§4. Püskürülmüş (maqmatik) süxurlar Yer qabığının çox hissəsi püskürülmüş süxurların payına düşür
(metamorfik süxurlarla birlikdə, təxminən 90 % təşkil edir).
Püskürülmüş süxurlar qaynar halda olan mağmanın yerin səthinə
çıxması və soyuması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Onlar massiv və
qırıntı süxurlarına bölünür.
Massiv halda yerləşən mağma kütləsinin soyuma dərinliyi sə-
viyyəsindən asılı olaraq, püskürülmüş süxurlar dərinlik və tökülmüş
süxurlara bölünür.
Dərinlik (intruziv) süxurları mağmanın yerin müəyyən dərin-
liyində yüksək təzyiq və temperatur şəraitində soyuması nəticəsində
əmələ gəlmişdir. Belə şəraitdə mağmanın soyuması tədricən getmiş və
dağ süxurlarını əmələ gətirən mineralların kristallaşması üçün əlverişli
şərait yaranmışdır. Nəticədə, bir-biri ilə heç bir sementləyici maddə
olmadan birləşmiş xırda və iri kristallar əmələ gəlmişdir. Belə
quruluşa qranit quruluş deyilir.
