi. 
v) yerdan necha marta foydalanilganligi. Masalan, ayrim xo’jaliklarda 
maydonlardan bir yilda ikki marta foydalanadilar, hatto uch marta foydalanganlar 
ham bo’ladi. 
2 gurux – yerdan foydalanishning iqtisodiy samaradorligi. 
Bundagi ko’rsatkich har bir gektar yerdan olinadigan yalpi mahsulot bilan va har 
bir gektar yrdan olinadigan foyda bilan aniqlanadi. 
Ekinlarning hosildorligi ham yerdan qanchalik samarali foydalanganligini 
bildiradi. 
O’z-o’zidan ma’lumki yerdan ajratmagan holda suv resurslardan foydalanish 
ayniqsa tejamkorlik bilan foydalanish qishloq xo’jaligida yetishtirilayotgan 
mahsulotlarning xarajatlarini kamaytirishga va rentabellik yuqori bo’lishiga olib 
keluvchi omildir. Shu sababli bir metr kub suv hisobga olingan mahsulot miqdori 
suvdan foydalanishning samaradorligini bildiradi. bu ko’rsatkich natura va qiymat 
holida hisoblanadi.