Mustaqillik va islomiy qadriyatlarning tiklanishi


Diniy qadriyatlarning tiklanishi



Yüklə 228,54 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/10
tarix21.12.2022
ölçüsü228,54 Kb.
#77138
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Teshaboyev Rustam MUSTAQIL ISHI

Diniy qadriyatlarning tiklanishi. Qadim zamonlardayoq yuritimizda din erkin mavjud 
bo`lgan. Zardushtiylar, buddiylar, moniylar, musulmonlar va boshqa diniy e`tiqoddagilar 
inoqlikda yashagan, tenglik, erkinlik g`oyalariga amal qilgan. Xalqimiz ma`naviy jihatdan 
ko`pgina afzalliklarga ega bo`lgan islom dinini qadrlaydi. Abu Abdulloh Muhammad ibn 
Ismil al-Buxoriy islom dini ta`limotida Qur`oni Karimdan keyingi asosiy manbaa 
hisoblanuvchi “Al-Jomi` As-Sahih” nomli asar yaratib islom dinini boyitdi. 
Bobokalonlarimiz Imom Abu Mansur al-Moturidiy, Burhoniddin al-Marg`inoniy, 
Bahouddin Naqshband, Imom at-Termiziy, Xo`ja Ahmad Yassaviylar insonni ma`naviy 
etuklikka 
chorlovchi 
diniy, 
axloqiy 
va 
huquqiy 
hikmatlar 
ijodkoridirlar. 


Qaramlik davrida tahqirlangan diniy qadriyatlarimiz mustaqillik nuri bilan qayta tiklandi
islomshunos 
allomalarimizning 
ulug` 
nomi 
o`z 
o`rniga 
qo`yildi. 
1993 yil sentyabrda Buxoroda mashhur shayx Bahouddin Naqshband tavalludining 675 
yilligi nishonlandi. Yubiley munosabati bilan Buxorodagi Naqshband nomi bilan bog`liq 
tarixiy yodgorliklar qayta tiklandi, uning ijodiga bag`ishlangan qator risolalar chop etildi. 
1998 yil 23 oktyabrda Samarqandda buyuk mutafakkir Imom al-Buxoriy tavalludining 
hijriy-qamariy tavqim bo`yicha 1225 yilligi nishonlandi. Shu kuni Xartang qishlog`ida Imom 
al-Buxoriy yodgorlik majmui ochildi. Yubiley munosabati bilan Imom al-Buxoriyning 4 
jildlik 
“Al-Jomi` 
Al-Sahih” 
kitobi 
o`zbek 
tilida 
nashr 
etildi. 
2000 yil 16-17 noyabr kunlari Marg`ilonda islom huquqining asoschilaridan biri 
Burxoniddin al-Marg`inoniy tavalludining 910 yilligi, Samarqandda Imom Abu Mansur al-
Moturidiy tavalludining 1130 yilligi nishonlandi va ularning xotirasiga bag`ishlab barpo 
etilgan yodgorlik majmualari ochildi. Burxoniddin al-Marg`inoniyning islom huquqiga 
bag`ishlangan “Hidoya” kitobi nashr etildi. Shuningdek, islom olamining taniqli allomalari 
Imom Abu Iso at-Termiziyning 1200 yilligi, Mahmud az-Zamaxshariyning 920 yilligi, 
Najmiddin Kubroning 850 yilligi, Xoja Ahror Valiy tavalludining 600 yilligi keng ko`lamda 
nishonlandi. 
O`zbekiston Prezidentining 1992 yil 27 martdagi farmoni bilan Ro`za-Ramazon hayitining 
birinchi kuni dam olish kuni deb e`lon qilindi. Respublika muslmonlarining istak va 
hohishlariga ko`ra Qurbon hayiti ham tiklandi, dam olish, bayram kuni bo`lib qoldi. 
O`zbekiston xalqi tarixida birinchi marta bevosita hukumat homiyligida har yili Haj va Umra 
amallarini ado etish imkoniyatlariga ega bo`ldilar. Mustaqillik yillarida 40 ming 
o`zbekistonliklar Makka va Madinada Haj safarida bo`ldi. Yuzlab masjidlar musulmonlarga 
qaytarildi, yangilari barpo etildi. Hozir “Islom nuri” gazetasi chiqmoqda. Qur`oni Karim 8 
marta 1 mln. nusxada nashr etildi. Bu tadbirlar nafaqat dindorlar uchun qilingan marhamat 
bo`lib qolmay, ular aslida xalqimizning qadimiy rasm-rusum udumlari, qadriyatlarining 
tiklanishi, 
ajdodlar 
ruhining 
qayta 
uyg`onishidir. 
Prezidentning 1992 yil 7 martdagi farmoni bilan Islom dini va uning ma`naviy 
imkoniyatlaridan keng foydalanish maqsadida Respublika Vazirlar Mahkamasi huzurida din 
ishlari bo`yicha qo`mita tashkil etildi. Uning tasarrufida islom instituti va 10 ta madrasa 
faoliyat ko`rsatmoqda. Ularda 1000 dan ortiq talaba-yoshlar ta`lim olmoqdalar. 1999 yilda 
tashkil etilgan Toshkent Islom Universitetida 750 ta talaba o`qimoqda. O`zbekiston 
Respublikasining Konstituciyasida va 1998 yil 30 aprelda yangi tahrirda qabul qilingan 
“Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to`g`risida”gi davlatning din va dindorlar vakillariga 
munosabati 
huquqiy 
jihatdan 
aniq 
belgilab 
berildi. 

Yüklə 228,54 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin