OK asosiy ulanish sxemalari. OKlarda doim chiziqli yoki nochiziqli zanjir ko‘rinishidagi chuqur manfiy teskari aloqa bajarilgan bo‘ladi. MTA xossalari OK asosida turli analog va impuls elektron quurilmalar yaratish imkonini beradi.
Bunday sxemalarni ishlash prinsipini tushunish va ularni taxminiy tahlil qilish uchun ideal operasion kuchaytirgich tushunchasi kiritiladi. Ideal operasion kuchaytirgich quyidagi xossalarga ega bo‘ladi:
a) kuchlanish bo‘yicha cheksiz katta differensial kuchaytirish koeffisienti KU0;
b) nol siljish kuchlanishining nolga tengligi USIL, ya’ni kirish signallari bir – biriga teng bo‘lganda, chiqish kuchlanishi nolga teng bo‘ladi; demak, OK kirish potensiallari doim bir – biriga teng;
v) kirish toklari nolga teng;
g) chiqish qarshiligi nolga teng;
d) sinfaz signallarni kuchaytirish koeffisienti nolga teng.
OKning differensial ulanishi. 59–rasmda OKning differensial ulanish sxemasi keltirilgan. Kirxgof qonuniga binoan . Bundan v) xossa bo‘lsa, u holda .
; ;
;
b) xossaga ko‘ra . Bu yerdan .
Shunday qilib, OKning differensial ulanishi natijasida yuzaga kelgan qurilma ayiruvchi – kuchaytirgich hisoblanadi.
OKning invers ulanishi. Invers ulanishda OKning inverslamaydigan kirishi umumiy shina bilan ulanadi (60 - rasm). v) xossa natijasida . Kirish potensiallari nolga teng, demak
; ;
Real OK uchun bu formulaning qo‘llanilishi kuchaytirish koeffisientini hisoblashda xatolikllarga olib keladi. OKning KU0 va RKIR0 qancha katta bo‘lsa, bu formuladan foydalanish shuncha kichik xatolik beradi. Shunday qilib, KU0=103, R1=1 kOm, R2=100 kOm va RKIR0=10 kOm bo‘lsa, kuchaytirish koeffisientini aniqlashdagi xatolik 9 % ni tashkil etadi, KU0=105 (qolgan kattaliklar o‘zgarishsiz) bo‘lganda - 0,1 % dan kichik.
Kuchaytirgichning chiqish kuchlanishlari kirishga nisbatan teskari fazada bo‘ladi. Bu sxemaning kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffisienti rezistor qarshiliklarining nisbatlariga bog‘liq ravishda birdan katta ham, kichik ham bo‘lishi mumkin va deyarli barqaror bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |
