Maslenitsa - qishni kuzatish va bahomi kutib olishga bag’ishlangan qadimgi slavyanlar bayrami. Bayram kunlari oilalarda blin (tuxum o’yma) taomi pishiriladi.
Messa (frantsuzcha) - katolik cherkovidagi litergiya. Messa ibodat qilish va organ musiqasi sadolari ostida ashula aytishdan iborat. 1962-1965 yillarda 2-Vatikan sobori qarori bilan liturgiya milliy tillarda o’tkazishga ruxsat berilgan.
Miro (yun.-xushbo’y yog’, moy)- miro surtish, cho’qintirish marosimida ishlatiladigan moy. Dastlab Miro oddiy o’simlik moyi bo’lgan. 6-asrdan boshlab unga balzam (malham) va xushbo’y narsalar aralashtira boshlangan, oq uzum sharbati, xushbo’y narsalardan tayyorlanadi.
Monastir (yun.-darvish hujrasi) - cherkovning muayyan yo’l yo’riqlari asosida birgalikda yashovchi monax rohiblar jamoasi va ular yashab turgan ibodatxonalar, turar joy uylar, maishiy xizmat xonasi, ombor, molxona, tsexlari majmuasi. Monastirlar katoliklarda monofi-zitlarda mavjud. Dastlab Hindistonda er. av. 1-ming yillik o’rtalarida
72
buddistlar monastirlari paydo bo’lgan. Birinchi xristian monastirlari esa 3-4 asrlarda Misrda vujudga kelgan. Hozirgi paytda Rossiyada monastirlar yana qayta tiklanib amal qila boshladi.
Papalik salkam 1500 yil mavjud bo’lgan qadimgi diniy markazlardan birib bo’lib, dastlabki vaqtlarda papalik er-mulklar, ya’ni papa oblastiga xo’jayinlik ham qilar edi. Papalik Rim episkopligi negizida yuzaga keladi. Imperiya poytaxtini 330-yilda Konstantinopolga ko’chirilishi va so’nggi Rim imperatorining 476 yilda qulashi bilan Rimning dunyoviy-siyosiy hokimiyati episkop qo’liga o’tadi va uning cherkovga hukmronlik qilishiga asos solingan. Xuddi shu vaqtda Rim papasi unvonini oladi. 756 yilda franklar qiroli (Frantsiya) Pakana Pipin papaga er hadya qiladi. (Papa oblasti), bu papaning dunyoviy hokimiyatini yuzaga kelishiga sabab bo’ldi. F.Engels aytishicha, o’rta asrda papa feodal sistemaning baynalminal markaziga aylandi. Napoleon esa papaning butun Evropada mavqeini tushurib yuboradi. Papa Ioann ХХШ cherkovning papalik obro’yini ko’tara boshladi. Papa Pavel VI (1963-1978 yillar) so’ngra papa Ioann Pavel II ( Hozirda papa lavozimida Frensisk) papalik mavqeini oshira bordilar.
Pastor (lot.-qavmga rahbarlik qiluvchi, cho’pon- ruhoniylik unvonini berish marosimini (svyashenstvo) inkor etuvchi protestant oqimlaridagi cherkov xizmatchi.
Pasxa (qadimgi yahudiycha pesax - o’tib turadigan)-injillarda yozilishicha krestga tortilgan Isoning «mo”jizaviy tirilishi» xotirasiga bag’ishlangan xristianlaming asosiy bayrami. Dastlab pasxa qadimiy yahudiylaming chorvador va dehqonlari bayrami bo’lgan. Faqat 325 yilda xristian cherkovi jahon (Nikeya) soborining qarori bilan xristianlar pasxasi alohida, bahoming kecha-kunduz tengligi va oy to’lishgan birinchi yakshanbasida o’tkaziladigan bo’lgan.