Xulosa qilib aytganda narx qandaydir tovar yoki xizmat uchun taklif etilayotgan, so‘ralayotgan yoki to‘langan pul summasi. Sotuv narxi, u ochiq e’lon qilingan yoki sir saqlanganligidan qat’iy nazar, sodir bo‘lgan fakt hisoblanadi. Aniq xaridorlar va sotuvchilarning moliyaviy imkoniyatlari, motivlari yoki alohida manfaatlaridan kelib chiqib, tovar yoki xizmatga to‘langan narx tovar yoki xizmatning qiymatiga mos kelmasligi mumkin. Shunga qaramay, narx odatda ushbu tovarlar yoki xizmatlarga mazkur xaridor va/yoki sotuvchi tomonidan muayyan vaziyatlarda o‘rnatiladigan nisbiy qiymat indikatoridir.
Qiymat— bu sotib olish mumkin bo‘lgan tovarlar yoki xizmatlar xaridorlari va sotuvchilari kelishib olishlari ehtimoli yuqori bo‘lgan narxga tegishli iqtisodiy tushuncha. Qiymat bu fakt emas, balki aniq vaqtda aniq tovarlar va xizmatlarning tanlangan qiymat talqiniga muvofiq ehtimol qilinadigan va hisoblab chiqiladigan kattalik. Qiymatning iqtisodiy tushunchasi baholash sanasida ushbu tovarlar egasi bo‘lgan yoki ushbu xizmatlarning foydalanuvchilari oladigan foydaga bozorning qarashini aks ettiradi.
Qiymat baholarini tushunish va qo‘llash uchun qiymatning turi va talqinini aniq ko‘rsatish, shuningdek ularning baholash bo‘yicha topshiriqqa muvofiqligini ta’minlash zarur. Qiymat talqinining o‘zgarishi turli mulk obyektlari uchun qayd qilib qo‘yiladigan qiymat miqdoriga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Qiymat tushunchasi qandaydir bitim bilan bog‘liq pul summasini nazarda tutadi. Shunga qaramay, baholanayotgan mulkning sotilishi, uning baholash sanasida bozor qiymati ta’rifida mujassam shartlarga amal qilgan holda sotilishi mumkin bo‘lgan narxini belgilash uchun zaruriy shart bo‘lmaydi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
I. Normativ-huquqiy hujjatlar: O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi: - T.: “O’zbekiston” nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2014y. -40b.
O’zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksi: Rasmiy nashr- O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi - T.: “Adolat”, 2008 y. -692 B
O’zbekiston Respublikasining “Byudjet kodeksi”. T.: “O’zbekiston” yil 1 yanvar. O’zbekiston Respublikasining “O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki to’g’risida”gi qonun, T.: “O’zbekiston”, 1995.
O’zbekiston Respublikasining “Banklar va bank faoliyati to’g’risida”gi qonun, T.: “O’zbekiston”, 1996.
O’zbekiston Respublikasining “Valyutani tartibga solish to’g’risida”gi qonuni T.: “O’zbekiston” 2003.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining "2011-2015 yillarda respublika moliya-bank tizimini yanada isloh qilish va barqarorligini oshirish hamda yuqori xalqaro reyting ko’rsatkichlariga erishishning ustuvor yo’nalishlari to’g’risida"gi PQ-1438-son Qarori. 26.11.2010 y
O’zbekistonRespublikasiPrezidentining "Banktiziminingmoliyaviybarkarorliginiyanadaoshirishvainvestitsiyaviyfaolliginikuchaytirishchora-tadbirlarito’grisida"giPQ -1317-sonQarori. 06.04.2010 y.
O’zbekistonRespublikasiPrezidentining “Tijoratbanklaridepozitlarigaaxolivaxo’jaliksub’ektlaribo’shpulmablaglarinijalbetishniyanadaragbatlantirishko’shimchachora-tadbirlarito’grisida”raQarori. PQ-1090- son 06.04.2009 y.
