Naotexnologiyaga kirish
Yüklə 1,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
o’tkazuvchanlik zonasi
deyiladi. Kristallar valent va o’tkazuvchanlik zonalarining qanday to’ldirilganiga bog’liq holda dielektriklar yoki o’tkazgichlar (metallar) hisoblanadilar. Dielektriklarda valent zona elektronlar bilan to’ldirilgan, o’tkazuvchanlik zonasi esa- bo’sh. Metallarni dielektriklardan farqi shuki, ularda o’tkazuvchanlik zonasi qisman, valent zonasi esa butunlay to’ldirilgan. Yarimo’tkazgichlar – dielektriklarning xususiy holi: past temperaturalarda (150 – 200 Kdan kichik) ularda valent zona to’ldirilgan, o’tkazuvchanlik zonasi esa bo’sh bo’ladi. Yrimo’tkazgichlarning dielektriklardan yana bir
13
boshqa farqi ularning ta’qiqlangan zonasining nisbatan kichikligidir. Issiqlik harakatining energiyasi hisobiga xona temperaturasidayoq elektronlarning bir qismi ta’qiqlangan zonadan o’tib, o’tkazuvchanlik zonasida bo’lishi mumkin. Bu holat suyuqlikning bug’lanishiga o’xshaydi, eng tezkor molekulalar suyuqlik sirtini tark etib havoga o’tadilar. O’tkazuvchanlik zonasidagi elektronlar elektr maydonida yo’nalishli harakat qilib tok hosil qila oladilar, valent zonadagi elektronlar esa – hosil qilaolmaydilar. Shuning uchun ham, yarimo’tkazgichlar past temperaturalarda tok o’tkazmaydilar, yuqori temperaturalarda esa - o’tkazadilar. Shundan yarimo’tkazgich degan nom berilgan. Ta’qiqlangan zonalari E g1 va E g2 bo’lgan ikki turdagi yarimo’tkazgichlarni kombinatsiyalab yo potensial to’siq, yo kvantli o’rani olish mumkin(1.3rasm). Dastlab, sodda misol sifatida klassik holdagi potentsial to’siqni - og’irlik kuchi maydonida harakatlanayotgan sharchani qarab chiqamiz. 1.4a-rasmdagi egri chiziq uning traektoriyasini tasvirlaydi, “tog’cha”
Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|