N. M. Kayumova

Axloqiy tarbiyaning asosiy prinsiplari (tamoyillari)
va metodlari
Axloqiy tarbiyaning asosiy tamoyillari quyidagilarni o'z 
ichiga oladi:
- g'oyaviy va tarbiya ishining ma'lum maqsadga qaratilgan- 
ligi;
- ta’lim-tarbiya ishiga bola shaxsini hurmat qilgan holda 
yondashish;
- axloqiy tarbiya ishini hayot va zamon bilan birga olib bo­
rish;
- bolalarning faolligi;
- oila va MTMlarining tarbiyaviy ta'sirining birligi;
190

---

- bola shaxsidagi ijobiy sifatlarga suyanish;
- bola shaxsini har tomonlama rivojlanishini ko'zda tutish. 
Axloqiy tarbiya prinsiplarini pedagogik shart-sharoit bilan
qo'shib amaga oshirish bolaning axloqiy rivojlanishiga sama- 
rali ta'sir etadi.
Axloqiy tarbiya metodlari. 
Maktabgacha ta'lim yoshidagi 
bolalarga axloqiy tarbiya berishda har xil metod va usullarni 
qo'llash muhim ahamiyatga egadir. Axloqiy tarbiya metodlari
- bolalarning axloqiy tasavvur va bilimlarni egallab olishga qa­
ratilgan faoliyat usulidir.
Yuqorida keltirilgan hamma metodlar orqali bolalarga ax­
loqiy norma va qoidalar, ijtimoiy hayot voqealari o'rgatiladi. 
Ularda axloqiy tasavvur va tushunchalar shakllantiriladi. Bu 
guruh metodlariga qo'yiladigan asosiy talablar:
Bolalarning yaxshilik, yomonlik to'g'risidagi tasavvurlarini 
e'tiborga olish; axloqiy xulq-atvor normalarini muhokama qi­
lish uchun maxsus yaratilgan vaziyatda bolalarning o'zlarini
191

---

faol qatnashtirish; har bir bolaning his-tuyg'usiga ehtiyotlik bi­
lan munosabatda bo'lish.
Bolani noo'rin tanqid qilish, uning ustidan kulish, unga nis­
batan e'tiborsizlik qilish qat'iyan man qilinadi. Hamma metod­
lardan izchillik bilan kompleks ravishda foydalaniladi.