Namangan davlat chet tillari instituti tillar va ijtimoiy gumanitar fanlar kafedrasi

Anomal bolalar uchun ijtimoiy munosabatlami tashkil etish qiyin, sodir boiayotgan o‘zgarishlarga mos ravishda javob qaytarish qobiliyati past, shu bois murakkab talablami bajarishga ulaming layoqati etmaydi. Ijtimoiy adaptatsiya bolalarga ijtimoiy foydaii mehnatda faol ishtirok etish uchun imkoniyat yaratadi. Anomal o‘quvchilar bilan olib boriladigan korrektsion ishlarning asosiy yo‘nalishlari. Psixofiziologik rivojlanishi va xulqida nuqsonlar bo‘lgan bolalarni o‘qitish, tarbiyalash va rivojlantirish - murakkab ijtimoiy-pedagogik muammo hisoblanadi. Rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar bilan korrektsion ishlar quyidagi yo‘nalishlarda olib boriladi: Bolalaming rivojlanishi va xulqidagi nuqsonlar tabiati va mohiyatini aniqlash, ulaming yuzaga kelishi sabablari va sharoitlarini o‘rganish. Rivojlanishi va xulqida nuqsonlar bo‘lgan bolalar bilan korrektsion-pedagogik faoliyatni tashkil etish va rivojlanishi tarixini o‘rganish. Bolalaming rivojlanish va xulqidagi nuqsonlaming oldini olishga xizmat qiluvchi ijtimoiy-pedagogik shart-sharoitlar va psixofiziologik rivojlanishi etimologiyasi (sabab-oqibatli asoslari)ni aniqlash. Rivojlanishida kamchilik va xulqida nuqsonlar bo‘lgan bolalarga korrektsion-pedagogik ta’sir ko‘rsatish texnologiyasi, shakl, metod va vositalarini ishlab chiqish. Ommaviy umumiy o‘rta ta’lim sharoitida rivojlanishi va xulqida nuqsonlar bo‘lgan bolalaming umumiy va maxsus ta’limi mazmunini tahlil qilish. Bolalami reabilitatsiya qilish va himoyalash markazlari, maxsus muassasalarining maqsadi, vazifa va asosiy yo‘nalishlarini aniqlash. Anomal bolalar bilan korektsion-pedagogik faoliyatni tashkil etuvchi o‘qituvchilami tayyorlashning zarur o‘quv-metodik bazasini yaratish. Korrektsion-tarbiyaviy ishlar anomal bolalaming rivojlanishidagi kamchiliklami yo‘qotish yoki kamaytirishga qaratilgan maxsus pedagogik chora-tadbirlar tizimidir. Korrektsion-tarbiyaviy ishlar faqat alohida nuqsonlami tuzatishga yo‘naltirilgan bo‘lmay, balki umumiy rivojlantirishga qaratilgan. 0 ‘quvchilaming rivojlanishi va xulqidagi nuqsonlami tuzatish bolaning shakllanayotgan shaxsini o‘zgartirishga qaratilgan yaxlit pedagogik hodisa sanaladi. Korrektsion-tarbiyaviy faoliyat bolaning idrok etish imkoniyatlarini o‘zgartirish, uning emotsional-irodaviy, individual - shaxsiy sifatlarini yaxshilash, qiziqish va layoqatlari, mehnat, badiiy, estetik va boshqa qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan pedagogik xatti-harakat. Korrektsion-rivojlantiruvchi ta’iim o‘qishda va maktabda anomal bolalarga o‘z vaqtida malakali yordam ko‘rsatishni ta’minlovchi differensial ta’lim tizimi bo‘lib, uning asosiy vazifasi bola rivojlanisbining umumiy darajasini oshirishga qaratilgan bilimlami tizimlashtirish, uning rivojlanishi va o‘qishidagi kamchiliklami yo‘qotish, zaruriy ko‘nikma va malakalami shakllantirish hamda bolaning idrok etish borasidagi kamchiliklami tuzatishdir.