Namangan davlat universiteti tibbiyot fakulteti
Yüklə 0,9 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mielinsiz nerv tolalari
|
Mielinli nerv tolalari
Mielin parda nerv tolasining barcha erida bir tekis emas, u malum joylarda bo‘g‘iqlar hosil qiladi, ularni Ranve bo‘g‘iqlari deyiladi. Bu hujayralarda SHvann xujaylalarning o‘simtalari plazmolemmaga yaqinlashadi va qo‘shni SHvann hujayrasi bilan barmoqsimon bitishma hosil qiladi. SHvann pardasi atrofidagi bazal membrana bu erda uzilmaydi. Mielin pardasining hosil bo‘lishi. SHvann hujayralari aksonni o‘rab oladi, so‘ngra o‘simtaning o‘q silindr atrofida aylanadi. Plazmatik membranalarning 2 uchlari yaqinlashib, ikki membranali struktura-mezaksonni hosil qiladi. Dastlab bu ikki halqa orasida sitoplazma bo‘ladi, keyinchalik u hujayra tanasiga botib kirish natijasida perefirik qismga o‘tib qoladi. SHu tarzda mielin lemmotsitning plazmatik membranasidan shakllanadi va u asosan lipid qavatidan iborat bo‘ladi. Periferik qavatlarlarda mielin pardasidagi bo‘g‘iqlar orasida SHmidt- Lanterman kertiklari ko‘rinadi. Bu kertiklar mielin qavatdagi oqsil va lipidlarning o‘zaro ma’lum bir tartibda joylashishidan hosil bo‘ladi. SHvann hujayralar o‘q silindr atrofida o‘ralayotganda ozgina sitoplazma lipid orasida qolib ketadi va bo‘yalmaydi. Preparatda kertik ko‘rinishda kuzatiladi. Mielin parda lipid qavat xisobiga osmiy kislotasi bilan bo‘yalganda qora rangga kiradi. O‘q silindrning bo‘ylama kesimida neyrofilamentlar va neyronaychalar,mitoxondryalar ko‘rinadi, mielinning tashqi tomonidan SHvann hujayralarning sitoplazmasi yotadi. Mielinsiz nerv tolalari Mielinsiz nerv tolasi shvann hujayralari bilan o‘ralgan o‘q silindrdan iborat. Xar bir shunday hujayrada 5-20ta o‘simtalar bo‘ladi. Bu tolalardarda shvann tolalari ustun bo‘lib joylashadi. SHvann hujayrasining plazmolemmasi va o‘q silindr plazmolemmasi orasida o‘zida to‘qima suyuqligi va glikokalis tutuvchi 10-15 nm li hujayralararo bo‘shlik mavjud. Bunday strukturali mielinsiz tolalar “kabel tipidagi” tolalar deyiladi. O‘q silindrning ustidan ikki membrananali tuzilma-mezaksonni xosil qiladi.SHunday kilib, mielin va mielinsiz nerv tolalari orasidagi farq kuyidagilar:
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|