N. M. AĞABƏyli

Şəkil 3. 2. Yarımquru qəlibləmə üsulu ilə kərpic istehsalının texnoloji sxemi: 
1 

 verici qutu; 2 

 transportyor; 3 

 dezinteqrator; 4 

 siklon; 5 

 quruducu 
baraban; 6 

 bunker; 7 

 qidalandırıcı; 8 

 dezinteqrator; 9 

 elevator; 
10 

 xəlbir; 11 

 gilqarışdırıcı; 12 

 qidalandırıcı; 13

 press 
 
Yarımquru  qəlibləmə  üsulu  ilə  təkcə  bütöv  (boşluqsuz)  kərpic 
deyil,  həmçinin  boşluqlu  kərpic  və  daşlar,  eləcə  də  müxtəlif  keramik 
tavacıqlar istehsal etmək mümkündür.    

---

 
 
 
 
68 
68 
Kərpicin xassələri və tətbiq sahələri. Standarta əsasən adi gil 
kərpicinin  ölçüləri  250

120

65  mm,  modul  kərpicinki  isə 
250

120

88  mm  olmalıdır.  Qurudulma  və  bişirilmə  zamanı  kərpicin 
ölçüləri  dəyişdiyindən,  standartda  onun  ölçüləri  üzrə  müəyyən  artıq-
əksiklik nəzərdə tutulmuşdur: uzunluğu üzrə    

 5 mm, eni üzrə 

 4 
mm, qalınlığı üzrə 

 3 mm. 
Kərpic  düzgün paralelepiped formasında olmalıdır. Onun səth-
lərinin  və  tillərinin  əyriliyi  3  mm-dən  çox  olmamalıdır.  Kərpicdə 
mexaniki qatışıqların və eləcə də yan səthində birbaşa (iki üzü çıxan) 
çatların olmasına yol verilmir. Bir kərpicdə tillərin və künclərin azacıq 
qopması  tilin  uzunluğu  üzrə  15  mm-dən  və  sayının  isə  ikidən  çox 
olmaması müəyyən edilmişdir. Kərpicdə yan səth üzrə iki tərəfə çıxan 
çatın uzunluğu 30 mm-dən çox olmamalıdır.  
Sıxılmada  möhkəmlik  həddinə  görə  adi  gil  kərpici  8  markada 
istehsal olunur: 75; 100; 125; 150; 175; 200; 250 və 300. Kərpicin sıx-
lığı 1600

1900 kq/m
3
, istilikkeçirmə əmsalı 0,70

0,82 Vt/(m

 
0
S)-dir. 
Markası 150-dən yüksək olan kərpiclərin kütləsinə görə suhopması 6 
%-dən,  qalan  markalı  kərpiclərin  suhopması  isə  8  %-dən  çox 
olmamalıdır.  Şaxtayadavamlılığına  görə  kərpicin  aşağıdakı  markaları 
vardır: F 15; F 25; F 35 və F 50.  
Adi gil kərpicindən yaşayış, ictimai və sənaye binalarının xarici 
və  daxili  divarlarının,  sütunların,  tağ-tavanların  hörgüsündə,  yığma 
divar  panellərinin  istehsalında  və  eləcə  də  digər    yükdaşıyan  kon-
struksiyaların  tikintisində  istifadə  edilir.  Yarımquru  qəlibləmə  üsulu 
ilə  hazırlanmış  kərpicdən  bünövrə  və  kürsülərin  hidroizolyasiya 
qatından  aşağıda  qalan  hissəsində  istifadə  etməyə  yol  verilmir  (şax-
tayadavamlılığı az olduğuna görə).