S =С Z>s K.*, mm/ayl, bu yerda: С — ishlov berilayotgan materialning mexanik xossalarini va texnologik omillarni xarakterlovchi koeffitsiyent; D - parma diametri, mm; К- teshik uzunligini hisobga oluvchi tuzatish koeffitsiyenti. Parmalab kengaytirish uchun parmalashga qaraganda 1,5...2 marta katta surish qabul qilinadi. Topilgan surish dastgoh pasporti bo'yicha tuzatiladi va hisoblab chiqilgan S ga eng yaqin kichik S, amaldagi surish deb qabul qilinadi. Kesishning yo‘i qo‘vilgan tezligi yuqorida keltirilgan formula bo‘yicha (9.6), berilgan turg‘unlik davri, ma’lum diametr va amaldagi surishda tuzatish koeffitsiyentini hisobga olib aniqlanadi. Topilgan kesish tezligi bo'yicha asbobning aylanish chastotasi aniqlanadi: n = 1000 V/nD, ayl/min. Dastgoh pasporti bo‘yicha tuzatilib, hisoblanganga eng yaqin boigan amaldagi kichikroq aylanishlar soni nâ qabul qiiinadi: < n. Asbobning topilgan amaldagi aylanishlar soni bo‘yicha kesish- ning amaldagi tezligi hisoblanadi: K = nDnJlO00, m/min. Keyin kesish rejimining tanlab olingan asosiy elementlari dastgohning surish mexanizmi va asosiy harakat mexanizmining eng zaif qismi- ning mustahkamligiga ko‘ra tekshirib ko‘riladi: Pd > Po; M> M .. BOB | Frezalash
10.1. Frezalash haqida umumiy tushuncha Frezalash — kesish yo‘li bilan mexanik ishlov berislming keng tarqalgan va samarali jarayonidir. Frezalash yo‘H bilm: gorizontal, vertikal, qiya tekisliklar, profil kesimdagi ariqcha va pazlar, turli profildagi shakldor yuzalar, aylanish jismining yuzasi hosil qiiinadi. Frezalash ko‘p tig‘li kesuvchi asbob—freza yordamida amalga oshiriladi. Freza aylanuvclii jism boilib, uning chekkalari yoki yonlarida kesuvchi elementlar—freza tishlari joylashgan. Frezalashning o'ziga. xos xususiyati uning uzlukliligidir. Freza- ning har bir kesuvchi tishi kesish jarayonida aylanishning ma’lum qismi davomidagina keyingi kesishgacha zagotovka bilan kontaktda boiadi. Natijada, frezalash kesish jarayonining bir me’yorda emas- ligi bilan xarakterlanadi, bu tebranishlar hosil boilisliiga, tishlar- ning jadal yeyilishiga va boshqa salbiy hodisalarga olib keladi. Frezalash jarayoni bir paytda ta’sir ko'rsatuvchi ikkita: aylanma va ilgarilanma harakatlarning qo‘shilishiga asoslangan. Asbobning o‘q atrofida aylanishi asosiy harakat boiadi, surish harakati esa dastgoh stoliga mahkamlangan zagotovkaning oldinga qarab siljishidir. Freza tashqi diametri D nuqtalarining V( m/min) tezligi kesish tezligi boiib hisoblanadi. Bunda V- — n — shpindei aylanishlari chastotasi, ayl/min; D —frezaning tashqi diametri,mm. Zagotovkaning frezaga nisbatan bir tekis ilgarilanma siljishi son jihatdan surish qiymati bilan beriladi, mazkur qiymat frezalashda Sz, mm/tish, So = Sz Z, mm/ayl, kattaliklar bilan aniqlandi, bunda Z—freza tishlari soni, Smin = Son, bu yerda n — frezaning aylanish chastotasi, ayl/min. 5 tishga surish qiymatlaridan frezalash bo'yicha nazariy tadqiqotlarda va kesish rejimlarini hisoblashda foydalaniladi. [shlab chiqarish sharoitlarida minutlik surish 5min dan foydalaniladi. Bu hoi shu bilan bog‘liqki, ko'plab frezalash dastgohlarida shpindel aylanishi va surish mexanizmi o‘rtasidagi kinematik aloqa mavjud emas. Frezalarning asosiy turlari va ularning vazifasi
Frezalashda slandart va maxsus frezalarning keng nomenk- laturasidan foydalaniladi. Turli tipdagi frezalar o'zining tashqi ko'rinishi, oi|chamlari, konstruksiyasiga ko‘ra bir-biridan farq qiladi va muayyan shakl, o'k^li;iniliiidiagi yuzalarga ishlov berishga moljjallangan.