Radlov bu bitigni nemis tiliga tarjima qilgan. Bu bitigtosh marmarga o‘yilgan,
qalinligi 41 sm, balandligi 3 metr 15 sm, tub qismining kalinligi 1 m. 24.sm.
Marmar tosh o‘rtasida bosh burchakli qalqon bor. Unga balandligi 64 sm, kengligi
40 sm. bo‘lgan lavxa o‘yilgan. Lavxada arxar surati naqshlangan. U xoqonlik
tamg‘asi xisoblangan. Orqa tomonga bitigtoshning o‘rnatilish tarixi, xattot
Yozuvida bitilgan. Uning old tomoniga 40 satr, o‘ng va chap tomoniga 13 satrdan
Yozuv bitilgan. Ba`zi joylarida Yozuv o‘chib ketgan. Bu marmartoshga yozish
Bilga xoqon bitigi – Bilga xoqon 734 yil 25 noyabrda o‘z yaqinlari
tomonidan o‘ldiriladi. Uning o‘g‘li Ichan xoqon 735 yili otasining xotirasi uchun
Kultegin bitigidan 1 km uzoqlikda bitiladi. Bu Yozuvni ham Bilga xoqonning
amakisi Yullig Tegin yozgandir. Bitigtosh ag‘darilib 3 bo‘lakka bo‘lingan, shuning
uchun ham Yozuvlarning ma`nosi unchalik tushunarli emas. Bitigtosh Bilga
xoqonning taxtga o‘tirishidan boshlanadi. Bitigtoshda Bilga xoqonning xoqonlik
yillari, davlatni adolatli boshqarganligi aytiladi. Bitigtoshning so‘nggi misralarida
Bilga xoqonning o‘z xalqiga qilgan nasixatlari aks etgan: ―xalq xoqonidan, er-
suvidan (ya`ni vatanidan) ayrilmasa, ezgulik ko‘radi, baxtli, betashvish yashaydi‖.
Dostları ilə paylaş: