N. M. Kayumova

Bolalar jamoasi shakllanishiga yordam beruvchi
shart-sharoitlar
Bolalar jamoasini shakllantirish uchun ma'lum shart-sha- 
roitlar zarur.
- MTM xodimlarining ahil jamoasi mavjud bo'lishi;
- Bolalar hayotini to'g'ri tashkil etish;
- O'yinchoqlarning bolalar yoshiga, qiziqishiga mos kelishi;
- Bolalarda o'zaro ahillik, g'amxo'rlik, jamoatchilik, insoni- 
ylikni tarbiyalashga yordam beruvchi mashg'ulotlar;
- Har xil qiziqarli faoliyatlarni tashkil etib borish;
- Oila bilan mustahkam aloqa o'rnatish;
- Bolalarni axloq normalari va qoidalarga o'rgatib borish;
- Bolalar muassasalarida ijobiy xayrixohlik muhitini yara­
tish.
Har bir yosh guruh bolalarining jamoatchilik munosabatlar- 
iga rahbarlik qilish «МТМ ta'lim tarbiya dasturi» da belgilab 
berilgan. Dasturda har bir yosh guruhi uchun jamoadagi axloq 
normalari va qoidalari belgilangan.
196

---

Bolalar jamoasini shakllantirishda an'analar muhim aha­
miyat kasb etadi. Jamoa an'analari - bu barqarorlashgan odat 
bo'lib, ularni jamoa a'zolari birdek qo'Uab-quvvatlaydilar. Ja­
moa a'zolari mazmunida munosabatlar xususiyati hamda ja­
moaning ijtimoiy fikri ifodalanadi.
Jamoa an'analari shartli ravishda ikkiga bo'linadi. Bular, a) 
kundalik faoliyat an'analari, b] bayram an'analari.
Kundalik faoliyat an'analari bolalarning faoliyatlari 
(mashg'ulotlar, sayr, mehnat, o‘yin)ni o'z ichiga oladi.
Bayram an'analariga turli voqea-hodisalar bilan bog'liq 
sanalarni nishonlash: «Navro'z» bayrami, «Mustaqillik bayra- 
mi», «Hosil» bayrami va boshqalar kiradi.
An'anaviy bayramlar MTMlarda turlicha o'tkaziladi. Bola­
lar an'analar mohiyatini anglasalar, uning ta'sir kuchi yuqori 
bo'ladi. Yuqorida bildirilgan fikrlardan quyidagi xulosalarga 
kelish mumkin:
- jamoa kishilarning shunday muayyan guruhi bo'lib, u ijti­
moiy ahamiyatga ega bo'lgan, umumiy maqsadni amalga oshi- 
rishga yo'naltirilgan faoliyatni tashkil etadi;
jamoani 
shakllantirish 
muayyan 
qonuniyatlarga 
bo'ysunadigan uzoq muddatli, murakkab jarayondir;
- jamoani shakllantirish o'ziga xos metodika asosida amal­
ga oshiriladi. Ushbu metodika doirasida jamoaga nisbatan ta- 
lablarning qo'yilishi jamoa faolini tarbiyalash masalasi alohida 
ahamiyatga egadir.
Jamoaning mustahkam bo'lishi a'zolari o'rtasida o'zaro 
hamkorlikning qaror topishida jamoa an'analari muhim aha­
miyat kasb etadi.