Nafas olish tizimining asosiy kasalliklari. O’rvi, bronxit, Zotiljam kasalligi klinikasi, davosi

Qizil jigarlanish davrida avleolalar eritrotsitlar va fibrin bilan to’ladi. Fibrin ivib, o’pka bo’lagini suvda cho’kuvchi zich to’qimaga aylantiradi. O’pka qizil tus jigar shaklini oladi. Shuning uchun bu bosich qizil jigarlanish bosqichi deb ataladi.

Kulrang jigarlanish bosqichida alveolalarga leykotsitlar kirib borib, yallig’langan joyda kulrang tusga kiradi.

Kasallik belgilari. Kasallik birdan qattiq et uvishishi bilan boshlanib, isitma ko’tarilishi bilan almashinadi, bu harorat 39-40⁰ gacha ko’tariladi. Bemor ko’krak va yonboshida og’riq sezadi. Bemorning boshi qattiq og’riydi. U juda chanqaydi. Balg’am yopishqoq va xiraroq bo’lib, qiyin ajraladi, ikkinchi kunda zangsimon bo’lib qoladi. Bu juda muhim diagnostik ahamiyatga ega, chunki bunday balg’am, asosan krupoz zotiljamda uchraydi. Zangsimon balg’am paydo bo’lishi bilan bir vaqtda ko’pincha bemorning lablari va burun qanotlariga uchuq toshadi. Bemorning umumiy ko’rinishi o’zgaradi, u chalqancha yoki yon boshida hech narsa bilan ishi bo’lmay yotaveradi, yuzi biroz ko’pchigan, ko’zlari yaltiroq, chakkasi ayniqsa kasal tomoni qizargan, terisi ushlab ko’rilganda quruq va issiq, nafas olishi yuzaki va tez bo’ladi: uyqusi notinch, ba’zan alahsiraydi, tomir urushi tez, sakrovchan bo’ladi. Ko’krak qafasi ko’zdan kechirilganda, zararlangan tomonining nafas olishidan sezilarli darajada orqada qolayotgani ko’rinadi. Perkussiyada shikastlangan o’pka sohasida o’tmasroq timpanik tovush eshitiladi, bu butun o’pka bo’lagiga to’g’ri keladi; tovush titrashi o’tmaslangan soha ustida kuchayadi; pentgentda yallig’lanish jarayoni rivojlangan o’pka bo’lagiga mos keluvchi qoratgan maydoncha aniqlanadi. Qonda leykositoz va eritrositlarning cho’kishi tezlashgani kuzatiladi. Kasallikning birinchi kunidan boshlab, siydik miqdori ancha kamayadi; u to’q qizil rangda bo’ladi; uning solishtirma og’irligi yuqori bo’lib, osh tuzining yuqi uchraydi. Yuqorida bayon etilgan tipik shaklidan tashqari, ba’zan atipik shakllari ham uchraydi.