10.O’zbekistonRespublikasiPrezidentining “Banklarningkapitallashuviniyanadaoshirishvaiqtisodiyotnimodernizatsiyalashdagiinvestitsiyajarayonlaridaularningishtirokinifaollashtirishchora-tadbirlarito’g’risida”giQarori. №PQ-67012.07.2007 y. O’zbekistonRespublikasiPrezidentining “Banktiziminiyanadarivojlantirishvabo’shpulmablag’larinibankaylanmasigajalbetishchora- tadbirlarito’g’risida”giQaroriPQ-726. 07.11.2007 y.
12.O’zbekistonRespublikasiVazirlarMahkamasining “Tijoratbanklariningkichiktadbirkorliknirivojlantirishdaqatnashishinirag’batlantirishgadoirqo’shimchachora-tadbirlarto’g’risida” 2000 yil 19 maydagi 195-sonqarorigao’zgartirishvaqo’shimchalarkiritishhaqida” VazirlarMahkamasining 2011 yil 19 martdagi 79-sonliQarori. 67 13.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida”gi PQ-№2270-sonli Qarori 2014 yil 4 dekabr.
14.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida”gi PQ-№2099-sonli Qarori 2013 yil 25 dekabr.
15.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida”gi PQ-№1887-sonli Qarori 2012 yil 25 dekabr.
16.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining 2012 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida”gi PQ-№1675-sonli qarori 2011 yil 30 dekabr. 17.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining 2011 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to‘g‘risida”gi PQ-№1449-sonli qarori 2010 yil 24 dekabr. 18.O’zbekiston Respublikasining 2012 yil 25 dekabrdagi “O’zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga o’zgartish va qo’shimchalar kiritish to’g’risida”gi O’zR-343-sonli Qonuni. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010 yil 8 yanvardagi “Respublika soliq organlari tizimini yanada modernizatsiya qilish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PQ-1257 sonli Qarori. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning asarlari va ma’ruzalari Karimov I.A. Mamlakatimizni modernizatsiya qilish va yangilashni izchil davom ettirish - davr talabi // Halq so’zi, 2009 yil 14 fevral.
Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari / - T.: “O’zbekiston” NMIU, 2009. -B. 56
Karimov I.A. Bank tizimi, pul muomalasi, kredit, investitsiya va moliyaviy barqarorlik to’g’risida. -T.: “O’zbekiston” NMIU, 2005.-B. 528.
KarimovI.A. Insonmanfaatlariustuvorliginita’minlash-barchaislohotvao’zgarishlarimizningboshmaqsadidir. - Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, - B. 64. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat - engilmas kuch. -T.: «Ma’naviyat», 2008.
Karimov I.A. O’zbekiston XXI asrga intilmoqda. —Toshkent.: “O’zbekiston” NMIU, 2000 - B. 352.
Karimov I.A. 2015 yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo’l ochib berish - ustuvor vazifamizdir. 2014 yilda mamlakatimizni ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2015 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’ruzasi. “Xalq so’zi” gazetasi 17.01.2015 yil
KarimovI.A. “2014 yil yuqori o’sish sur’atlari bilan rivojlanish, barchamavjud imkoniyatlarni safarbar etish, o’zini oqlagan islohotlar strategiyasiniizchil davom ettirish yili bo’ladi” 2013 yildamamlakatimizniijtimoiy- iqtisodiyrivojlantirishyakunlariva 2014 yilgamo’ljallanganiqtisodiydasturningengmuhimustuvoryo’nalishlarigabag’ishlanganVazirlarMahkamasimajlisidagima’ruzasi. 18.01.2014. www.uza.uz.
KarimovI.A. “BarcharejavadasturlarimizVatanimiztaraqqiyotiniyuksaltirish, xalqimizfarovonliginioshirishgaxizmatqiladi” 2010 yildamamlakatimizniijtimoiy-iqtisodiyrivojlan-tirishyakunlariva 2011 yilgamo’ljallanganiqtisodiydasturningengmuhimustuvoryo’nalishlarigabag’ishlanganVazirlarMahkamasimajlisidagima’ruzasi. KarimovI.A. Asosiyvazifamiz - Vatanimiztaraqqiyotivaxalqimizfarovonliginiyanadayuksaltirishdir. - T.: “O’zbekiston” NMIU, 2010. -80 b.
34.Shoxa’zamiy Sh.Sh. Osnovi finansovogo injiniringa.-T.: Iqtisod-moliya, 2005.-264 s., 35-c. 35.Shoxa’zamiy Sh.Sh. Kachestvo industrii rinkov: finansovogo i tsennix bumag.-T.: TFI, 2004.-138 s Vahobov A., Jumaev N., Burxanov U. Xalqaro moliya munosabatlari. -T.: Sharq, 2003. -400 b.
Abdullaeva Sh.Z. Bank ishi. Darslik. - T.:Iqtisod-moliya, 2010.
Abdullaeva Sh.Z. Pul, kredit va banklar. Darslik. T.: Moliya., 2009 y.
Babicheva YU.A. i dr. «Bankovskoe delo» Moskva «Ekonomika» 1994y.
Balabanov A.I., Borovkova Vik. Banki i bankovskoe delo: uchebnik. 2-e izd. -SPb.: Piter, 2007.-448s.
Bankovskie opera^i: ucheb. posob. dlya sredn. Prof. Obrazovaniya / pod red. YU.I. Korobova. - M.: Magistr, 2007. - 446 s.
Bankovskie opera^i: uchebnoe posobie / kol. avtorov ; pod red. O.I. Lavrushina. - M.: KNORUS, 2007. - 384 s.
Rashidov O.Yu. va boshqalar. Pul, kredit va banklar. Darslik. -T.: Cho’lpon, 2011. -328 bet.
Rashidov O.Yu. va boshqalar Pul, kredit va banklar, Toshkent 2008 y.
Tojiev R., Jumaev N. Markaziy bankining monetar siyosati. T.: TDIU nashriyoti. 2002.-107 b. 23. Toymuxamedov I.R. Bank ishi. Toshkent. 2006
yil. Toshmurodova B., Elmirzaev S. Korporativ soliq menejmenti. O‘quv qo‘llanma. -T.: “MUMTOZ SO‘Z”, 2010
59.O’rmonov J.J. Xorijiy mamlakatlar soliq tizimi: O’quv qo’llanma - T.: Soliq akademiyasi, «Dizayin-Print», 2007. -B. 202. Vahobov A., Qosimova G. Davlat moliyasini boshqarish. O’quv qo’llanma.- T.: Iqtisod-moliya, 2008. -287b.
IV. Davriy nashrlar, statistik to’plamlar va hisobotlar. O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh. 2010 yil. -T.:2010 4.-№5.
O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh. 2011 yil. -T.:2011.-№10.
O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh. 2011 yil. -T.:2012.-№12.
O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh. 2013 yil. -T.:2013.-№9.
O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh. 2014 yil. -T.:2014.-№6.
O’zbekiston statistik axborotnomasi. - Toshkent. 2008 - 2012.
Bozor, pul va kredit// №1-12 2012. №1-4, 2013 yil.
Bank axborotnomasi, gazetasi 2012 yil №1-52, 2013 yil № 1-20.
O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki hisobotlari
O’zbekiston Respublikasi Banklar Assotsiatsiyasi yillik hisobotlari.
V.Internet saytlari. http://www.press-service.uz - O’zbekiston Respublikasi Prezidenti axborot markazi sayti
http://www.gov.uz - O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi rasmiy sayti
1 Inson manfaatlari ustuvorligini ta’minlash – barcha islohot va o’zgarishlarimizning bosh maqsadidir. O’zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеnti Islom Karimovning 2007 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2008 yilda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’ruzasi // Хalq so’zi, 2008 yil 9 fеvral.
2 Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbеkiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari. – T.: O’zbеkiston, 2009, 34-b.